Στρατηγική μείωσης 30% των τροφίμων αποβλήτων μέχρι το 2030

Κάθε χρόνο, παγκοσμίως, χάνονται πάνω από 1,3 δισεκατομμύρια τόνοι τροφίμων, γεγονός που έχει σοβαρές επιπτώσεις στην κλιματική αλλαγή, την οικονομία και την ηθική διάσταση της ανισότητας στη διατροφή. Το θέμα αναδείχθηκε σε συνέντευξη της Καθηγήτριας Κάτιας Λαζαρίδη από το Τμήμα Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου στην ΕΡΑ Βορείου Αιγαίου, ενόψει του τέταρτου θεματικού φόρουμ του έργου Life-IP CEI Greece, το οποίο εστιάζει στην κυκλική οικονομία.

Η Καθηγήτρια υπογράμμισε τη σημασία της μείωσης των αποβλήτων τροφίμων, αναλύοντας τις δυνατότητες παρέμβασης σε διάφορα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, από την αγροτική παραγωγή έως την εστίαση και τα νοικοκυριά. Επισήμανε ότι η Ελλάδα αντιμετωπίζει την πρόκληση να περιορίσει τις απορρίψεις τροφίμων κατά 30% μέχρι το 2030, σύμφωνα με την επερχόμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Ξεκαθάρισε ότι σχεδόν το ένα τρίτο των τροφίμων που παράγονται δεν καταλήγουν ποτέ στα πιάτα των καταναλωτών, με συνολικές απώλειες που φτάνουν τους 1,3 δισεκατομμύρια τόνους και οικονομική αξία άνω του ενός τρισεκατομμυρίου δολαρίων. Επιπλέον, τόνισε την περιβαλλοντική πίεση, υπενθυμίζοντας ότι το 8% έως 10% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προέρχονται από τρόφιμα που σπαταλώνται. “Όταν πετάμε ένα τρόφιμο, πετάμε και όλους τους πόρους που απαιτήθηκαν για την παραγωγή του: νερό, γη, ενέργεια, συσκευασία, μεταφορά”, πρόσθεσε.

Στην αγροτική παραγωγή, η Καθηγήτρια σημείωσε ότι οι αγρότες συχνά δεν έχουν τον έλεγχο της διάθεσης των προϊόντων, μερικές φορές απορρίπτοντας προϊόντα που δεν πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια, ανεξαρτήτως ποιότητας. “Ένα φρούτο που δεν είναι ολόισιο μπορεί να μείνει απούλητο. Άλλες φορές, όταν η τιμή πώλησης είναι χαμηλότερη από το κόστος συγκομιδής, απλώς εγκαταλείπεται στο δέντρο”, εξήγησε. Έφερε επίσης στη συζήτηση την πρακτική του “cleaning”, η οποία περιλαμβάνει τη συνεργασία παραγωγών με εθελοντές για τη συλλογή αδιάθετης παραγωγής.

Κυρίως, το φόρουμ εστιάζει στην εστίαση, ιδίως σε τουριστικές περιοχές όπως τα νησιά, όπου υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης. “Η καρδιά είναι η μέτρηση. Όταν γνωρίζω τι πετώ, μπορώ να το μειώσω”, τόνισε, παρουσιάζοντας τεχνολογικά εργαλεία για την καταγραφή αποβλήτων, από εφαρμογές μέχρι πιο σύνθετα συστήματα αναγνώρισης εικόνας. Η σωστή αποθήκευση, η εφαρμογή της πρακτικής «πρώτο μέσα – πρώτο έξω» και η εκπαίδευση του προσωπικού καλούνται να συμβάλουν στη μείωση των αποβλήτων.

Επιπλέον, η Καθηγήτρια αναφέρθηκε στη σημασία παλιών μεθόδων εξοικονόμησης στην κουζίνα, ειδικά σε οικιακό επίπεδο. Η σωστή κατάψυξη και η δημιουργική εκμετάλλευση των περισσευμάτων, όπως και η οργανωμένη αποθήκευση τροφίμων, είναι απλά αλλά αποτελεσματικά εργαλεία. “Η μεσογειακή κουζίνα βασίζεται ιστορικά στη σπανιότητα, χρησιμοποιώντας ό,τι υπάρχει στον κήπο ή στο ψυγείο”, είπε, προτρέποντας για επιστροφή σε πρακτικές που εστιάζουν στην πρόληψη και τη δημιουργικότητα.

Αναφερόμενη στο πρόγραμμα Life-IP CEI Greece, η Λαζαρίδη ενημέρωσε ότι αυτό στοχεύει στη διαμόρφωση εθελοντικών συμφωνιών με επιχειρήσεις και φορείς, υπό την καθοδήγηση του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου και την υποστήριξη του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Η Εθνική Συμμαχία για τη Μείωση της Σπατάλης Τροφίμων έχει ήδη συγκροτηθεί, με σκοπό την προσέλκυση περισσότερων φορέων, Δήμων και τοπικών επιχειρήσεων. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναμένεται νέα αναθεώρηση της Οδηγίας για τα απόβλητα, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος της υποχρεωτικής μείωσης των απορριμμάτων τροφίμων κατά 30% μέχρι το 2030, στα σταδία του εμπορίου, της εστίασης και των νοικοκυριών.

Στο κλείσιμο της συνέντευξης, η Καθηγήτρια επεσήμανε ότι πάνω από το 50% των αποβλήτων τροφίμων προέρχονται από νοικοκυριά, με μέση απώλεια 400 ευρώ ετησίως ανά οικογένεια από τρόφιμα που θα μπορούσαν να καταναλωθούν. “Αν το γνωρίσουμε, μπορούμε να το αλλάξουμε. Και είναι αλλαγή που ωφελεί όλους: το πορτοφόλι μας, το περιβάλλον και τη συνείδησή μας”, δήλωσε.

Διαβάστε ακόμη