Ο φόρος στο κρέας ως εργαλείο για την προστασία του κλίματος

Η παραγωγή τροφίμων αναγνωρίζεται ως μία από τις κυριότερες αιτίες κλιματικής επιβάρυνσης παγκοσμίως. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, η εφαρμογή φόρου σε προϊόντα που έχουν σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις θα μπορούσε να είναι ένα ισχυρό μέτρο για τη μείωση των εκπομπών.

Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Ecological Economics και αναφέρεται από το euronews, εστιάζει στο πώς ένας «φόρος σε κλιματικά επιβλαβή τρόφιμα» μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των αερίων θερμοκηπίου που προέρχονται από την παραγωγή τροφίμων, με ιδιαίτερη έμφαση στο κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Το αποτύπωμα της διατροφής

Στην Ευρώπη, η γεωργία ευθύνεται για περίπου το 11% των συνολικών εκπομπών. Οι τομείς του κρέατος και της γαλακτοκομίας είναι οι πιο επιβαρυντικοί, πλην του ότι η υπερκατανάλωση κρέατος σχετίζεται με αυξημένες υγειονομικές προκλήσεις.

Σύμφωνα με μια παλαιότερη έκθεση της EAT-Lancet Commission, αν οι άνθρωποι παγκοσμίως μείωναν την κατανάλωση ζωικών προϊόντων και υιοθετούσαν κυρίως φυτοφαγικές δίαιτες, θα μπορούσαν να προληφθούν έως και 15 εκατομμύρια θάνατοι ετησίως, ενώ οι εκπομπές από τη γεωργία θα μπορούσαν να μειωθούν κατά περίπου 15%.

Η νέα αυτή έρευνα, υπό την καθοδήγηση του Jörgen Larsson από το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας Chalmers, αξιοποιεί αυτά τα δεδομένα για να διερευνήσει αν η εισαγωγή ειδικών φόρων και επιδοτήσεων θα μπορούσε να προάγει πιο βιώσιμες διατροφικές συμπεριφορές.

«Οι σημερινές διατροφές μας αρρωσταίνουν και επιβαρύνουν το κλίμα», δηλώνει ο Larsson. «Αν θέλουμε να δράσουμε συλλογικά, οι φόροι και οι επιδοτήσεις είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο».

Η περίπτωση της Σουηδίας

Η μελέτη εστιάζει στη Σουηδία, όπου οι εκπομπές από την κατανάλωση τροφίμων σχεδόν διπλασιάζουν εκείνες που προκύπτουν από τη συνολική οδική κυκλοφορία επιβατικών οχημάτων στη χώρα.

Οι ερευνητές προτείνουν έναν «φορολογικό μετασχηματισμό» στα τρόφιμα: μείωση ή αφαιρέσεις του ΦΠΑ σε υγιεινά και περιβαλλοντικά βιώσιμα προϊόντα, όπως φρούτα, λαχανικά, όσπρια και δημητριακά ολικής άλεσης, σε συνδυασμό με αύξηση φόρων σε τρόφιμα με μεγάλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα, όπως το βόειο και αρνίσιο κρέας, τα αλλαντικά και τα ποτά με ζάχαρη.

Μικρές αλλαγές, μεγάλα αποτελέσματα

Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν ότι η μεγαλύτερη επίδραση θα παρατηρούνταν στις τιμές του βοδινού και του αρνίσιου κρέατος, οι οποίες θα αυξάνονταν κατά περίπου 25%, δηλαδή σχεδόν 3 ευρώ ανά κιλό. Αυτή η αύξηση θα οδηγούσε σε μείωση της κατανάλωσης κρέατος κατά 19% σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με τα μοντέλα.

Επιπλέον, η εφαρμογή αυτού του «πράσινου φορολογικού μετασχηματισμού» θα μπορούσε να μειώσει το κλιματικό αποτύπωμα των διατροφικών προτιμήσεων των Σουηδών κατά 700.000 τόνους διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο — αντιστοιχεί σε μείωση 8% των εκπομπών από επιβατικά αυτοκίνητα ή σχεδόν 10% λιγότερα αυτοκίνητα στους δρόμους της Σουηδίας.

Οι ερευνητές τονίζουν ότι αυτό το σύστημα μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς επιπλέον οικονομική επιβάρυνση, καθώς οι φόροι σε τρόφιμα με υψηλό περιβαλλοντικό αποτύπωμα θα ισορροπούν από τη μείωση των φόρων σε πιο βιώσιμα προϊόντα. Με αυτό τον τρόπο, το μέτρο θα μπορούσε να διασφαλίσει μεγαλύτερη κοινωνική αποδοχή.

Η μελέτη αυτή ανοίγει νέους δρόμους στην προσέγγιση της διατροφικής και περιβαλλοντικής πολιτικής, ενοποιώντας οικονομικά κίνητρα, κοινωνική δικαιοσύνη και ουσιαστική δράση για την κλιματική κρίση.

Διαβάστε ακόμη