Η σωματική γλώσσα και η αλήθεια: Γιατί εκπέμπουμε όταν ψεύδουμε;

Γιατί το ανθρώπινο σώμα «φωταγωγείται» όταν λέμε ψέματα; Επιστήμονες εξηγούν πώς οι υπέρυθρες κάμερες μπορούν να αποκαλύψουν τις θερμικές αποκρίσεις μας, αποσαφηνίζοντας πτυχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς που συνήθως παραμένουν κρυφές.

Αν και το ψέμα μπορεί να μην είναι ορατό με γυμνό μάτι, οι υπέρυθρες κάμερες αποκαλύπτουν μια διαφορετική αλήθεια.

Σε ερευνητικό εργαστήριο στη Φλόριντα, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι κατά την εκφορά ενός ψέματος, το πρόσωπο του ανθρώπου εμφανίζει μια ελαφρά αύξηση της θερμοκρασίας, κυρίως γύρω από την περιοχή των ματιών και του μετώπου. Αυτή η αντίδραση είναι τόσο αξιόπιστη, που μπορεί να εντοπιστεί με τη βοήθεια θερμικών καμερών. Στην ουσία, οι άνθρωποι «λάμπουν» όταν αποκρύπτουν την αλήθεια.

Το θερμικό ίχνος των ψεμάτων

Το ανθρώπινο σώμα αντιδρά σε καταστάσεις άγχους ή συναισθηματικής φόρτισης, ακόμη κι αν εξωτερικά φαίνεται ήρεμο. Σύμφωνα με ειδικούς στη νευροφυσιολογία, το ψέμα πυροδοτεί μια αυτόματη αντίδραση στο νευρικό σύστημα: η ροή του αίματος στο πρόσωπο αυξάνεται, οι αδένες εκκρίνουν ιδρώτα και η θερμοκρασία αναβαθμίζεται ελαφρώς. Ενώ οι αλλαγές αυτές είναι αόρατες στο γυμνό μάτι, οι θερμικές κάμερες τις αποτυπώνουν με ακρίβεια.

Από τους ανιχνευτές ψεύδους στις θερμικές κάμερες

Τα παραδοσιακά τεστ πολυγράφου βασίζονταν σε μεταβολές του καρδιοχτύπου, της πίεσης και της αγωγιμότητας του δέρματος. Ωστόσο, αυτές οι μετρήσεις είναι επιρρεπείς σε παραμορφώσεις, ακόμη και από φυσικές αλλαγές. Αντίθετα, οι υπέρυθρες κάμερες καταγράφουν θερμογραφικά δεδομένα σε πραγματικό χρόνο και χωρίς άμεση αλληλεπίδραση με τους εξεταζόμενους. Αυτή η τεχνολογία αναπτύσσεται ταχύτατα ως μέσο ασφαλείας σε αεροδρόμια, ανακριτικές διαδικασίες και ψυχολογικά πειράματα που διεξάγονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον.

Οι ψυχολογικές διεργασίες πίσω από τη «λάμψη»

Η επιθυμία του ανθρώπου να παρουσιαστεί πειστικός κατά την εκφορά ενός ψέματος ενεργοποιεί περιοχές του εγκεφάλου όπως ο προμετωπιαίος φλοιός και η αμυγδαλή. Αυτός ο «ψυχολογικός αγώνας» οδηγεί σε υποκείμενες, αλλά σταθερές φυσιολογικές αλλαγές. Είναι αξιοσημείωτο ότι ακόμη και οι πιο δεινοί ψεύτες, όπως κατασκόποι ή επαγγελματίες παίκτες πόκερ, δεν μπορούν να αποκρύψουν τη θερμική «υπογραφή» των ψεμάτων τους.

Το «διαδίκτυο της ψυχής»

Η αναλογία με το σκοτεινό διαδίκτυο χρησιμοποιείται με σκοπό την εντύπωση. Όπως το dark web κρύβει περιεχόμενο που δεν φαίνεται στην επιφάνεια, έτσι και το ανθρώπινο σώμα αποκαλύπτει ένα «σκοτεινό αποτύπωμα» που αντικατοπτρίζει εσωτερικές διεργασίες. Η θερμική ακτινοβολία αποτελεί, με έναν τρόπο, το «heat signature» της ψυχικής μας κατάστασης: η αλήθεια ή το ψέμα καταγράφονται πάνω μας, χωρίς εμείς να το αντιλαμβανόμαστε.

ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