Ποια είναι τα πιθανά οφέλη από νέα σύνοδο του ΟΗΕ για το κλίμα;
Οι προσπάθειες περιορισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις που έχουν θέσει οι επιστήμονες για την αποφυγή μιας σοβαρής κλιματικής κρίσης. Στο επίκεντρο αυτής της συζήτησης βρίσκεται η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη, όπου οι χώρες αναμένεται να παρουσιάσουν τις νέες τους δεσμεύσεις για τη μείωση εκπομπών, στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Παρισιού του 2015. Όπως αναφέρει ανάλυση του Bloomberg, η κατάσταση είναι ανησυχητική, καθώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, κάνει ό,τι μπορεί για να ανατρέψει τη δράση των ΗΠΑ για το κλίμα. Ενώ πολλές χώρες προχωρούν προς την ανανεώσιμη ενέργεια, αυτό συχνά απλώς εξυπηρετεί την αυξανόμενη ζήτηση και όχι την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων. Η εμμονή της παγκόσμιας αγοράς στο πλαστικό, το οποίο συχνά καίγεται αντί να ανακυκλώνεται, ενισχύει τη ζήτηση για αργό πετρέλαιο.
Οι Εθνικά Καθορισμένες Συνεισφορές (NDCs), οι οποίες καθορίζουν τις υποχρεώσεις των χωρών για μείωση των εκπομπών μέχρι το 2035, υποβάλλονται στον ΟΗΕ κάθε πέντε χρόνια. Από τους 195 υπογράφοντες στη Συμφωνία του Παρισιού, λιγότεροι από 40 είχαν υποβάλει νέες δεσμεύσεις μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου. Ο ΟΗΕ ασκεί πίεση στους υπόλοιπους για συμμόρφωση κατά τη διάρκεια της συνάντησης στη Νέα Υόρκη, προκειμένου να αναδειχθούν οι ενέργειες των μεγαλύτερων ρυπαντών.
Οι κυβερνήσεις που έχουν υπογράψει τη Συμφωνία του Παρισιού έχουν δεσμευτεί να περιορίσουν την υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από τους 2°C, επιδιώκοντας ιδανικά να το επιτύχουν στον 1,5°C. Ωστόσο, οι τρέχουσες δεσμεύσεις δεν δείχνουν να είναι αρκετές: με τα υφιστάμενα μέτρα, είναι πιθανό ο πλανήτης να θερμανθεί κατά σχεδόν 3°C αυτό τον αιώνα. Μετά την ολοκλήρωση της συνάντησης στη Νέα Υόρκη, ο ΟΗΕ σκοπεύει να δημοσιεύσει μια έκθεση έως το τέλος Οκτωβρίου που θα αναλύει τις NDCs και θα εκτιμά την αποτύπωση της παγκόσμιας πορείας.
Αναφορικά με τις χώρες με τις υψηλότερες εκπομπές, οι Ηνωμένες Πολιτείες, που έχουν τις μεγαλύτερες ιστορικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, υπέβαλαν NDC στο τέλος της κυβέρνησης Μπάιντεν, με στόχο τη μείωση τουλάχιστον 61% έως το 2035. Ωστόσο, η τρέχουσα πολιτική του Τραμπ φαίνεται να αναιρεί τις προσπάθειες αυτές. Από την άλλη, η Κίνα σταθεροποίησε τις εκπομπές της στα υψηλότερα επίπεδα και, παρόλο που επενδύει σε ανανεώσιμες πηγές, ο άνθρακας εξακολουθεί να καλύπτει περισσότερα από το μισό της ηλεκτρικής της ενέργειας. Τέλος, η Ινδία εστιάζει επίσης σε καθαρές πηγές ενέργειας, αλλά η εξάρτησή της από τον άνθρακα παραμένει σημαντική.
Για να περιορίσουν την ανόδο της θερμοκρασίας κάτω από 2°C, η Κίνα πρέπει να περιορίσει τις εκπομπές CO₂ από τον ενεργειακό τομέα κατά 43% έως το 2035, με την Ινδία να απαιτεί περιορισμό της αύξησης στο 27%. Ένα θετικό βήμα είναι ότι το NDC της Κίνας θα καλύπτει όλες τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και θα περνά σε απόλυτες εκπομπές.
Μένει να δούμε αν οι περισσότερες προοδευτικές χώρες θα μπορέσουν να ξαναθεσπίσουν φιλόδοξους στόχους, μετά την επιστροφή του Τραμπ, και αν η Ευρώπη θα καταφέρει να καταλήξει σε ένα κοινό στόχο στις καθορισμένες δεσμεύσεις.
Η χρηματοδότηση είναι ένα κρίσιμο ζήτημα, καθώς οι προτάσεις για τριπλασιασμό των πόρων προς τις αναπτυσσόμενες χώρες παραμένουν πολύ κάτω από τις απαιτούμενες ανάγκες. Οι κυβερνήσεις χαρακτηρίζονται από δισταγμό να περιορίσουν τη χρήση άνθρακα και φυσικού αερίου λόγω οικονομικών συμφερόντων.
Παρά τις εξελίξεις, οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι ακόμα και αν τηρηθούν οι στόχοι του 2030, η παγκόσμια θερμοκρασία αναμένεται να υπερβεί τους 2,6°C μέχρι το τέλος του αιώνα, προκαλώντας σοβαρές κλιματικές επιπτώσεις.
