Στρατηγικές καταπολέμησης φοροδιαφυγής: Οι ρόλοι των POS, IRIS και MyData το 2025

Το 2025 σηματοδοτεί την σημαντική πρόοδο στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής, κυρίως μέσω της εφαρμογής ψηφιακών εργαλείων ελέγχου. Τα ηλεκτρονικά βιβλία (myDATA), οι αυτοματοποιημένοι έλεγχοι και η μείωση της χρήσης μετρητών, αποδείχθηκαν εξαιρετικά αποτελεσματικά, οδηγώντας ένα σημαντικό τμήμα της «αόρατης» οικονομίας στην «επίσημη» σφαίρα της οικονομικής δραστηριότητας.

Σύμφωνα με έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το «κενό» στην είσπραξη του ΦΠΑ (Vat Gap 2025), το δημόσιο χάνει περίπου 7 δισεκατομμύρια ευρώ λιγότερα σε έσοδα από ΦΠΑ κάθε χρόνο σε σύγκριση με προηγούμενες περιόδους.

Με το νέο πλαίσιο, οι πρόοδοι είναι συνεχείς: το 2024, η καθολική εφαρμογή των πληρωμών μέσω καρτών υπολογίζεται ότι προσέφερε επιπλέον 400 εκατομμύρια ευρώ στα έσοδα του Δημοσίου από ΦΠΑ, σύμφωνα με αναλύσεις του ΙΟΒΕ.

Τα οφέλη θα είναι ακόμα πιο έντονα το 2025, καθώς αυτή η χρονιά ήταν η πρώτη κατά την οποία το μέτρο για τις κάρτες εφαρμόστηκε πλήρως σε όλους τους επαγγελματίες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

Τα στατιστικά στοιχεία είναι εντυπωσιακά: οι φορολογικές δηλώσεις του 2025 κατέδειξαν ρεκόρ στην αύξηση των ακαθάριστων εσόδων των ελεύθερων επαγγελματιών για το 2024.

Διαφορετικοί τομείς, όπως οι επιχειρήσεις της “νύχτας” και της οικοδομής, παρουσίασαν αύξηση τζίρου από 10% έως 15%:

– Ιδιοκτήτες μπαρ (ΚΑΔ 56.30) παρουσίασαν αύξηση τζίρου 15,2% (43.525 ευρώ το 2024 από 37.777 ευρώ το 2023),

– Εκμεταλλευτές ΤΑΞΙ (ΚΑΔ 49.32) με μέση αύξηση 14,2% (18.595 από 16.281 ευρώ),

– Ηλεκτρολόγοι (ΚΑΔ 43.21) με αύξηση 11,2% (36.301 ευρώ από 32.635 ευρώ),

– Υδραυλικοί (ΚΑΔ 43.22) με αύξηση 9,8% (32.354 ευρώ από 29.463 ευρώ),

– Μαραγκοί (ΚΑΔ 43.32) με 8,1% αύξηση (35.593 ευρώ από 32.913 ευρώ).

Ο ρόλος της τεχνολογίας

Σε σύγκριση με τον προηγούμενο χρόνο, οι αλλαγές του 2025 οδήγησαν σε αύξηση εσόδων κατά 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ, από φόρους που προηγουμένως “χανονταν” λόγω φοροδιαφυγής.

Συγκριτικά με την περίοδο 2010-2024, η Ελλάδα είχε συνολικές απώλειες πάνω από 73 δισεκατομμύρια ευρώ από τον ΦΠΑ λόγω φοροδιαφυγής. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Κομισιόν:

– Το 2009, πριν ξεσπάσει η κρίση, οι απώλειες ήταν 7,5 δισ. ευρώ.

– Το 2010 μειώθηκαν σε 6,9 δισ. ευρώ.

– Το 2011 εκτοξεύτηκαν άνω των 9,2 δισ. ευρώ.

– Από το 2012 έως το 2018, οι ετήσιες απώλειες κυμαίνονταν γύρω από τα 5 έως 7 δισ. ευρώ.

– Από το 2019 οι απώλειες μειώθηκαν σταθερά, φτάνοντας κάτω από 5 δισ. ευρώ το 2019, κάτω από 4 δισ. το 2020 και κάτω από 3 δισ. το 2021, με το 2024 να φτάνει τα 2,1 δισ. ευρώ.

Αυτές οι απώλειες προκάλεσαν μνημόνια και περικοπές, επιφέροντας σφιχτούς περιορισμούς στους συνεπείς φορολογούμενους. Ωστόσο, μετά το 2019, ξεκίνησε μια σημαντική μεταρρύθμιση με την εφαρμογή των myDATA και άλλων μέτρων.

Συγκεκριμένα:

1. Τα ηλεκτρονικά βιβλία (myDATA): Ολοκληρώθηκε η υποχρεωτική ισχύς τους το 2023 και από το 2024 αυτοματοποιούν πλέον τις δηλώσεις ΦΠΑ. Όλες οι συναλλαγές καταγράφονται σε πραγματικό χρόνο.

2. “POS παντού”: Από το 2024, όλοι οι τομείς υποχρεούνται να εγκαταστήσουν τερματικά πληρωμών POS, διευκολύνοντας τη διαφάνεια στις συναλλαγές.

3. IRIS: Οι άμεσες τραπεζικές μεταφορές επεκτάθηκαν το 2024 και το 2025, εδραιοποιώντας τη χρήση τους σε διάφορους τομείς.

Από το 2025, οι αλλαγές επεκτείνονται στο Ψηφιακό Δελτίο Αποστολής και στο Ψηφιακό Τιμολόγιο, ενώ οι έλεγχοι γίνονται ακόμα πιο αυστηροί με τη συμβολή της τεχνολογίας.

Κλειδί η αυτοσυμμόρφωση

Αυτές οι πρωτοβουλίες, μαζί με άλλες που προγραμματίζονται για το 2026, ενισχύουν την αυτοεπίβλεψη και τη φορολογική συμμόρφωση σε διάφορους κλάδους.

Αυτό επιτυγχάνεται και μέσω του νέου συστήματος που καθορίζει τις δηλώσεις των επιχειρήσεων, διευκολύνοντας τις διασταυρώσεις. Κάθε χρόνο, η ΑΑΔΕ ανακοινώνει τον μέσο ετήσιο τζίρο ανά ΚΑΔ, επισημαίνοντας τις αποκλίσεις.

Έτσι, οι επιχειρήσεις που δηλώνουν τζίρο χαμηλότερο από τον μέσο όρο γνωρίζουν ότι ενδέχεται να βρεθούν υπό την επιτήρηση της ΑΑΔΕ για μελλοντικούς ελέγχους.

Διαβάστε επίσης:

Ηλεκτρονικές αποδείξεις: Τι χρειάζεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025 για να αποφευχθούν πρόσθετοι φόροι

Αγρότες: Συνεχίζεται το άνοιγμα διοδίων – Παραμένουν στα μπλόκα τα τρακτέρ (vid)

Teiichi Goto (Fujifilm Holdings Corporation): «Πιστεύω ότι η Ελλάδα έχει ένα πολύ λαμπρό μέλλον»

Για όλες τις άλλες ειδήσεις της επικαιρότητας, μπορείτε να επισκεφθείτε το Πρώτο Θέμα