Κομισιόν: Νέες ενέργειες για την καταπολέμηση της αύξησης των τιμών κατοικίας στην Ευρώπη
Φραγμός στον αποκαλούμενο «χρηματιστηριακό πυρετό» που πλήττει την κτηματαγορά φαίνεται ότι ετοιμάζει η Κομισιόν, η οποία εκφράζει ανησυχίες για τις κερδοσκοπικές πρακτικές που οδηγούν σε αύξηση των τιμών. Σκοπός της είναι να εισάγει μηχανισμούς ελέγχου, παρόμοιους με εκείνους των χρηματιστηρίων, μέσω μιας πανευρωπαϊκής πλατφόρμας που θα παρακολουθεί τις τάσεις στην αγορά ακινήτων. Η παρέμβαση αυτή φιλοδοξεί να προλάβει την κερδοσκοπικοποίηση της στέγασης και τον κίνδυνο δημιουργίας φούσκας στις τιμές των ακινήτων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι υπάρχουσες πολιτικές στήριξης και επιδοτήσεις δεν είναι επαρκείς για την επίλυση της στεγαστικής κρίσης. Έτσι, προγραμματίζει εκτενέστερη παρέμβαση, αναγνωρίζοντας ότι η στέγαση έχει μετατραπεί σε πεδίο κερδοσκοπίας.
Ο Δανός Επίτροπος Στέγασης και Ενέργειας, Νταν Γιόργκενσεν, αναφέρεται στην κατάσταση τονίζοντας ότι πρόκειται για «κοινωνική κρίση» που επηρεάζει εκατομμύρια Ευρωπαίους, τονίζοντας πως «αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί». Ο ίδιος χρησιμοποιεί τον όρο «χρηματιστικοποίηση» της στέγης για να περιγράψει το φαινόμενο.
Η Κομισιόν προγραμματίζει την ανακοίνωση ενός σχεδίου προσιτής στέγασης, το οποίο πιθανώς θα δούμε τον Δεκέμβριο ή Ιανουάριο, νωρίτερα από το αρχικώς προγραμματισμένο χρονοδιάγραμμα λόγω της επείγουσας κατάστασης. Ο Γιόργκενσεν προειδοποιεί ότι αν δεν αναγνωρίσουμε τη στεγαστική κρίση ως κοινωνικό πρόβλημα, οι λαϊκιστές θα κερδίσουν.
Η έννοια της χρηματιστικοποίησης έχει γίνει κατανοητή από τους πολίτες, καθώς πολλοί έχουν επενδύσει στην αγορά ακινήτων, όχι για ανάγκες στέγασης, αλλά για κερδοσκοπικούς λόγους. Στην Ελλάδα, οι μεσίτες έχουν αρχίσει να ρωτούν όχι αν οι πελάτες ζητούν σπίτι, αλλά αν ενδιαφέρονται για επενδύσεις.
Η κρίση αυτή δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, όπως φαίνεται και από την αναφορά της Κομισιόν σχετικά με τις συνθήκες σε χώρες υψηλού κινδύνου. Σύμφωνα με έρευνες, οι τιμές κατοικιών στην Ε.Ε. έχουν αυξηθεί κατά 55,4% από το 2010 έως το 2024, με το 39% των δημάρχων να δηλώνει ότι το κόστος στέγασης είναι μη προσιτό.
Η Επιτροπή σημειώνει επίσης ότι οι επενδυτές αντιμετωπίζουν τα ακίνητα ως χαρτοφυλάκια και όχι ως σπίτια, κάτι που, σύμφωνα με τον Γιόργκενσεν, οδηγεί σε σοβαρές ανισορροπίες. Παράλληλα, προγραμματίζεται η δημιουργία ενός μηχανισμού που θα παρακολουθεί τις τιμές στην αγορά και θα επισημαίνει τις υπερβολικές αυξήσεις.
Στην Ελλάδα, η κατάσταση έχει ωθήσει την κυβέρνηση να αναζητήσει νέα μέτρα. Ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας, Νίκος Παπαθανάσης, ανέφερε ότι ένα νέο πρόγραμμα θα ξεκινήσει το 2026, εστιάζοντας στην ανακαίνιση παλαιών κατοικιών με πιο διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια.
Η στέγαση ανοίγει στον δημόσιο διάλογο, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προειδοποιεί για τις ηθικές διαστάσεις της υπερτίμησης των σπιτιών, παραβλέποντας τις κοινωνικές ανάγκες.
