ΤτΕ: Η μυστηριώδης εξαφάνιση χιλιάδων κατοικιών από την αγορά

Όλο και πιο έντονα κυριαρχεί στην αγορά ακινήτων το ερώτημα: πού έχουν εξαφανιστεί τα σπίτια; Παρά την αύξηση στις τιμές αγοράς και ενοικίων, ο αριθμός των διαθέσιμων κατοικιών προς πώληση ή μίσθωση συνεχώς μειώνεται. Η εξήγηση εντοπίζεται στα στοιχεία της Έκθεσης Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος, που αποκαλύπτει ότι η αγορά βιώνει έλλειψη προσφοράς.

Η ΤτΕ εντοπίζει τρεις κύριους λόγους για αυτήν την εξέλιξη. Καταρχάς, πολλά ακίνητα υπό μη εξυπηρετούμενα δάνεια είναι «κρυμμένα» σε χαρτοφυλάκια τραπεζών και servicers και δεν επανακυκλοφορούν στην αγορά. Αν και αρκετά από αυτά προορίζονται για πλειστηριασμό, εξακολουθούν να παραμένουν ανενεργά για χρόνια, περιμένοντας την ολοκλήρωση νομικών ή τεχνικών διαδικασιών.

Επιπλέον, η τουριστική εκμετάλλευση των κατοικιών, μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων και ξένων επενδυτικών σχημάτων, απορροφά μεγάλο τμήμα του διαθέσιμου αποθέματος. Διαμερίσματα που παλαιότερα ενοικιάζονταν σε οικογένειες, σήμερα μετατρέπονται σε τουριστικά ακίνητα, εντείνοντας την έλλειψη στην αγορά μακροχρόνιας στέγης.

Τέλος, η χαμηλή παραγωγή νέων κατοικιών επιδεινώνει το υπάρχον πρόβλημα. Το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι οικοδομικές άδειες μειώθηκαν κατά 14%, η επιφάνεια κατά 24% και ο όγκος κατά 17%. Η απόφαση του ΣτΕ για τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό, σε συνδυασμό με την αύξηση κόστους υλικών και ενέργειας, έχει καθηλώσει την οικοδομή σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.

Ως αποτέλεσμα, η αγορά πλήττεται από τεχνητή έλλειψη: οι τιμές αυξάνονται όχι λόγω αυξανόμενης ζήτησης, αλλά εξαιτίας της περιορισμένης προσφοράς. Η ΤτΕ υπογραμμίζει ότι η χαμηλή διαθεσιμότητα ακινήτων οφείλεται στην απόσυρση ορισμένων από αυτά που εξασφαλίζουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια και την ανάπτυξη επενδυτικών στρατηγικών.

Τα ίδια στοιχεία της Τράπεζας αναδεικνύουν τον «κίνδυνο τιμών κατοικιών για τα νοικοκυριά». Σε ετήσια βάση, οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 7,3% το δεύτερο τρίμηνο του 2025, φτάνοντας πλέον τις ιστορικές τιμές του 2008. Τα νέα διαμερίσματα σημείωσαν αύξηση 6,8%, ενώ τα παλαιά 7,6%, με τον αντίστοιχο δείκτη να φτάνει τις 104,5 μονάδες. Στην Αθήνα, η αύξηση ήταν 5,9%, στη Θεσσαλονίκη και τις υπόλοιπες περιοχές 8,8%.

Αναλογικά, η πρόοδος αυτή παρατηρείται και στα ενοίκια, με τον δείκτη να ανέρχεται σε 114,7 μονάδες, δέκα μονάδες υψηλότερα σε σχέση με πέρυσι, φθάνοντας κοντά στα επίπεδα του 2011. Η Τράπεζα της Ελλάδος προβλέπει ότι η αγορά δεν δείχνει σημάδια κόπωσης, καθώς η ζήτηση παραμένει ισχυρή, ενώ η προσφορά περιορισμένη.

Η παρατεταμένη αυτή περιορισμένη προσφορά προέρχεται από την επενδυτική εκμετάλλευση των κατοικιών, την απόσυρση ακινήτων λόγω μη εξυπηρετούμενων δανείων και την υποχώρηση της οικοδομικής δραστηριότητας τελευταία δεκαετία, χωρίς την κατάλληλη ανανέωση του διαθέσιμου αποθέματος. Το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι οικοδομικές άδειες μειώθηκαν κατά 14%, η συνολική επιφάνεια κατά 24% και ο όγκος κατά 17,7%.

Άλλωστε, η Τράπεζα της Ελλάδος προειδοποιεί ότι η διαρκής αύξηση των τιμών και η χαμηλή προσφορά ενδέχεται να δημιουργήσουν συστημικούς κινδύνους για την αγορά, αν και δεν φαίνεται άμεσος κίνδυνος για τις τράπεζες, καθότι τα στεγαστικά δάνεια παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα.

Στελέχη του τομέα ακινήτων προειδοποιούν ότι αν δεν απελευθερωθούν ακίνητα που παραμένουν «παρκαρισμένα» σε χαρτοφυλάκια funds και servicers, οι ανισορροπίες θα συνεχίσουν να επιδεινώνονται. Όπως χαρακτηριστικά σημειώνουν, «δεν κατασκευάζουμε νέα σπίτια, δεν πωλούμε τα υπάρχοντα και τα διαθέσιμα κρατά το Airbnb».

Εν τω μεταξύ, τα ελληνικά νοικοκυριά αντιμετωπίζουν το υψηλότερο στεγαστικό βάρος στην Ευρώπη. Στοιχεία της ΤτΕ δείχνουν ότι το 35,5% του εισοδήματός τους κατευθύνεται προς τη στέγη, με σχεδόν έναν στους τρεις να πληρώνει πάνω από το 40%. Με το 29% των πολιτών να ξεπερνά αυτό το όριο, η Ελλάδα κατατάσσεται πρώτη στην ΕΕ, επτά μονάδες πάνω από τη δεύτερη Δανία, σύμφωνα με την Eurostat. Αυτά τα στοιχεία υποδεικνύουν ότι το κόστος στέγης έχει εξελιχθεί στην κυριότερη οικονομική πίεση για τα ελληνικά νοικοκυριά, καθώς οι τιμές έχουν φτάσει σε ιστορικά υψηλά και οι διαθέσιμες κατοικίες συνεχώς λιγοστεύουν.

Διαβάστε επίσης

Η αγορά «πνίγεται» από ΑΠΕ – Πάνω από 80 GW για έργα σε ένα δίκτυο με μέση κατανάλωση 5,5 GW

Μητσοτάκης: Overplay στις Βρυξέλλες για άμυνα και ενέργεια – Σπριντ στο εσωτερικό για ΟΠΕΚΕΠΕ

Με ΑΙ το νέο πανεπιστημιακό campus και τα 1.000 νέα φοιτητικά σπίτια στο project του Ελληνικού (pic)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφθείτε το Πρώτο Θέμα