ΚΥΑ για την ανακύκλωση στρωμάτων στο δρόμο μέχρι το τέλος του έτους

Μέχρι την εκπνοή του έτους, η πολυαναμενόμενη ΚΥΑ για την ανακύκλωση στρωμάτων ενδέχεται να γίνει πραγματικότητα, σύμφωνα με πηγές του energygame.gr. Η αναγκαία αυτή ρύθμιση εκκρεμεί εδώ και πάνω από 12 μήνες, αφήνοντας δήμους και αγορά ακάλυπτους για τη διαχείριση ενός από τα πιο επίμονα απορρίμματα. Στελέχη του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) αναφέρουν ότι «γνωρίζουν το πρόβλημα, έχουν δουλέψει εκτενώς πάνω στο θέμα» και εργάζονται για την ολοκλήρωση των τελευταίων τεχνικών λεπτομερειών, προκειμένου να κλείσει η εκκρεμότητα πριν το νέο έτος. Αυτή η πρωτοβουλία έχει προταθεί εξ αρχής από το ίδιο το υπουργείο.

Αντί να κινηθούν, οι επιχειρήσεις του τομέα παρακολουθούν τις εξελίξεις με προσοχή. Επτά εταιρείες έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους για την εκπόνηση ενός Επιχειρησιακού Σχεδίου, το οποίο απαιτείται για την ίδρυση του πρώτου Συστήματος Εναλλακτικής Διαχείρισης στρωμάτων ύπνου. Για τον σκοπό αυτό, συνεργάζονται με εξειδικευμένη εταιρεία συμβούλων, προκειμένου να διαμορφώσουν το σχέδιο και να προετοιμάσουν τα βήματα για την αδειοδότησή του, όταν εκδοθεί η ΚΥΑ.

Με στόχο τη διευκόλυνση της αξιολόγησης από τον ΕΟΑΝ και το ΥΠΕΝ, κατατέθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 2023, μέσω του συμβούλου, ένα αναλυτικό σχέδιο ΚΥΑ που σχετίζεται με τη δευτερεύουσα νομοθεσία. Το κείμενο αυτό είναι απαραίτητο για την έγκριση του νέου ΣΕΔ για τα στρώματα ύπνου, και περιλαμβάνει όλη την απαιτούμενη έρευνα και τις τεχνικές παραδοχές που απαιτούνται για να οργανωθεί η διαδικασία συλλογής και ανακύκλωσης.

Οι επιχειρήσεις δηλώνουν ότι βρίσκονται «σε πλήρη αναμονή» των αποφάσεων του ΕΟΑΝ και του υπουργείου, καθώς αυτές θα είναι καθοριστικές για την έναρξη της δημόσιας διαβούλευσης και την οριστικοποίηση του σχεδίου που θα οδηγήσει στη θεσμοθέτηση του συστήματος ανακύκλωσης. Αυτή η κίνηση σηματοδοτεί τη μετάβαση της ευθύνης ανακύκλωσης στον παραγωγό, εναρμονίζοντας τη χώρα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού.

Η αναγκαιότητα για τη θεσμοθέτηση αυτού του συστήματος τονίστηκε και από τη Σοφία Χούμα, ειδική σύμβουλο της ReDePlan, σε ημερίδα της ΡΑΑΕΥ. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε, πάνω από 450.000 μεταχειρισμένα στρώματα, συνολικού βάρους περίπου 7.000 τόνων, καταλήγουν στις χωματερές κάθε χρόνο, καθώς δεν υπάρχει οργανωμένο ΣΕΔ για την συλλογή και επεξεργασία τους. Οι αριθμοί αυτοί υποεκτιμούν τη συνολική εικόνα, καθώς το πραγματικό μέγεθος της απόρριψης θα καταγραφεί μόνο όταν ξεκινήσει η λειτουργία του συστήματος.

Ένα από τα κύρια προβλήματα που αναγνωρίζει το ΥΠΕΝ είναι η έλλειψη ποσοτικών στοιχείων, γεγονός που καθιστά δύσκολη την ανάπτυξη ρεαλιστικών στόχων συλλογής και ανακύκλωσης. Οι δήμοι που μέχρι σήμερα διαχειρίζονται τα στρώματα ως ογκώδη απόβλητα στερούνται ειδικών υποδομών, με αποτέλεσμα η πλειονότητα των στρωμάτων να οδηγείται σε ταφή, παρόλο που έως και το 85% του περιεχομένου τους μπορεί και θα έπρεπε να ανακυκλωθεί.

Ωστόσο, η ανακύκλωση στρωμάτων δεν είναι απλώς μια δυνατότητα, αλλά και μια περιβαλλοντική αναγκαιότητα. Ένα στρώμα έχει μέση διάρκεια ζωής 7-10 έτη και περιέχει υλικά υψηλής αξίας, όπως μεταλλικά ελατήρια και πολυουρεθανικούς αφρούς, που μπορούν να ανακυκλωθούν. Για να καταστεί εφικτό αυτό, απαιτούνται νέες υποδομές και οργανωμένα δίκτυα συλλογής, καθώς και αγορές για τα ανακυκλωμένα προϊόντα.

Χώρες με αναπτυγμένες πρακτικές Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού, όπως η Γαλλία, το Βέλγιο και η Ολλανδία, προσφέρουν πολύτιμα διδάγματα. Για παράδειγμα, στη Γαλλία, το Éco-mobilier έχει σχεδόν εξαφανίσει την ταφή ογκωδών αποβλήτων, φτάνοντας το 97% στην ανάκτηση υλικών, ενώ το Βέλγιο έχει δημιουργήσει ένα σύστημα όπου οι λιανοπωλητές αποζημιώνονται για τα παλιά στρώματα, ενισχύοντας τη συλλογή. Παράλληλα, η Ολλανδία αξιοποιεί τεχνολογία για να επιτυγχάνει κλειστό κύκλο παραγωγής, με σταθερές αγορές για ανακυκλωμένα προϊόντα.

Όλες αυτές οι χώρες μοιράζονται ένα κοινό χαρακτηριστικό: τη σαφή χρηματοδότηση και κανονιστικό πλαίσιο, που εξασφαλίζουν την επιτυχία των συστημάτων τους. Για την Ελλάδα, η έκδοση της ΚΥΑ δεν είναι απλώς διαχειριστική κίνηση, αλλά μία θεμελιώδης προϋπόθεση για την ανάπτυξη ενός σύγχρονου μοντέλου διαχείρισης ογκωδών αποβλήτων. Η αντίστροφη μέτρηση για την ΚΥΑ έχει αρχίσει και τοίχημα είναι όχι μόνο η έκδοσή της, αλλά και η αποτελεσματική λειτουργία της, ώστε να κλείσει μία εκκρεμότητα που κοστίζει σε περιβάλλον, δήμους και πολίτες.