Ορόσημο για την ΕΕ: Οι θεμελιώδεις άξονες του σχεδίου προσιτής στέγης

Από τη Λισαβόνα έως το Ταλίν και την Αθήνα, οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες βιώνουν ραγδαίες αυξήσεις στις τιμές της στέγης. Η εβδομάδα αυτή αναμένεται να είναι ιστορική, καθώς οι Βρυξέλλες προγραμματίζουν την ψήφο του πρώτου σχεδίου οικονομικά προσιτής στέγης στην ΕΕ. Σε δήλωσή του στο Politico, ο Ευρωπαίος επίτροπος Στέγασης, Νταν Γιόργκενσεν, επισήμανε: «Πρόκειται για μια πραγματική κρίση και δεν αρκεί απλώς να μιλάμε για αυτήν». Στην Ελλάδα, οι αρχές προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τη στεγαστική κρίση, με στόχο την αύξηση της προσφοράς ακινήτων στην αγορά. Σύμφωνα με δημοσιεύματα από το newmoney.gr, το κυβερνητικό επιτελείο σχεδιάζει νέα μέτρα που θα παρουσιαστούν από τον Κυριάκο Μητσοτάκη κατά τη συζήτηση του Προϋπολογισμού.

Το πακέτο μέτρων στοχεύει στην αξιοποίηση δημόσιων πόρων για την κατασκευή νέων κατοικιών, παρακολούθηση της αισχροκέρδειας στην αγορά ακινήτων, καθώς και την παροχή εργαλείων στις τοπικές και περιφερειακές αρχές για τον περιορισμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων, που συμβάλλουν στην έλλειψη στέγης.

«Το σχέδιο θα προϋποθέτει έναν συνδυασμό δράσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο και συστάσεων προς τα κράτη-μέλη», δήλωσε ο Γιόργκενσεν, προσθέτοντας ότι η Κομισιόν επιθυμεί να ενισχύσει τις εθνικές και τοπικές αρχές ώστε να επιφέρουν απτές αλλαγές —χωρίς να υπερβούν τον ρόλο τους σε έναν τομέα όπου δεν έχουν επίσημη αρμοδιότητα.

«Αυτή είναι μια υπαρκτή πρόκληση που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους και η αδράνεια ενισχύει τη ρητορική των λαϊκιστικών κομμάτων», δήλωσε ο Γιόργκενσεν, αναφερόμενος στα υπερεθνικιστικά κινήματα που εκμεταλλεύονται τη δυσαρέσκεια από τις υψηλές τιμές στέγασης, καταγράφοντας σημαντικές εκλογικές νίκες σε χώρες όπως η Ολλανδία και η Πορτογαλία. «Στο παρελθόν, η ΕΕ δεν είχε ενεργό ρόλο σε αυτόν τον τομέα», πρόσθεσε. «Πρέπει να αλλάξει».

Χρηματοδότηση, εργαλεία και διαφάνεια για προσιτή στέγη

Μία από τις σημαντικότερες πρωτοβουλίες που πρόκειται να ανακοινωθούν είναι η αναθεώρηση των κανόνων κρατικών ενισχύσεων, ώστε να διευκολυνθεί η χρηματοδότηση της κατασκευής προσιτών κατοικιών από μέλη της ΕΕ.

Οι κυβερνήσεις επί σειρά ετών έχουν διαμαρτυρηθεί ότι μπορούν να κατευθύνουν δημόσιους πόρους μόνο για τη στήριξη χαμηλόμισθων οικογενειών. Ωστόσο, οι νέοι κανόνες θα επιτρέψουν τη χορήγηση κονδυλίων και σε μεσαία εισοδηματικά στρώματα, που επίσης πλήττονται από τις αυξανόμενες τιμές κατοικίας.

Το πακέτο θα παρέχει επίσης εργαλεία στις εθνικές, περιφερειακές και τοπικές αρχές για να αντιμετωπίσουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις, που επιτείνουν την στεγαστική κρίση σε πόλεις όπως η Βαρκελώνη και η Φλωρεντία.

«Δεν υποστηρίζω την απαγόρευση των βραχυχρόνιων μισθώσεων», δήλωσε ο Γιόργκενσεν, προσθέτοντας ότι αυτές οι πλατφόρμες προσφέρουν μοναδικές εμπειρίες στους ταξιδιώτες και συγκεκριμένα έσοδα σε πολλές οικογένειες. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι το μοντέλο έχει εξελιχθεί με ρυθμούς που κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει, με βραχυχρόνιες μισθώσεις σε ορισμένες περιοχές να ανέρχονται ακόμη και στο 20% των κατοικιών. Όπως τόνισε, αυτό έχει μετατραπεί σε «μηχανή παραγωγής κέρδους, αντί για τον αρχικό σκοπό».

