Παρά τα πρόσφατα προβλήματα που έχουν ανακύψει γύρω από την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου, γνωστή και ως GSI, οι προετοιμασίες για σημαντική σύσκεψη με την Κομισιόν συνεχίζονται. Η τηλεδιάσκεψη που θα διεξαχθεί την προσεχή εβδομάδα θα περιλάβει τους υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας Ελλάδας, Σταύρο Παπασταύρου, τον υπουργό Ενέργειας Κύπρου, Γιώργο Παπαναστασίου, καθώς και τον Επίτροπο Ενέργειας της Κομισιόν, Νταν Γιόργκενσεν.
Μετά από δηλώσεις του προεδρικού Νίκου Χριστοδουλίδη την περασμένη Κυριακή σχετικά με την πρόοδο του έργου, συζητήσεις έγιναν για να ενισχυθεί η συνεργασία και να μειωθούν οι εντάσεις, όπως επιβεβαιώθηκε και στη συνάντηση των δύο υπουργών Ενέργειας. Η βούληση για την επίσπευση του έργου τονίστηκε και κατά τη συνάντηση των δύο ηγετών στην Νέα Υόρκη. Ο Γιώργος Παπαναστασίου, μιλώντας στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, δήλωσε ότι πρέπει να επιλυθούν άμεσα οι ρυθμιστικές εκκρεμότητες, προσθέτοντας ότι η οικονομική διάσταση θα επιλυθεί σταδιακά, εφόσον αυτές οι τελευταίες ξεκαθαριστούν. «Το θέμα των 25 εκατομμυρίων ευρώ είναι συνδεδεμένο με τις ρυθμίσεις», τόνισε, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ενεργή προσέγγιση αντί για δηλώσεις.
Επιπλέον, ο Νίκος Τσάφος αναφερόμενος σε σχετική ερώτηση στη Βουλή διευκρίνισε ότι με την ανάληψη του έργου από τον ΑΔΜΗΕ το 2023, έχει ήδη γίνει πληρωμή περίπου 300 εκατ. ευρώ σε συμβατική συνεργασία με τη Nexans.
Η Κομισιόν παρακολουθεί τις τελευταίες διαφωνίες, καθώς θέλει να διασφαλίσει την πρόοδο του έργου. Οι πρόσφατες δηλώσεις της Προεδρού Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν σχετικά με τις «Ενεργειακές Λεωφόρους» καταδεικνύουν τη στήριξη στην πρωτοβουλία του GSI, η οποία διαθέτει χρηματοδότηση ύψους 657 εκατομμυρίων ευρώ. Ωστόσο, υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την εκτίμηση των γεωπολιτικών κινδύνων, καθώς η Τουρκία έχει εκφράσει την αντίθεσή της σε έργα που δεν έχουν τη συγκατάθεσή της. Έτσι, η έρευνα βυθού και η πόντιση του καλωδίου προβάλλουν ως σημαντικά θέματα που αναμένεται να συζητηθούν στη σύσκεψη της επόμενης εβδομάδας.
Η σταθερότητα μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας έχει καταστεί κρίσιμη για την ολοκλήρωση του GSI, ο οποίος θεωρείται ζωτικής σημασίας. Η ευρωπαϊκή συνεργασία είναι απαραίτητη για να αποφευχθούν παραβιάσεις κυριαρχικών δικαιωμάτων. Αν χρειαστεί, ακόμη και η στρατηγική παρουσία στρατιωτικών δυνάμεων στην περιοχή μπορεί να εξεταστεί, όπως αναφέρουν αναλυτές. Ωστόσο, τα εμπόδια δεν περιορίζονται μόνο σε γεωπολιτικά ζητήματα, αλλά συμπεριλαμβάνουν και τεχνικές λεπτομέρειες, καθώς και οικονομικές εκκρεμότητες. Η Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ε.Ε. εκφράζει ανησυχίες για τις καθυστερήσεις σε ένα έργο που είναι ύψιστης σημασίας για το μέλλον της ενεργειακής ασφάλειας της περιοχής.
Στις τρέχουσες συνθήκες, η πρόοδος της ηλεκτρικής διασύνδεσης εξαρτάται από την επίλυση οικονομικών και τεχνικών θεμάτων, όπως η καθορισμένη τιμολόγηση στους Κύπριους καταναλωτές. Ο ΑΔΜΗΕ ζητά την αναγνώριση από τη ΡΑΕΚ όλων των δαπανών που έχει αναλάβει μέχρι στιγμής. Υπενθυμίζεται μάλιστα ότι τον περασμένο Ιούλιο, η ΡΑΕΚ αναγνώρισε 82 εκατ. ευρώ από τα έξοδα του ΑΔΜΗΕ, αλλά δεν έχουν ακόμα καθοριστεί οι χρεώσεις για την αποπληρωμή των 25 εκατομμυρίων.
Ταυτόχρονα, υπάρχει και το ζήτημα του κόστους που παραμένει λόγω της απραξίας ερευνητικών πλοίων. Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας μεταβίβασης των αδειών στον ΑΔΜΗΕ, τα ζητήματα φαίνεται να παραπέμπονται για τον τρέχοντα μήνα. Η ΡΑΕΚ είχε αναλάβει τη δέσμευση να εκδώσει την απόφαση εγκαίρως, ωστόσο η κατάσταση παραμένει εκκρεμής, με την άδεια του έργου να είναι ακόμα στα χέρια του προηγούμενου φορέα Euroasia Interconnector. Αυτή η κατάσταση προμηνύει πιθανά εμπόδια και ερωτήματα σχετικά με το εαν θα υπάρξει δυνατότητα περαιτέρω χρονικών παρατάσεων για τις εκκρεμότητες αυτές, καθώς η κυπριακή πλευρά θεωρεί ότι η γεωπολιτική διάσταση πρέπει να παραμείνει σε προτεραιότητα.
Διαβάστε ακόμη