Η ανατροπή της κακής πορείας και οι νέες στρατηγικές ανάκαμψης
Αφού ανακοίνωσε τα οικονομικά αποτελέσματα για το πρώτο εξάμηνο του 2025, η Gazprom παλεύει να αναστρέψει την πτωτική της πορεία, εν μέρει λόγω των χαμηλών τιμών πετρελαίου και των νομισματικών διακυμάνσεων. Στα καθαρά κέρδη της διαπιστώθηκε μείωση σχεδόν 6% σε σύγκριση με πέρσι, αγγίζοντας τα 983,1 δισ. ρούβλια (10,45 δισ. ευρώ). Παράλληλα, τα συνολικά έσοδά της υποχώρησαν ελαφρώς και ανήλθαν σε 4,99 τρισ. ρούβλια. Η χρονιά 2023 ήταν καθοριστική, καθώς η Gazprom υπέστη την πρώτη της ζημία από το 1999, εξαιτίας της δραματικής πτώσης των πωλήσεων φυσικού αερίου προς την Ευρώπη, με τις απώλειες να φτάνουν τα έξι δισεκατομμύρια ευρώ. Το μερίδιο του ρωσικού φυσικού αερίου στις ευρωπαϊκές εισαγωγές έχει συρρικνωθεί στο 18%, από 45% το 2021, ενώ το ποσοστό του πετρελαίου κατέρρευσε από 30% σε μόλις 3%, σύμφωνα με την Handelsblatt.
Ο στόχος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι να αναστείλει εντελώς τη χρήση ρωσικής ενέργειας μέχρι το 2027. Έτσι, η Gazprom εστιάζει στην αύξηση των πωλήσεών της σε εναλλακτικές αγορές, όπως η Κίνα. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις για νέους αγωγούς στην περιοχή έχουν συναντήσει πολλές προκλήσεις, κυρίως αναφορικά με την τιμή.
Ο σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής του Κρεμλίνου, Γιούρι Ουσάκοφ, ανακοίνωσε ότι η Gazprom αναμένεται να υπογράψει μια «σημαντική» συμφωνία με την κινεζική CNPC κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν στην Κίνα, πριν από την παρέλευση των οικονομικών αποτελεσμάτων. Παράλληλα, η ΕΕ συνεχίζει να εισάγει υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) από τη Ρωσία, αξίας περίπου 4,48 δισ. ευρώ το πρώτο εξάμηνο του 2025, σημειώνοντας αύξηση 29% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά, σύμφωνα με την Eurostat.
Σχεδόν 26,9 δισ. ευρώ σε LNG εισήχθη συνολικά το πρώτο εξάμηνο του 2023, με τις ΗΠΑ να προμηθεύουν το μεγαλύτερο ποσοστό, που ανήλθε στα 13,7 δισ. ευρώ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αναφέρει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν ο κύριος προμηθευτής LNG της ΕΕ και πέρυσι, καλύπτοντας σχεδόν το 45% των συνολικών εισαγωγών. Ενώ η ΕΕ δεν έχει επιβάλει κυρώσεις στο ρωσικό φυσικό αέριο, οι ποσότητες συνεχίζουν να ρέουν είτε ως LNG είτε μέσω του αγωγού Turkstream.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι οι ρωσικές παραδόσεις φυσικού αερίου αντιπροσώπευαν σχεδόν το 19% των εισαγωγών το 2024. Σύμφωνα με την Eurostat, πέρυσι εισήχθη από τη Ρωσία φυσικό αέριο αξίας 15,6 δισ. ευρώ, ενώ από τις ΗΠΑ αξίας 19,1 δισ. ευρώ. Παρ’ όλα αυτά, με φόντο την επιθετική δράση της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας που ξεκίνησε το Φεβρουάριο του 2022, η Επιτροπή σκοπεύει να απαγορεύσει πλήρως τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου στην ΕΕ από το 2028.
Απαγόρευση συμβάσεων προμήθειας από τον Ιανουάριο του 2028
Η πρόταση που προτείνει η Επιτροπή περιλαμβάνει την απαγόρευση των μακροπρόθεσμων συμβάσεων προμήθειας από την 1η Ιανουαρίου 2028. Παράλληλα, απαιτείται η απαγόρευση εισαγωγών φυσικού αερίου που βασίζονται σε βραχυπρόθεσμες συμβάσεις, με προγραμματισμένη έναρξη τον Ιούνιο του 2026. Αν υπάρξουν νέες συμβάσεις για τις οποίες η Gazprom εξακολουθεί να προμηθεύει, αυτές θα είναι ανενεργές από την 1η Ιανουαρίου 2026. Η επιρροή των περιορισμών θα επηρεάσει και τη γερμανική κρατική ενεργειακή εταιρεία Sefe, πρώην Gazprom Germania, η οποία έχει κρατικοποιηθεί.
Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Κανένας κίνδυνος για τους καταναλωτές
Οι συνέπειες των απαγορεύσεων για τη Sefe παραμένουν απροσδιόριστες. Σύμφωνα με την εταιρεία, η ολοκληρωμένη εκτίμηση του κανονισμού θα καταστεί εφικτή μόνο μετά την οριστική έγκριση. Η Επιτροπή διαβεβαίωσε ότι οι καταναλωτές δεν πρέπει να ανησυχούν, καθώς οι διαδικασίες θα ακολουθήσουν σταδιακή εφαρμογή για να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις στις τιμές. Υπάρχουν αρκετοί εναλλακτικοί προμηθευτές διαθέσιμοι στην αγορά φυσικού αερίου που μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες. Παρά ταύτα, η πρόταση περιλαμβάνει ρήτρα εξαίρεσης σε περιπτώσεις που η ασφάλεια εφοδιασμού ενός ή περισσότερων κρατών μελών απειλείται, επιτρέποντας την αναστολή των απαγορεύσεων σε επιλεγμένες χώρες.
Διαβάστε επίσης