Ο Γιόργκενσεν υπογράμμισε ότι οι αποφάσεις για τη χρήση εργαλείων περιορισμού των βραχυχρόνιων μισθώσεων θα ανήκουν στις εθνικές και τοπικές αρχές. «Δεν θα υποχρεώσουμε κανέναν να δράσει», δήλωσε, προσθέτοντας ότι αν κάποιοι θεωρούν το υπάρχον σύστημα επαρκές, έχουν το δικαίωμα να το διατηρήσουν.

Σημαντικό μέρος των μέτρων εστιάζει επίσης στην καταπολέμηση της αισχροκέρδειας στην αγορά κατοικίας.

Διευκρινίζοντας ότι “δεν έχει τίποτα κατά του κέρδους”, ο Γιόργκενσεν επισήμανε ότι οι αγορές κατοικίας θεωρούνται συχνά ως επενδύσεις με αποκλειστικό στόχο τα κέρδη — αγνοώντας τον κρίσιμο ρόλο της στέγης στην κοινωνία. “Να έχεις στέγη είναι ανθρώπινο δικαίωμα”, τόνισε.

Ως πρώτο βήμα, το σχέδιο ενδέχεται να περιλαμβάνει την παρακολούθηση της κερδοσκοπίας στην αγορά και την αποτύπωση του εύρους του προβλήματος. Παρά τις προκλήσεις στην αξιοποίηση αυτών των δεδομένων για στοχευμένες ενέργειες, ο Γιόργκενσεν παραδέχτηκε ότι η αναγνώριση του προβλήματος είναι μόνο η αρχή. «Αν και κανείς δεν αμφισβητεί την ύπαρξη του προβλήματος, υπάρχει πολιτική έριδα για το εάν είναι αρνητικό ή θετικό». Παρ’ όλα αυτά, η ρύθμιση είναι αναγκαία για τη σωστή λειτουργία της ενιαίας αγοράς.

Αρμοδιότητες και προτάσεις

Το πακέτο για την προσιτή στέγη περιλαμβάνει επίσης νέα στρατηγική στον τομέα των κατασκευών, που αποσκοπεί στη μείωση της γραφειοκρατίας και στη θέσπιση κοινού πλαισίου, προκειμένου τα δομικά υλικά να χρησιμοποιούνται εύκολα σε έργα κατοικίας σε διάφορες χώρες μέλη.

Ταυτόχρονα, προγραμματίζεται πρωτοβουλία για τους πάνω από ένα εκατομμύριο άστεγους στην Ευρώπη, οι οποίοι συχνά δεν είναι πολίτες της χώρας όπου βρίσκονται. «Θέλουμε να μελετήσουμε ποια δικαιώματα έχουν και πώς εφαρμόζονται», αναφέρθηκε από τον Γιόργκενσεν. «Είναι άνθρωποι με ανάγκες και αξίζουν τη βοήθεια και τη συμπόνοια μας».

Ο επίτροπος υπογράμμισε ότι η πολυπλοκότητα της στεγαστικής κρίσης απαιτεί μια «ολιστική» προσέγγιση, οδηγώντας τον στη συνεργασία με τις εκτελεστικές αντιπροεδρίες Τερέζα Ριμπέρα και Ροξάνα Μινζάτου, καθώς και άλλους σημαντικούς αξιωματούχους.

Επίσης, σημείωσε ότι το σχέδιο δεν αποσκοπεί στην αρπαγή εξουσίας από την Επιτροπή και πως οι τοπικοί φορείς παραμένουν πιο κατάλληλοι για την αντιμετώπιση των διαφόρων θεμάτων της κρίσης. «Ωστόσο», ανέφερε, «υπάρχουν τομείς όπου μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει τίποτα, ενώ μπορούμε να κάνουμε κάτι».

Αν και μεγάλο μέρος του προγράμματος θα αποτελείται από προτάσεις που δεν θα είναι υποχρεωτικές, ο Γιόργκενσεν προειδοποίησε ότι αυτές δεν πρέπει να παραβλεφθούν. Η Κομισιόν προσφέρει λύσεις και “οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πρέπει να λογοδοτήσουν στους πολίτες τους αν δεν αναλάβουν δράση”, δήλωσε.

«Οι πολίτες θα αξιοποιήσουν κάθε ευκαιρία για να εκφράσουν τις απαιτήσεις τους, είτε σε τοπικές, είτε σε εθνικές, είτε σε ευρωπαϊκές εκλογές», κατέληξε. «Με σεβασμό, καλώ τους ηγέτες της Ευρώπης να πάρουν σοβαρά αυτό το ζήτημα, διαφορετικά κινδυνεύουν να παραδώσουν την εξουσία στους λαϊκιστές».

Διαβάστε επίσης

Μερίσματα μέχρι και 100% των κερδών από τις ελληνικές τράπεζες (πίνακας)

Project Voria: με ορίζοντα τον Μάιο του 2028 τρέχει η επένδυση των €350 εκατ. στο Μαρούσι

Κυβέρνηση: η δέσμη μέτρων 350 εκατ. ευρώ που βάζει στο τραπέζι με τους αγρότες

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις μπορείτε να επισκεφθείτε το Πρώτο Θέμα