ΟΗΕ: Εξετάζοντας την ανησυχητική εξάρτηση της Ελλάδας από τις εξαγωγές προϊόντων
Μια οικονομία χαρακτηρίζεται ως «εξαρτώμενη από τα εμπορεύματα» όταν πάνω από το 60% των προϊόντων που εξάγει συνίστανται σε εμπορεύματα, τα οποία κυρίως προέρχονται από τους τομείς της ενέργειας, της εξόρυξης και της γεωργίας.
«Αυτή η εξάρτηση, η οποία έχει προκαλέσει διεθνή ανησυχία, περιορίζει την ανθεκτικότητα της οικονομίας και καθιστά τα αναπτυσσόμενα κράτη ευάλωτα στην αστάθεια τιμών και σε εξωτερικούς κραδασμούς», τονίζεται στην νέα έκθεση του ΟΗΕ για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), με τίτλο «Η Κατάσταση της Εξάρτησης από τα Εμπορεύματα 2025» (The State of Commodity Dependence 2025). Η μελέτη εστιάζει στην περίοδο 2021-2023, συγκρίνοντάς τη με τα αποτελέσματα της διετίας 2012-2014.
Από τις 143 αναπτυσσόμενες χώρες που αναλύονται στην έκθεση του ΟΗΕ, 95 είναι επιρρεπείς στην εξάρτηση από εμπορεύματα, ενώ μόλις 8 ανεπτυγμένες οικονομίες από τις 52 διαπιστώνονται σε παρόμοια κατάσταση.
Μία από αυτές είναι η Ελλάδα.
Εμπορεύματα στο 63% – Ενεργειακή Εξάρτηση και Λιβύη
Σύμφωνα με τα στοιχεία της UNCTAD, οι εξαγωγές εμπορευμάτων στην Ελλάδα καλύπτουν το 63% των συνολικών εξαγωγών προϊόντων, θέση που καθιστά τη χώρα δεύτερη σε ποσοστά στη νότια Ευρώπη, πίσω μόνο από το Μαυροβούνιο.
Η κυρίαρχη μερίδα των ελληνικών εξαγωγών εμπορευμάτων προέρχεται από τον τομέα της ενέργειας. Τα ενεργειακά προϊόντα ανήλθαν στο 33,5% του συνόλου των εξαγωγών προϊόντων για την περίοδο 2021-2023 (σε σχέση με 39,9% το 2012-2014), τοποθετώντας την Ελλάδα ανάμεσα στις χώρες με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από εξαγωγές ενέργειας.
Επιπλέον, οι εξαγωγές φυσικού αερίου έχουν ξεπεράσει αυτές των φρούτων και των καρπών, καταλαμβάνοντας την τρίτη θέση στις ελληνικές εξαγωγές εμπορευμάτων. Την ίδια περίοδο, η Λιβύη αναδείχθηκε ως τρίτη μεγαλύτερη αγορά για τις ελληνικές εξαγωγές, αντικαθιστώντας την Τουρκία στη θέση αυτή.
Ο Ρόλος της UNCTAD στην Κριτική της Εξάρτησης από Εμπορεύματα
Η έκθεση των οικονομολόγων της UNCTAD επισημαίνει ότι «η ανθεκτικότητα μιας οικονομίας εξαρτάται από την πολυμορφία και την προστιθέμενη αξία», παράγοντες που δεν μπορούν να συνδυαστούν με μια υπερβολική εξάρτηση από τα εμπορεύματα.
Σύμφωνα με την UNCTAD, η υπερβολική εξάρτηση για τα εμπορεύματα είναι σύνηθες φαινόμενο στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, με το 66% αυτών να παρουσιάζουν εξαγωγές εμπορευμάτων άνω του 60% του συνολικού τους εμπορίου.
Η έκθεση αναγνωρίζει ότι η εξάρτηση από τα εμπορεύματα καθιστά τις οικονομίες ευάλωτες σε διακυμάνσεις τιμών, δημοσιονομική αστάθεια και τον αργό μετασχηματισμό της οικονομικής τους δομής.
Προοπτικές για την Ελλάδα
Οι κατηγορίες εξαγωγών εμπορευμάτων διακρίνονται σε τρεις κύριες ομάδες: ενεργειακά προϊόντα, μεταλλεύματα, και γεωργικά προϊόντα. Αυτές οι κατηγορίες αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τρίτο του παγκόσμιου εμπορίου, αν και το μερίδιό τους στο συνολικό εμπόριο έχει σταδιακά μειωθεί την τελευταία δεκαετία.
Over 60% of exports in many nations are commodities like energy, mining & agriculture.@UNCTAD’s new report profiles 195 economies, tracking a decade of shifts in trade flows & commodity dependence.
Explore: ▶️ https://t.co/d7I1DEsU8n pic.twitter.com/5Z8hSv9K7R
— UN Trade and Development (@UNCTAD) August 16, 2025
Η τάση αυτή συνδέεται κυρίως με την πτώση του μεριδίου που κατέχει η ενέργεια. Αντίθετα, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων έχουν αυξηθεί, συμπαρασύροντας τον ελληνικό τομέα στην διεθνή αγορά.
«Η αξία των παγκόσμιων γεωργικών εξαγωγών αυξήθηκε κατά 34%, φτάνοντας τα 2.291,9 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ το 2021-2023. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει πλέον περίπου το ένα τρίτο των παγκόσμιων εξαγωγών βασικών προϊόντων, με τα τρόφιμα να αντιπροσωπεύουν το 87% της συνολικής αξίας των γεωργικών εξαγωγών», σημειώνεται στην έκθεση.
Διαβάστε ακόμη
Εκρηκτικό φθινόπωρο: Το τριπλό τεστ αντοχής για την ελληνική οικονομία
Ποιες αλλαγές έρχονται στα Airbnb
«Κόλλησαν» στη γραφειοκρατία τα υδροπλάνα
Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα
