Ο νέος κύκλος διαβουλεύσεων ανάμεσα στα κράτη μέλη ξεκινά
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκινά μία νέα φάση συνεργασίας με τα κράτη-μέλη μέσω των Structured Water Dialogues, μίας πρωτοβουλίας που στοχεύει στην επιτάχυνση της εφαρμογής των κανόνων της ΕΕ σχετικά με την ποιότητα και την ποσότητα του νερού. Παράλληλα, επιδιώκει να ενισχύσει την ετοιμότητα απέναντι σε φαινόμενα όπως είναι οι πλημμύρες και η λειψυδρία. Αυτή η διαδικασία αποτελεί μέρος της Στρατηγικής για την Ανθεκτικότητα στο Νερό, της συνολικής στρατηγικής της Ε.Ε. αναφορικά με την αποκατάσταση του υδρολογικού κύκλου, την προστασία των οικοσυστημάτων και την εξασφάλιση καθαρού και προσβάσιμου νερού για όλους τους Ευρωπαίους.
Τα τελευταία στοιχεία της Eurostat (Water Statistics 2025) δείχνουν σημαντικές γεωγραφικές διαφοροποιήσεις στους ανανεώσιμους υδάτινους πόρους στην Ευρώπη. Οι βόρειες χώρες, όπως η Κροατία (30,7 m³/1.000 κατοίκους), η Φινλανδία (19,7) και η Εσθονία (18,7), διαθέτουν άφθονους υδρολογικούς πόρους λόγω του κλίματος και της πυκνής παρουσίας λιμνών και ποταμών. Αντίθετα, οι μεσογειακές χώρες, με τις θερμότερες και ξηρότερες συνθήκες, έχουν χαμηλότερα φυσικά αποθέματα, όπως η Ελλάδα με 6,9 m³ ανά 1.000 κατοίκους, σε σύγκριση με την Πορτογαλία (7,2) και πολύ υψηλότερα από χώρες όπως η Κύπρος (0,4) και η Μάλτα (0,1).
Η Κομισιόν τονίζει ότι αυτά τα δεδομένα δεν αφορούν μόνο τη διαθεσιμότητα νερού, αλλά και την αναγκαιότητα προσαρμογής των πολιτικών διαχείρισης στις τοπικές συνθήκες. Ειδικά σε περιοχές με περιορισμένους πόρους όπως η Μεσόγειος, η πρόκληση εστιάζεται στην ορθολογική αξιοποίηση του νερού, την αποφυγή απωλειών, και την υιοθέτηση τεχνολογιών για επαναχρησιμοποίηση και εξοικονόμηση.
Στην ετήσια έκθεση της Ε.Ε. για την κατάσταση των υδάτων, διαπιστώνεται ότι μόνο το 39,5% των επιφανειακών υδάτων επιτυγχάνει «καλή οικολογική κατάσταση», ενώ το 26,8% έχει «καλή χημική κατάσταση». Παρά την προοδευτική πρόοδο, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί επισημαίνουν την ανάγκη ταχύτερης υλοποίησης των στόχων της Οδηγίας Πλαίσιο για τα Ύδατα, της Οδηγίας για τις Πλημμύρες και της Οδηγίας για τη Θαλάσσια Στρατηγική.
«Γνωρίζουμε ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σε όλη την Ευρώπη, αλλά τώρα είναι η ώρα να ακούσουμε και να συνεργαστούμε για να τις λύσουμε. Οι διάλογοι αυτοί αποτελούν μια ευκαιρία για συνεργασία, όπου κάθε φωνή μπορεί να συμβάλει στη διαμόρφωση αποτελεσματικών λύσεων. Μαζί δεσμευόμαστε να πετύχουμε τους κοινούς μας στόχους για το νερό, εξασφαλίζοντας ένα μέλλον ανθεκτικό στο νερό για όλους», δήλωσε η Επίτροπος για το Περιβάλλον, την Ανθεκτικότητα στο Νερό και την Ανταγωνιστική Κυκλική Οικονομία, Jessika Roswall.
Οι Structured Water Dialogues είναι προγραμματισμένοι να διεξαχθούν από το 2025 έως το 2027 και θα περιλαμβάνουν τεχνικές συναντήσεις μεταξύ της Κομισιόν και των εθνικών αρχών, καθώς και πολιτικές συναντήσεις της Επιτρόπου με τους αρμόδιους υπουργούς κάθε χώρας. Για την Ελλάδα, η έμφαση θα δοθεί στην ενίσχυση της εφαρμογής των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής, τη σωστή χρηματοδότηση έργων ύδρευσης και αποχέτευσης, καθώς και στη βελτίωση της προετοιμασίας για πλημμύρες και ξηρασίες, θέματα που έχουν γίνει ιδιαίτερα κεντρικά λόγω της γεωγραφικής θέσης και κλιματικών αλλαγών στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Η Στρατηγική για την Ανθεκτικότητα στο Νερό συνιστά το πρωτεύον εργαλείο της Ε.Ε. για την προστασία των υδάτων έως το 2050. Στόχος συνίσταται στην αποκατάσταση και προστασία του υδρολογικού κύκλου, την ενίσχυση της «υδάτινης οικονομίας» με σύγχρονες και βιώσιμες υποδομές, και την εξασφάλιση πρόσβασης σε καθαρό και οικονομικά προσιτό νερό για όλους. Η στρατηγική περιλαμβάνει δράσεις σε πέντε κομβικούς τομείς: διακυβέρνηση, χρηματοδότηση και επενδύσεις, ψηφιοποίηση και τεχνητή νοημοσύνη, έρευνα και καινοτομία, καθώς και ετοιμότητα απέναντι σε φυσικές καταστροφές.
Η συμμετοχή της Ελλάδας στους διαλόγους προσφέρει τη δυνατότητα να εμβαθύνει στην μετάβαση προς ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης του νερού, το οποίο θα συνδυάζει τη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων, την προστασία των υδάτινων σωμάτων και την εφαρμογή σύγχρονων ψηφιακών εργαλείων για παρακολούθηση και στρατηγικό σχεδιασμό.
Η Κομισιόν υπογραμμίζει ότι η επιτυχία της πρωτοβουλίας εξαρτάται από τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων – κρατών, περιφερειών, δήμων, πολιτών και επιχειρήσεων. Η πορεία προς μια Ευρώπη «ανθεκτική στο νερό» δεν αποτελεί μόνο περιβαλλοντική υποχρέωση, αλλά και επένδυση στο κοινό ευρωπαϊκό μέλλον, όπως δήλωσε η Επίτροπος Roswall: «Μαζί δεσμευόμαστε να πετύχουμε τους κοινούς μας στόχους για το νερό, εξασφαλίζοντας ένα μέλλον ανθεκτικό στο νερό για όλους».
Διαβάστε ακόμη
