Η ΕΕ ανακτά τη δυναμική της: Μια κρίσιμη στιγμή για την Ελλάδα

ΕΝΕΡΓΕΙΑ5 Δεκεμβρίου, 2025

Η Ευρώπη δείχνει να απορρίπτει τον λήθαργό της στον τομέα της ασφάλειας εφοδιασμού κρίσιμων πρώτων υλών, αφότου για χρόνια επικεντρωνόταν στον τελικό, επεξεργασμένο προϊόν και αυτοί οι τομείς φορτώνονταν το περιβαλλοντικό κόστος της εξόρυξής τους. Πλέον, η ΕΕ αναγνωρίζει τη σημασία του να αντιμετωπίσει την εξάρτησή της από την Κίνα, εγκρίνοντας το Σχέδιο Δράσης RESourceEU. Ένα σχέδιο που είναι ευπρόσδεκτο από τη βιομηχανία εξόρυξης και αλουμινίου της Ευρώπης.

Αυτό το σχέδιο έχει ιδιαίτερη σημασία και για την Ελλάδα, όπου επενδύσεις στον μεταλλευτικό τομέα αυξάνονται. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξετάζει τις τροποποιήσεις του μεταλλευτικού κώδικα και επιδιώκει τη στήριξη των τοπικών κοινοτήτων, για να αναδείξει τα οφέλη της μεταλλευτικής δραστηριότητας. Με την αυξανόμενη ζήτηση από την ΕΕ για εγχώριες πρώτες ύλες, η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει τους πόρους της και να ενισχύσει τις εξαγωγές της, διευρύνοντας παράλληλα τη γεωπολιτική της επιρροή.

Ακολουθώντας τον Κανονισμό για τις Κρίσιμες Πρώτες Ύλες (CRMA), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προγραμματίζει χρηματοδότηση και εργαλεία για να προστατεύσει την ευρωπαϊκή βιομηχανία από εξωτερικούς κινδύνους. Επιπλέον, θα προωθήσει συνεργασίες με διάφορες χώρες για την ανάπτυξη εναλλακτικών διαδρομών εφοδιασμού.

Στις αρχές του 2026, προγραμματίζεται η ίδρυση ενός Ευρωπαϊκού Κέντρου Κρίσιμων Πρώτων Υλών, το οποίο θα αναλύει την αγορά και θα χρηματοδοτεί στρατηγικά έργα. Παράλληλα, η Πλατφόρμα Πρώτων Υλών θα βοηθά τις επιχειρήσεις να συνενώνουν τη ζήτηση και να επιτυγχάνουν συνεργασίες για προμήθειες.

Θέσεις του Ευάγγελου Μυτιληναίου για το σκραπ αλουμινίου

Εντός του σχεδίου, η πρόβλεψη για την καταπολέμηση της «διαρροής σκραπ» ξεχωρίζει. Στο πλαίσιο αυτό, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, εκτελεστικός πρόεδρος της Metlen Energy & Metals, είχε προειδοποιήσει το καλοκαίρι για την κρίση που προκαλεί η εξαγωγή αλουμινίου. Ο κ. Μυτιληναίος επισήμανε: «Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια σιωπηλή κρίση: τα απορρίμματα (σκραπ) αλουμινίου, η βασική πρώτη ύλη για την ανακύκλωση, φεύγουν από την ήπειρο σε επίπεδα ρεκόρ…» και υπογράμμισε την ανάγκη περιορισμών στις εξαγωγές αυτού του στρατηγικού υλικού.

Η Κομισιόν φαίνεται να ανταποκρίνεται σε αυτή την ανάγκη. Λόγω της αναγκαιότητας ενίσχυσης της ανακύκλωσης, σχεδιάζει να εισαγάγει περιορισμούς στις εξαγωγές αποβλήτων και σκραπ, εστιάζοντας και στο σκραπ αλουμινίου. Παρόμοια μέτρα θα εξεταστούν για το σκραπ χαλκού εφόσον χρειαστεί.

Ενίσχυση των εγχώριων έργων της ΕΕ

Η Κομισιόν είναι αποφασισμένη να προχωρήσει γρήγορα σε σημαντικά έργα, ξεπερνώντας κανονιστικά εμπόδια και κινητοποιώντας μέχρι 3 δισ. ευρώ για την στήριξη εναλλακτικών πηγών εφοδιασμού. Στην Ελλάδα, επενδύσεις σε κρίσιμες πρώτες ύλες είναι σε εξέλιξη, με την Metlen να σχεδιάζει ανάπτυξη ύψους 295,5 εκατομμυρίων ευρώ για παραγωγή βωξίτη, αλουμίνας και γαλλίου.

Θετική ανταπόκριση από την αγορά

Το σχέδιο της Κομισιόν έχει γίνει δεκτό με ενθουσιασμό από τη βιομηχανία. «Η ανακοίνωση του RESourceEU αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», επισήμανε το Euromines, εκπροσωπώντας τον εξορυκτικό τομέα. Επίσης, η ευρωπαϊκή αγορά αλουμινίου αναγνώρισε τη σημασία του σχεδίου για τη βιωσιμότητα της βιομηχανίας.

Πίεση προς τους βιομηχάνους

Η ΕΕ θέτει στο στόχαστρο τους Ευρωπαίους βιομήχανους που εξαρτώνται από την Κίνα. Μελλοντικά, ενδέχεται να υπάρξουν δεσμευτικοί στόχοι διαφοροποίησης εφόσον οι εταιρείες δεν ανταποκριθούν αρκετά. Όπως τόνισε ο Στεφάν Σεζουρνέ: «Θα πρέπει να γίνει αποδεκτό ότι θα πληρώνουμε λίγο περισσότερο από ό,τι μπορούν να προσφέρουν οι Κινέζοι».