Νέες εξελίξεις και μεταρρυθμίσεις για τα Airbnb: Τι να περιμένουμε;
Η κυβέρνηση προγραμματίζει να επιβάλει αυστηρότερα μέτρα στις βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb από το προσεχές φθινόπωρο. Στο επίκεντρο βρίσκεται η αναστολή των αδειών για το κέντρο της Αθήνας, με σταδιακή εφαρμογή απαγορευτικών μέτρων και σε άλλες δημοφιλείς περιοχές με υψηλή στεγαστική πίεση. Ταυτόχρονα, το υπουργείο Τουρισμού εισάγει νέες αυστηρές προδιαγραφές για τα καταλύματα που διαφημίζονται σε αυτές τις πλατφόρμες, με σκοπό την αντιμετώπιση της αυξανόμενης τάσης στις καταχωρίσεις που έχουν ξεπεράσει τις 242.000 σε εθνικό επίπεδο. Αυτή η παρέμβαση στοχεύει στη μείωση των πιέσεων που ασκούνται στη στεγαστική αγορά και στην αποτροπή περαιτέρω αύξησης των ενοικίων και τιμών κατοικιών.
Τα δεδομένα είναι ανησυχητικά: μεταξύ του τέλους του 2024 και των μισών του 2025, οι καταχωρίσεις Airbnb εκτοξεύθηκαν από 207.000 σε 242.000, με προσδοκίες ότι οι αριθμοί θα φθάσουν τις 250.000 μέχρι το τέλος της χρονιάς. Παρά τις τρέχουσες ρυθμίσεις που ισχύουν από τον Ιανουάριο, η τάση αυτή δεν φαίνεται να ανακόπτεται, με τους ιδιοκτήτες να επιλέγουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις λόγω των υψηλότερων αποδόσεων.
Τα υπουργεία Οικονομικών και Τουρισμού είναι έτοιμα να κάνουν παρέμβαση, ειδικά σε περιοχές με σημαντική στέρηση στέγης. Στην Αττική, για παράδειγμα, οι καταχωρίσεις κοντά στις 60.000 έχουν αποδυναμώσει τη διαθέσιμη αγορά μακροχρόνιων μισθώσεων. Στα νησιά και σε άλλες δημοφιλείς περιοχές, οι τουρίστες βρίσκουν εύκολα καταλύματα, ενώ μόνιμοι κάτοικοι, όπως γιατροί και δάσκαλοι, δυσκολεύονται να βρουν σπίτι. Για παράδειγμα, στις Κυκλάδες, οι διαθέσιμες κατοικίες για μακροχρόνια μίσθωση είναι σχεδόν ανύπαρκτες και οι ενοικιαστές βρίσκονται αντιμέτωποι με τιμές εξαιρετικά υψηλές.
Νέα κανονιστικά μέτρα από 1η Οκτωβρίου
Από την 1η Οκτωβρίου, αρχίζει η εφαρμογή ενός νέου κανονιστικού πλαισίου που αναμένεται να αλλάξει ριζικά τη λειτουργία των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Κάθε καταχώρηση θα απαιτεί υποχρεωτική ασφάλιση αστικής ευθύνης, υπεύθυνη δήλωση από ηλεκτρολόγο, ανιχνευτές καπνού, πυροσβεστήρες και άλλα κρίσιμα μέτρα ασφάλειας. Επιπλέον, θα είναι ανεπανόρθωτο για τους ιδιοκτήτες να διασφαλίσουν πιστοποιητικά απολύμανσης και να προσφέρουν οδηγίες με επείγοντα τηλέφωνα. Οι έλεγχοι θα διεξάγονται από μικτά κλιμάκια του υπουργείου Τουρισμού και της ΑΑΔΕ, και όσοι παραβιάσουν τις προδιαγραφές αντιμετωπίζουν βαριά πρόστιμα, που μπορεί να αυξηθούν σε περίπτωση υποτροπής.
Η κυβέρνηση ελπίζει ότι η συνδυασμένη πίεση αυστηρότερων κανόνων και η αναστολή αδειών θα μπορέσει να περιορίσει τη ραγδαία ανάπτυξη των Airbnb. Ωστόσο, το οικονομικό κίνητρο παραμένει ισχυρό, με τους ιδιοκτήτες να κερδίζουν περισσότερα από βραχυχρόνιες μισθώσεις. Αυτή η προοπτική έχει οδηγήσει ώστε ακόμα και εν μέσω περιορισμών, οι καταχωρίσεις να αυξάνονται σταθερά.
Κοινωνικά προγράμματα και ευρωπαϊκή προοπτική
Στην ευρύτερη ευρωπαϊκή σκηνή, η κατάσταση επιδεινώνεται. Από το 2010 μέχρι τα τέλη του 2024, οι τιμές των κατοικιών κατά 55,4% και οι ενοικίασεις κατά 26,7%. Η Ελλάδα, με μια αυξανόμενη αναλογία τιμών κατοικίας προς διαθέσιμο εισόδημα, βρίσκεται σε δυσμενή θέση. Το ποσοστό ιδιοκατοίκησης για τους νέους μειώνεται δραματικά, καθώς η κοινωνική στέγη παραμένει ανύπαρκτη.
Η Κομισιόν έχει κηρύξει πανευρωπαϊκό συναγερμό για τη στέγη και έχει ξεκινήσει δημόσια διαβούλευση για να βρει λύσεις. Παρά τις αντιξοότητες, όπως η πανδημία και οι ανατιμήσεις, η ζήτηση παραμένει υψηλή ενώ η προσφορά υπολείπεται. Στην Ελλάδα, οι ξένοι επενδυτές προχωρούν σε αγορές, ενώ οι βραχυχρόνιες μισθώσεις συνεχίζουν να κερδίζουν έδαφος, επιδεινώνοντας την κατάσταση για ιδιοκτήτες και ενοικιαστές.
Οι επόμενες εξελίξεις θα είναι κρίσιμες για την τελική έκβαση της κατοικίας στην Ελλάδα και αν θα καταστεί εφικτή η σταθεροποίηση της αγοράς ή αν θα προκύψει σοβαρή κοινωνική κρίση.
