Η EPA αλλάζει πορεία προς τα ορυκτά καύσιμα;
Η Αμερικανική Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA), με τη διοίκηση του Lee Zeldin και υπό τη σκέπη του Ντόναλντ Τραμπ, ετοιμάζεται να αναθεωρήσει το «πόρισμα κινδύνου» που εκδόθηκε το 2009. Αυτή η νομική διαπίστωση αναγνωρίζει τις επιβλαβείς επιπτώσεις των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στην ανθρώπινη υγεία και ευημερία. Η απόφαση αυτή προκαλεί ανησυχία, καθώς αποτελεί θεμέλιο για την ρυθμιστική ικανότητα της EPA σε ό,τι αφορά τη ρύπανση του κλίματος, αν και οι ειδικοί επισημαίνουν ότι οι συνέπειες ενδέχεται να είναι κυρίως συμβολικές.
Ο καθηγητής περιβαλλοντικού δικαίου, Michael Gerrard, αναφέρει ότι η πλειονότητα των κανονισμών που στηρίζονται στο εν λόγω πόρισμα έχει ήδη ανασταλεί υπό την τρέχουσα διοίκηση. Αυτή η στροφή προς την απορρύθμιση ευθυγραμμίζεται με τη στρατηγική του Τραμπ, η οποία ξεκίνησε με το εκτελεστικό διάταγμα «Unleashing American Energy». Η διαδικασία για την ανάκληση του πορίσματος θα απαιτήσει μήνες, δημόσιες διαβουλεύσεις και πιθανότατα πολλές νομικές προσφυγές από περιβαλλοντικές οργανώσεις.
Αυτές οι νομικές ενέργειες ενδέχεται να ανακόψουν ή και να αποτρέψουν την όποια προσπάθεια, ειδικά δεδομένης της ευρείας επιστημονικής συναίνεσης υπέρ του πορίσματος κινδύνου. Ειδικότερα, η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου το 2007 στην υπόθεση Μασαχουσέτης κατά EPA απαιτεί από την EPA να ρυθμίζει τα αέρια του θερμοκηπίου. Παρ’ όλα αυτά, η σημερινή σύνθεση του Ανώτατου Δικαστηρίου, που έχει μια πιο συντηρητική κατεύθυνση υπό τον αρχιδικαστή John Roberts, ενδέχεται να αναθεωρήσει ή να αποδυναμώσει αυτήν την απόφαση, δημιουργώντας νέες προκλήσεις για τη ρύθμιση του κλίματος.
Ωστόσο, αυτή η κατάσταση δεν είναι χωρίς δυνατότητες ανατροπής. Μια μελλοντική κυβέρνηση θα μπορούσε να επαναφέρει το πόρισμα, αν και αυτό θα απαιτούσε χρόνο. Επιπλέον, το Κογκρέσο θα μπορούσε να θεσπίσει νέους νόμους που να επιβάλλουν την δράση της EPA για τα αέρια του θερμοκηπίου, αν και θα αντιμετώπιζε πολιτικά και νομικά εμπόδια.
Επιπλέον, ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η ανάκληση του πορίσματος ενδεχομένως να ανοίξει νέες νομικές διόδους. Ιστορικά, αυτό το πόρισμα έχει προστατεύσει τις επιχειρήσεις στον τομέα της ενέργειας από αγωγές σχετικά με τις ευθύνες τους για το κλίμα, δίνοντας έτσι τη ρυθμιστική ευχέρεια στην EPA. Χωρίς την ύπαρξή του, οι εταιρείες ενδέχεται να βρεθούν πιο εκτεθειμένες σε νομικές προσφυγές.
Μια πιθανή εναλλακτική κατεύθυνση είναι η επιβολή φόρου στο διοξείδιο του άνθρακα μέσω της συμφιλίωσης του προϋπολογισμού, προσφέροντας ένα μηχανισμό ανθεκτικό στις διαρκείς πολιτικές κωλυσιεργίες. Παρόλο που πολιτικά είναι μια δύσκολη επιλογή, μια τέτοια πολιτική θα μπορούσε να προωθήσει τη μείωση των εκπομπών και να δημιουργήσει πρόσθετα έσοδα, προσφέροντας μια ρεαλιστική, αν και ειρωνική, λύση στο κλίμα της ρυθμιστικής απορρύθμισης.
Εν κατακλείδι, αν και η στροφή της EPA είναι απογοητευτική, εξακολουθούν να υπάρχουν νομικά, πολιτικά και οικονομικά μέσα για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής – εφόσον οι ηγέτες επιλέξουν να τα αξιοποιήσουν.
