Οι επιπτώσεις των εξελίξεων στον τομέα των εμπορικών μεταφορών

Ο τομέας των μεταφορών κατατάσσεται στους πιο ρυπογόνους, ακολουθώντας τους τομείς της ενέργειας και της διαχείρισης αποβλήτων. Ειδικοί υποστηρίζουν ότι για να μειωθούν οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις ενδέχεται να απαιτηθούν συνδυασμένα μέτρα που θα προάγουν την υπεύθυνη οδική συμπεριφορά. Ένα από αυτά είναι η αναθεώρηση του υπολογισμού των τελών ταξινόμησης.

Σε διάστημα περίπου δύο ετών, ο τομέας των μεταφορών θα ενταχθεί στο νέο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας εκπομπών ETS2, το οποίο θα φέρει φόρους στα καύσιμα κίνησης και θέρμανσης. Αυτή η εξέλιξη αναμένεται να εκτοξεύσει τις τιμές της βενζίνης και του πετρελαίου κίνησης, προωθώντας παράλληλα την ανάγκη για ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης.

Σύμφωνα με παλαιότερη Εθνική Έκθεση Απογραφής του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ο τομέας αυτός είναι ο μοναδικός που παρουσίασε αύξηση στις εκπομπές από το 1990, φτάνοντας το 23,49%. Παρά την προσωρινή μείωση 14% το 2020 λόγω πανδημίας, οι εκπομπές το 2022 επιστρέφουν στα προηγούμενα επίπεδα.

Αύξηση ιδιωτικών οχημάτων

Τα τελευταία χρόνια, ο αριθμός των επιβατικών αυτοκινήτων σχεδόν τριπλασιάστηκε σε σχέση με το 1990, με την τάση να αυξάνεται και το μερίδιο μεγαλύτερων οχημάτων. Ωστόσο, το υψηλό φορολογικό βάρος που επιβάλλεται σε αυτοκίνητα άνω των 2000 cm³ αναμένεται να αλλάξει αυτό το σκηνικό.

Η αυξανόμενη χρήση ιδιωτικών οχημάτων, λόγω της ανεπάρκειας των δημόσιων συγκοινωνιών, επιδεινώνει το πρόβλημα της ρύπανσης. Το κοινωνικό κόστος ενισχύεται περαιτέρω από την έλλειψη διαθέσιμων χώρων στάθμευσης. Σύμφωνα με τη μελέτη του ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ (Ε. Διοικητόπουλος, Ε. Κυριακοπούλου, Σ. Ρουσάλης), είναι απαραίτητο να ληφθούν άμεσα μέτρα, όπως η αυστηρότερη φορολογία για παλαιά και ρυπογόνα οχήματα, προκειμένου να περιοριστεί η ανανέωση του στόλου με τεχνολογίες που μολύνουν. Επιπλέον, προτείνεται η δημιουργία ζωνών με χαμηλές ή μηδενικές εκπομπές στις αστικές περιοχές.

Πώς επηρεάζονται οι ΜμΕ

Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις θα υποστούν ιδιαίτερα πλήγματα, καθώς συχνά εξαρτώνται από οχήματα με χαμηλή ενεργειακή απόδοση. Το Κοινωνικό Κλιματικό Σχέδιο τονίζει ότι «λόγω της αναγκαιότητας των επαγγελματικών οχημάτων για τη λειτουργία τους, οι επιπτώσεις του ΣΕΔΕ2 στις δαπάνες μεταφοράς μπορεί να είναι σημαντικές, επηρεάζοντας την ανταγωνιστικότητά τους». Οι πολύ μικρές επιχειρήσεις θα υποφέρουν ακόμη περισσότερο από αυτή την κατάσταση, καθώς δεν έχουν εύκολη πρόσβαση σε καθαρές τεχνολογίες και εναλλακτικές μεταφορές. Υπολογίζεται ότι περίπου 20.000 πολύ μικρές επιχειρήσεις είναι ενεργειακά ευάλωτες στα κτίριά τους, με 60.000 να αντιμετωπίζουν ευπάθεια στον τομέα των μεταφορών. Η υποστήριξή τους είναι κρίσιμη για την ορθή και δίκαιη πράσινη μετάβαση.

Η κατάσταση στον τομέα των μεταφορών συνεχώς επιδεινώνεται, με τις εκπομπές να αυξάνονται σταθερά παρ’ όλες τις προσωρινές μείωσεις. Η ένταξη αυτού του τομέα στο ETS2 αναμένεται να επιβαρύνει το κόστος των καυσίμων, δημιουργώντας προκλήσεις για πολίτες και επιχειρήσεις, ενώ παράλληλα ενισχύει την ανάγκη επενδύσεων σε βιώσιμες μεταφορές. Η επιβάρυνση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων εξαιτίας της αλλαγής της αγοράς καθιστά ουσιώδη την ανάγκη ενός δίκαιου και ολιστικού πλαισίου πολιτικής που θα περιλαμβάνει:

• επενδυτικά κίνητρα για την προσαρμογή στην ηλεκτροκίνηση,
• βελτίωση των δημόσιων συγκοινωνιών,
• δημιουργία ζωνών με χαμηλές εκπομπές,
• στόχευση στην υποστήριξη των μικρών επιχειρήσεων.

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι φορείς που εκπροσωπούν τον τομέα των εμπορευματικών μεταφορών έχουν αποστείλει επιστολή προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ζητώντας τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει ο τομέας τους. Μεταξύ αυτών, προτείνεται η παροχή κινήτρων και χρηματοδοτικών εργαλείων για την ανανέωση του στόλου Φορτηγών Δημόσιας Χρήσης.

Διαβάστε επίσης