Η Moody’s αποφάσισε να διατηρήσει τη βαθμολογία της Ελλάδας στο επίπεδο «Baa3» με σταθερές προοπτικές, επιβεβαιώνοντας τις προηγούμενες εκτιμήσεις της.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί πως ο αμερικανικός οίκος αξιολόγησης ήταν ο τελευταίος που αποδέχθηκε τη χώρα μας στην κατηγορία επενδύσιμης βαθμίδας, τον Μάρτιο του 2025, προσφέροντας έτσι μια ουσιαστική ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία.
Στην αξιολόγησή της, η Moody’s βασίζεται στην πτώση του χρέους, τα πρωτογενή πλεονάσματα, τις μεταρρυθμίσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, τη πολιτική σταθερότητα και την πρόοδο του τραπεζικού τομέα. Παράλληλα, δεν παραλείπει να αναφέρει «αγκάθια», όπως το ελλειμματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και τις γεωπολιτικές και εμπορικές αβεβαιότητες που επικρατούν διεθνώς.
Η Moody’s επισημαίνει ότι η τωρινή αναφορά δεν συνεπάγεται αναβάθμιση ή υποβάθμιση της αξιολόγησης και δεν προσδιορίζει αν θα υπάρξουν τέτοιες ενέργειες στο άμεσο μέλλον.
Οι κύριοι παράγοντες αξιολόγησης συνοψίζονται παρακάτω.
Η διατήρηση της βαθμολογίας Baa3 της Ελλάδας με σταθερές προοπτικές στηρίζεται σε ένα θετικό ιστορικό μεταρρυθμίσεων, που έχει οδηγήσει σε βελτιώσεις στους θεσμούς και στη διακυβέρνηση, ενισχύοντας τις επενδύσεις και τη robustness του τραπεζικού τομέα. Παρά τη μείωση του χρέους, το ποσοστό του παραμένει εκ των υψηλότερων ανάλογα με το ΑΕΠ.
Παρ’ όλα αυτά, η ευνοϊκή διάρθρωση του χρέους και το υψηλό ταμειακό απόθεμα συνιστούν σημαντικά θετικά στοιχεία. Η ελληνική οικονομία έχει αποδώσει καλά στην απορρόφηση ευρωπαϊκών πόρων, οι οποίοι, σε συνδυασμό με τις ιδιωτικές επενδύσεις, προορίζονται να υποστηρίξουν την ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, η διαρκής εφαρμογή μεταρρυθμίσεων θα μπορούσε να συμβάλει στην τόνωση του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης, εν αναμονή των προκλήσεων από τις δημογραφικές τάσεις.
Η δημοσιονομική επίδοση της Ελλάδας έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες, σημειώνοντας πρωτογενές πλεόνασμα 4,8% του ΑΕΠ για το 2024, ξεπερνώντας σημαντικά τον αρχικό προϋπολογισμό που προέβλεπε 2,1%. Αυτή η επίδοση αντανακλά, εν μέρει, την επιτυχία των μέτρων κατά της φοροδιαφυγής από τις αρχές. Σε συνδυασμό με την σταθερή ονομαστική ανάπτυξη, η δημοσιονομική ισχύς έχει υποβοηθήσει στη μείωση του χρέους κατά περισσότερο από 10 ποσοστιαίες μονάδες ετησίως.
Η θετική αυτή πορεία συνεχίστηκε και το 2025, οδηγώντας την κυβέρνηση να αναθεωρήσει το στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος, ενώ παράλληλα προσφέρει επιπλέον στήριξη για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
Η Ελλάδα παραμένει επίσης σε καλή θέση συγκριτικά με άλλες χώρες της ΕΕ στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (NRRP), σημειώνοντας σημαντική πρόοδο τόσο στις επιχορηγήσεις όσο και στα δάνεια. Παρ’ όλα αυτά, μόλις το 59,3% της συνολικής χρηματοδότησης έχει εκταμιευθεί μέχρι στιγμής, με αποτέλεσμα να έχει αναθεωρηθεί το NRRP για αύξηση της απορροφητικότητας των υπολοίπων πόρων.
Η οικονομική ασφάλεια της Ελλάδας τοποθετείται στο “baa1” και συνδυάζει υψηλότερα επίπεδα πλούτου σε σύγκριση με άλλες χώρες της ίδιας κατηγορίας, ενώ οι προοπτικές ανάπτυξης είναι θετικές για τα επόμενα τρία χρόνια, αν και υπάρχουν προκλήσεις που σχετίζονται με την ανάπτυξη του δυνητικού ΑΕΠ λόγω των δημογραφικών τάσεων. Η βαθμολογία “baa1” για θεσμούς και διακυβέρνηση αποτυπώνει τη δυναμική των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που έχουν αποδώσει καρπούς σε πολλές πτυχές. Ωστόσο, η αναδιάρθρωση του χρέους το 2012 συνεχίζει να επηρεάζει αρνητικά την αξιολόγηση.
Η δημοσιονομική ισχύς βασίζεται στο υψηλό, αλλά ταχέως μειούμενο χρέος, το οποίο στηρίζεται σε ευνοϊκή διάρθρωση με χαμηλά επιτόκια και μακροχρόνιες λήξεις. Η ευπάθεια σε κινδύνους παραμένει σε επίπεδο “baa” και σχετίζεται με τον τραπεζικό τομέα, παρά τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs).
