Η φετινή Σύνοδος του ΟΗΕ για το κλίμα επαναλαμβάνει τις ίδιες υποσχέσεις.
Το Σάββατο που μας πέρασε, ολοκληρώθηκε η COP30, η ετήσια Σύνοδος του ΟΗΕ για το κλίμα. Παρά τις προσδοκίες που είχε ορίσει η Βραζιλία ως οικοδέσποινα, τα αποτελέσματα δεν προκάλεσαν εκπλήξεις, ούτε υποσχέσεις για ριζικές αλλαγές. Σημαντική ήταν η επίτευξη μιας τελικής συμφωνίας ανάμεσα στα κράτη, που όμως δεν περιλάμβανε ανατρεπτικές αποφάσεις.
Ένα θετικό στοιχείο της Συνόδου ήταν η συμφωνία για τριπλασιασμό της χρηματοδότησης προς ευάλωτα κράτη σχετικά με την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, με στόχο τα 120 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από το 2035 και έπειτα. Αν και αυτό συνιστά νίκη για τα φτωχά και αναπτυσσόμενα κράτη, η ικανοποίηση τους παρέμενε περιορισμένη. Επιπλέον, συμφωνήθηκε η δημιουργία ενός Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, ο οποίος στοχεύει να εξασφαλίσει μια δίκαιη αλλαγή προς την πράσινη οικονομία, υποστηριζόμενος από την Κίνα, αν και χωρίς καθορισμένο χρηματοδοτικό στόχο.
Ένα ακόμα βήμα στην κατεύθυνση της κλιματικής δράσης ήταν το πρόγραμμα «επιτάχυνσης», που στοχεύει στην ενδυνάμωση των εθνικών κλιματικών στόχων και τη μείωση του χάσματος μεταξύ των υφιστάμενων δεσμεύσεων και των απαιτούμενων παρεμβάσεων για τη διατήρηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κάτω από 1,5°C.
Εντύπωση προκαλεί, ωστόσο, το γεγονός ότι η Σαουδική Αραβία και άλλα κράτη παραγωγής πετρελαίου, όπως η Ρωσία, κατάφεραν να αποκλείσουν κάθε αναφορά στην απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα από το τελικό κείμενο. Μοναδική αναφορά ήταν μια αδύναμη διατύπωση που αφορούσε συμφωνίες της COP28.
Σημαντική εξέλιξη αποτέλεσαν και δύο νέες πρωτοβουλίες που ζητούν τη δημιουργία οδικού χάρτη για την απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα και την αποψίλωση δασών, με την υποστήριξη περίπου 90 κρατών, κυρίως από την Κολομβία.
Η COP30 είδε για πρώτη φορά το διεθνές εμπόριο να παίζει κυρίαρχο ρόλο στις συζητήσεις, εξαιτίας της απειλής των «δασμών άνθρακα» που σκοπεύει να επιβάλει η ΕΕ, προκαλώντας την αντίδραση χωρών όπως η Κίνα και η Ινδία, με το θέμα να μένει ανοιχτό για συζήτηση σε μελλοντικές Συνόδους.
Η Κίνα φέτος υιοθέτησε πιο διακριτική στάση, εστιάζοντας στην προώθηση της βιομηχανίας ενεργειακής μετάβασης, ενώ οι ΗΠΑ έμειναν απλώς απόντες, καθώς απομακρύνθηκαν από τις κλιματικές πολιτικές υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ.
Το BBC επισήμανε πως η COP30 ανέδειξε την αποτυχία να υπάρξει παγκόσμια συναίνεση για την κλιματική δράση, υποστηρίζοντας ότι η δομή των COP χρειάζεται αναθεώρηση. Η δύσκολη διαδικασία επίτευξης ομοφωνίας σχεδόν 200 κρατών αποδεικνύεται σχεδόν αδύνατη. Η Ελλάδα αναμένεται να έχει μεγαλύτερη συμμετοχή στην προσεχή COP31, που θα διεξαχθεί στην Αττάλεια το Νοέμβριο του 2026.
