Πρώιμη αποπληρωμή 5,29 δισ. ευρώ: Εξάλειψη ενός ακόμα τμήματος του μνημονιακού χρέους

Η Ελλάδα προχωρά σε μια σημαντική κίνηση στην κατεύθυνση της μείωσης του μνημονιακού της χρέους, καθώς τον Δεκέμβριο ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) θα αποπληρώσει πρόωρα το ποσό των 5,29 δισ. ευρώ από τα δάνεια του πρώτου μνημονίου. Αυτή η δράση επιφέρει μείωση του δημοσίου χρέους κατά 2,2% του ΑΕΠ και εξοικονόμηση τόκων ύψους 150 εκατ. ευρώ για τα επόμενα 12 χρόνια. Αυτή η στρατηγική της κυβέρνησης στοχεύει σε επιθετική απομείωση του δημόσιου χρέους, αξιοποιώντας τη θετική πορεία των εσόδων και τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα.

Ο στρατηγικός στόχος είναι να αποπληρωθούν πλήρως τα διμερή δάνεια του πρώτου μνημονίου έως το 2031, δηλαδή δέκα χρόνια νωρίτερα από την προγραμματισμένη λήξη τους. Η συγκεκριμένη αποπληρωμή αφορά τα δάνεια του μηχανισμού GLF (Greek Loan Facility), τα οποία είχε συνάψει το Ελληνικό Δημόσιο το 2010 και συνολικά ανέρχονται σε 52,9 δισ. ευρώ. Μέχρι σήμερα, η Ελλάδα έχει αποπληρώσει 21,3 δισ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα 31,6 δισ. ευρώ θα διαχειριστούν σταδιακά μέχρι το 2031. Η κίνηση αυτή συνεπάγεται και τη σημαντική μείωση του κόστους των συγκεκριμένων δανείων, που πλέον ξεπερνά το 3%, σε σύγκριση με το μέσο κόστος χρέους που ανέρχεται στο 1,73%. Η αποπληρωμή τους όχι μόνο μειώνει το ρίσκο επιτοκίου, αλλά και ενισχύει το προφίλ του ελληνικού χρέους.

Σύμφωνα με το προσχέδιο του Προϋπολογισμού του 2026, το χρέος της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να πέσει κάτω από το 140% του ΑΕΠ για πρώτη φορά μετά το 2010, συγκεκριμένα στο 137,6% το 2026, σε σύγκριση με 145,4% φέτος. Αυτή είναι η μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση που παρατηρείται ποτέ μέσα σε πενταετία και καταδεικνύει το τέλος μιας εποχής, καθώς η Ελλάδα παύει να είναι η πιο χρεωμένη χώρα της Ευρωζώνης για πρώτη φορά μετά από 15 χρόνια.

Αξιοσημείωτο είναι πως η πρόωρη αποπληρωμή των δανείων δεν επηρεάζει αρνητικά τη ρευστότητα του Δημοσίου. Τα ταμειακά διαθέσιμα ανέρχονται σε 44,8 δισ. ευρώ και μετά την καταβολή των 5,29 δισ. ευρώ το Δεκέμβριο δεν αναμένεται να πέσουν κάτω από 35-36 δισ. ευρώ. Αυτό το ποσό είναι συγκρίσιμο με το που είχε παραλάβει η κυβέρνηση Μητσοτάκη το 2019 από τον ΣΥΡΙΖΑ, επιβεβαιώνοντας ότι η στρατηγική πρόωρων αποπληρωμών διατηρεί ασφαλή μαξιλάρι ρευστότητας. Έτσι, η Ελλάδα παραμένει μία από τις λίγες ευρωπαϊκές χώρες που διαθέτουν ισχυρό απόθεμα ρευστότητας για την κάλυψη των χρηματοδοτικών τους αναγκών.

Η πολιτική του ΟΔΔΗΧ σχεδιάζει να συνεχίσει τις πρόωρες πληρωμές και το 2026, εφόσον παραμείνουν οι ευνοϊκές συνθήκες στις αγορές. Στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού επίσης αναφέρεται ότι η αποπληρωμή των διμερών δανείων θα πραγματοποιηθεί δέκα χρόνια νωρίτερα από τον αρχικό προγραμματισμό, για μείωση του δημοσίου χρέους και ως απόλυτο μέγεθος και ως ποσοστό του ΑΕΠ. Οι αγορές δείχνουν σταθερότητα, καθώς η Ελλάδα δανείζεται με επιτόκια πιο ευνοϊκά από αυτά της Γαλλίας, ενδεικνύοντας την επούλωση της αξιοπιστίας της χώρας.

Το ΑΕΠ της Ελλάδας εκτιμάται ότι θα φτάσει τα 261 δισ. ευρώ το 2026, ενισχύοντας τη μείωση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ. Οι ετήσιες πληρωμές τόκων της κεντρικής διοίκησης διατηρούνται γύρω από 6-7 δισ. ευρώ, ποσοστό που θεωρείται διαχειρίσιμο. Οι μεικτές χρηματοδοτικές ανάγκες του Δημοσίου για το 2025 καλύφθηκαν σε μεγάλο βαθμό από δύο επιτυχημένες εκδόσεις ομολόγων, οι οποίες υπερκαλύφθηκαν και επιβεβαίωσαν το ισχυρό brand της χώρας στις αγορές.

Η στρατηγική αυτή προσφέρει διπλά οφέλη, καθώς μειώνει το χρέος και εξοικονομεί πόρους, ενώ ταυτόχρονα αναχαιτίζει τους κινδύνους των επιτοκίων. Το 2026 προμηνύεται ως χρονιά ορόσημο, με την προοπτική της Ελλάδας να βρεθεί επιτέλους κάτω από το 140% του ΑΕΠ και η οικονομία να αποπνέει την εικόνα μιας συνηθισμένης ευρωπαϊκής χώρας, απαλλαγμένη από τα βάρη του παρελθόντος.