Οι σταθερές προοπτικές περιλαμβάνουν την εκτίμηση ότι η τρέχουσα ισχυρή δημοσιονομική επίδοση πιθανόν να μετριαστεί με την πάροδο του χρόνου, αν και το χρέος θα εξακολουθήσει να μειώνεται. Προβλέπουν ότι κάποιες από τις προκλήσεις θα εξελιχθούν με αργό ρυθμό, σε αντίθεση με τα θετικά στοιχεία της σταθερής θεσμικής και πολιτικής κατάστασης.
Οι κεντρικές παραδοχές δείχνουν ότι οι μεταρρυθμίσεις θα απαιτήσουν χρόνο για την ολοκλήρωσή τους. Αναμένουν επίσης ότι η ανάπτυξη μπορεί να επιβραδυνθεί μετά την ολοκλήρωση της απορρόφησης των πόρων του RRF, εν μέρει λόγω των δυσμενών δημογραφικών τάσεων που θα επηρεάσουν την οικονομία, παρ’ όλ’ αυτά υπάρχουν παράλληλες προσπάθειες της κυβέρνησης για την αύξηση της συμμετοχής του πληθυσμού στην εργασία και την εφαρμογή μακροοικονομικών μεταρρυθμίσεων.
Αν και το χρέος έχει μειωθεί γρήγορα τα τελευταία χρόνια, παραμένει από τα υψηλότερα στις αξιολογήσεις μας μέχρι το τέλος της δεκαετίας. Οι παραδοχές καταδεικνύουν πως οι ελληνικές αρχές χρησιμοποιούν την ευκαιρία που προσφέρουν οι πόροι του RRF για να υλοποιήσουν ισχυρές οικονομικές και δημοσιονομικές πολιτικές, γεγονός που μειώνει τους σχετικούς κινδύνους για την αξιολόγηση.
Πιέσεις για αναβάθμιση της αξιολόγησης Baa3 θα μπορούσαν να προκύψουν αν παρατηρούσαμε αυξανόμενη πιθανότητα να ξεπεράσει το μεσοπρόθεσμο δυνητικό ΑΕΠ τις τρέχουσες εκτιμήσεις. Αν και οι βελτιώσεις σε περιοχές όπως η ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του δικαστικού συστήματος ή η διαφοροποίηση της οικονομίας απαιτούν χρόνο, τυχόν ενδείξεις επιτάχυνσης των μεταρρυθμίσεων θα θεωρηθούν θετικές για την πιστοληπτική ικανότητα. Η σημαντική μείωση του χρέους σε σχέση με τις τρέχουσες προσδοκίες μας θα είχε επίσης ευνοϊκή επίδραση, υπό την προϋπόθεση πως θα ήταν βιώσιμη.
Αντίθετα, καθοδικές πιέσεις στην αξιολόγηση Baa3 μπορεί να προκύψουν εφόσον παρατηρηθεί αναστροφή στην πολιτική πορεία τα τελευταία χρόνια ή αν σημειωθούν ενδείξεις ότι οι μεταρρυθμίσεις δεν οδηγούν σε αναμενόμενα αναπτυξιακά και δημοσιονομικά οφέλη.
Συγκεκριμένα, τυχόν σημάδια σημαντικής και παρατεταμένης επιδείνωσης της δημοσιονομικής θέσης της κυβέρνησης, ίσως σε συνδυασμό με σοβαρά προβλήματα στον τραπεζικό τομέα, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αρνητική αξιολόγηση, καθώς και μια υποχώρηση σε διαρθρωτικές μακροοικονομικές ή δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις.
Επιπλέον, σφιχτή γεωπολιτική κατάσταση στην Ευρώπη που θα μπορούσε να αδυνατίσει την υποστήριξη από βασικούς συμμάχους, κυρίως από τις Ηνωμένες Πολιτείες, να έχει επίσης αρνητικές επιπτώσεις στις προοπτικές ή την αξιολόγηση.
Η οικονομική ισχύς της Ελλάδας στο “baa1” εμφανίζεται κάτω από την αρχική βαθμολογία “a3”, καταδεικνύοντας τα χαμηλότερα επίπεδα διαφοροποίησης και πολυπλοκότητας ως προς άλλες χώρες. Επίσης, αντικατοπτρίζει τις μακροχρόνιες προκλήσεις για την ανάπτυξη λόγω των αρνητικών δημογραφικών τάσεων. Η θεσμική κατάσταση τοποθετείται στο “baa1”, κάτω από την αρχική βαθμολογία “a3”, δείχνοντας το χρεοκοπημένο παρελθόν της χώρας. Η δημοσιονομική κατάσταση τοποθετείται στο “ba1”, κάτω από το “baa3”, αντανακλώντας τον ευνοϊκό χαρακτήρα του ελληνικού χρέους. Αυτές οι καταστάσεις οδηγούν στη βαθμολογία Baa1-Baa3, σε σύγκριση με την αρχική βαθμολογία A3-Baa2.
Το πρόγραμμα αξιολογήσεων της ελληνικής οικονομίας για το υπόλοιπο του 2025 έχει σχεδιαστεί ως εξής:
– Standard and Poor’s – 17 Οκτωβρίου
– Scope Ratings – 7 Νοεμβρίου
– Fitch Ratings – 14 Νοεμβρίου
Διαβάστε επιπλέον:
Συνάντηση Τραμπ – Ερντογάν στις 25 Σεπτεμβρίου στον Λευκό Οίκο: Στο μενού τα F-35
Η Ρωσία κάνει παραβιάσεις και η Ε.Ε. συζητά για μελλοντικές κυρώσεις (tweets)
Oxford Economics για Ευρωζώνη: Ανθεκτική αλλά όχι άτρωτη σε νέα κρίση χρέους (γραφήματα)
Για περισσότερες είδησεις της επικαιρότητας επισκεφθείτε το Πρώτο Θέμα