Καθηγητές του ΜΙΤ από την Ελλάδα πρωτοστατούν στη δημιουργία εγχειριδίου πυρηνικής ασφάλειας πλοίων

ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ22 Οκτωβρίου, 2025

Το πρώτο εγχειρίδιο που αφορά την ασφαλή σχεδίαση των πολιτικών πυρηνοκίνητων πλοίων δημοσιεύθηκε από το Πανεπιστήμιο ΜΙΤ στη Βοστώνη και φέρει ελληνικές επιρροές. Αυτό το ακαδημαϊκό έργο στοχεύει στο να καλύψει ένα σημαντικό κενό στην υπάρχουσα βιβλιογραφία, καθώς μέχρι σήμερα δεν υπήρχε ένα οργανωμένο δημόσιο έγγραφο που να παρέχει σαφείς κατευθύνσεις για την ασφαλή σχεδίαση των συστημάτων και των στοιχείων των εν λόγω πλοίων.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του πανεπιστημίου, «η εμπορική ναυτιλία ευθύνεται για περίπου το 3% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Καθώς ο κλάδος προσπαθεί να μειώσει το αποτύπωμά του και να κινηθεί προς ένα μέλλον χωρίς άνθρακα, η πυρηνική ενέργεια, που εδώ και δεκαετίες χρησιμοποιείται για την κίνηση στρατιωτικών πλοίων, θεωρείται μια ιδιαίτερα ελκυστική λύση».

Στην ηγεσία του Maritime Consortium του ΜΙΤ βρίσκονται οι Έλληνες καθηγητές Θεμιστοκλής Σαψής και Φωτεινή Χριστιά. Ανάμεσα στις ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες που συμμετέχουν ως ιδρυτικά μέλη είναι η Capital Clean Energy Carriers Corp. και η Delos Navigation LTD, ενώ καινοτόμες συμμετοχές περιλαμβάνουν τις Navios Maritime Partners L.P. και Dorian LPG.

Το νέο εγχειρίδιο διαρθρώνεται σε κεφάλαια που εξερευνούν τις αλληλεπικαλύψεις στις αποφάσεις σχεδίασης πυρηνικής και ναυτιλιακής ασφάλειας. Στόχος είναι να προκύψει μια ολιστική προσέγγιση που να ισορροπεί τις τεχνικές, πρακτικές και πολιτικές πτυχές, θεμελιώνοντας τη ασφαλή ανάπτυξη της πυρηνικής πρόωσης στη ναυτιλία.

Ο Θεμιστοκλής Σαψής, καθηγητής Μηχανολογίας και Θαλάσσιας Μηχανικής και συνδιευθυντής του MIT Maritime Consortium, επισημαίνει ότι «το εγχειρίδιο αυτό αποτελεί ένα βασικό εργαλείο που στηρίζει τις προσπάθειες υιοθέτησης της πυρηνικής ενέργειας στη ναυτιλία. Στόχος μας είναι να προσφέρουμε μια στέρεη βάση για την ασφάλεια σε κρίσιμους τομείς που θα χρειαστούν ερευνητική και ρυθμιστική υποστήριξη τα επόμενα χρόνια, ώστε η ναυτιλιακή βιομηχανία να προετοιμαστεί για την πυρηνική πρόωση».

Η Φωτεινή Χριστιά, καθηγήτρια Κοινωνικών Επιστημών και συνδιευθύντρια του MIT Maritime Consortium, αναφέρει το πρόσφατο Μνημόνιο Κατανόησης που υπογράφηκε μεταξύ ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου. Όπως υπογραμμίζει, «ο ναυτιλιακός διάδρομος ΗΠΑ-Ηνωμένου Βασιλείου για πυρηνικά πλοία αποτελεί μια εξαιρετική ευκαιρία συνεργασίας με τους νομοθέτες, ώστε να δημιουργηθεί το πλαίσιο που θα επιτρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες να επενδύσουν ξανά σε εμπορικά πυρηνοκίνητα πλοία, μια εξέλιξη που θα αναζωογονήσει την αμερικανική ναυπηγική βιομηχανία».

Η Ναυτιλία στο MIT

Τα προγράμματα του MIT Maritime Consortium, συμπεριλαμβανομένου του νέου εγχειριδίου, συνδέονται άμεσα με τις εθνικές προσπάθειες για την αναζωογόνηση της ναυπηγικής και εμπορικής ναυτιλίας στις ΗΠΑ. Το Consortium, το οποίο δημιουργήθηκε το 2024, φέρνει κοντά το ΜΙΤ και κορυφαίες εταιρείες του τομέα για να εξερευνήσουν δεδομένα και λύσεις που θα συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών, στην βελτιστοποίηση των πλοίων και στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ναυτιλιακής βιομηχανίας.

Όπως υποστηρίζει ο Θεμιστοκλής Σαψής, «μία από τις πιο σημαντικές πρωτοβουλίες μας είναι η ανάπτυξη τεχνολογιών, πολιτικών και κανονισμών που θα καταστήσουν την πυρηνική πρόωση στα εμπορικά πλοία πραγματικότητα. Το τελευταίο έτος συγκροτήσαμε μια διεπιστημονική ομάδα από καθηγητές και φοιτητές του ΜΙΤ. Ένα από τα αποτελέσματα αυτής της δουλειάς είναι αυτό το αναλυτικό έγγραφο που εξηγεί πώς μπορεί να υλοποιηθεί η προσπάθεια αυτή με ασφάλεια».