Eurofighter Typhoon: Η στροφή της Τουρκίας προς το ευρωπαϊκό μαχητικό και οι προκλήσεις των F-16
Είναι γεγονός ότι η αναγγελία της Βρετανίας και της Τουρκίας σχετικά με τη συμφωνία πώλησης 20 νέων Eurofighter Typhoon στην Άγκυρα, σε συνδυασμό με τις πληροφορίες πως ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ολοκλήρωσε την αγορά 24 μεταχειρισμένων αεροσκαφών από το Κατάρ και το Ομάν κατά τη διάρκεια της πρόσφατης περιοδείας του, φέρνει στο φως ένα σημαντικό ζήτημα που απασχολεί την τουρκική Πολεμική Αεροπορία τα τελευταία χρόνια.
Η αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35
Από το 2019, η Τουρκία αποβλήθηκε από το πρόγραμμα Joint Strike Fighter που αφορά στην ανάπτυξη των αμερικανικών F-35 λόγω της απόφασης της να παραλάβει το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400. Ταυτόχρονα, το αμερικανικό Κογκρέσο επέβαλε κυρώσεις στη τουρκική αμυντική βιομηχανία, με αποτέλεσμα η Τουρκία να μην είναι σε θέση να αναβαθμίσει τα παλαιότερα F-16 στη σύγχρονη διαμόρφωση Viper.
Η συγκεκριμένη κατάσταση προκάλεσε σημαντικές προκλήσεις στην τουρκική Πολεμική Αεροπορία, η οποία αναγκάστηκε να διατηρεί σε υπηρεσία ακόμα και τα παλαιά F-4 Phantom, τα οποία ανήκουν στην εποχή του πολέμου του Βιετνάμ. Πέρυσι, η Ουάσινγκτον είχε δώσει το «πράσινο φως» για την πώληση 40 F-16 στην Τουρκία και περίπου 80 κιτ αναβάθμισης, ωστόσο το πρόγραμμα φαίνεται πως έχει κολλήσει, καθώς η Τουρκία επιθυμεί αυτές οι εργασίες να γίνουν από την εγχώρια αεροπορική βιομηχανία.
Εντατικές διαβουλεύσεις και συμφωνίες
Μετά από μακρές διαπραγματεύσεις και πολλές εναλλαγές απόφασης από το Βερολίνο, όπου οι Eurofighter Typhoon κατασκευάζονται από κοινοπραξία Βρετανίας, Ιταλίας, Ισπανίας και Γερμανίας, η συμφωνία στην πώληση 20 Eurofighter μεταξύ Λονδίνου και Άγκυρας επιβεβαιώθηκε. Η Τουρκία τώρα εστιάζει στην απόκτηση 24 Typhoon από το Κατάρ και το Ομάν, προκειμένου να ανανεώσει τον γερασμένο στόλο της, ειδικά σε μια εποχή που η Ελλάδα έχει αποσύρει τα δικά της F-4 από το 2017.
Διεθνείς αναλυτές σημειώνουν ότι η προχειρότητα του Ερντογάν για τα Typhoon υποδεικνύει ότι, παρά τη θετική ατμόσφαιρα που επικράτησε στη συνάντησή του με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ, το ζήτημα γύρω από τα F-35 παραμένει unresolved, καθώς η κυβερνητική διοίκηση στην Ουάσινγκτον δεν μπορεί να παρακάμψει το Κογκρέσο για την άρση των κυρώσεων, ιδιαίτερα εφόσον η Τουρκία διατηρεί το S-400 σε υπηρεσία. Στο πλαίσιο αυτό, η ενίσχυση της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας με τα Rafale και η προβλεπόμενη απόκτηση F-35 τονίζουν τη σημασία της αναβάθμισης των τουρκικών εναέριων δυνατοτήτων.
Οι συνέπειες των κυρώσεων
Αξιοσημείωτο είναι ότι μια άλλη παρενέργεια των αμερικανικών κυρώσεων επηρεάζει το εγχώριο τουρκικό μαχητικό TF-X KAAN, η ανάπτυξη του οποίου καθυστερεί λόγω απαγορεύσεων για κρίσιμες τεχνολογίες. Αυτή η κατάσταση καθιστά απαραίτητη για την Άγκυρα μια «ένεση» ώστε να αποφύγει μια άσχημη εξέλιξη, αντίστοιχη με αυτή του Ιράν, το οποίο αναγκάζεται να «κανιβαλίζει» παλιά αεροσκάφη, όπως τα F-14 Tomcat.
Καθώς οι διαπραγματεύσεις προχωρούν, αυτό που συγκεντρώνει την προσοχή είναι η διαμόρφωση των Typhoon που θα παραλάβει η Τουρκία. Η συμφωνία με τη Βρετανία φαίνεται να περιλαμβάνει την τελευταία έκδοση του Eurofighter (Tranche 4+/5) και, παρά τις αντιρρήσεις της Ελλάδας, θα εισαχθεί και ο εξελιγμένος πύραυλος βραχέων αποστάσεων Meteor. Οι παραδόσεις των νέων αεροσκαφών αναμένονται να αρχίσουν το 2030, ενώ τα μεταχειρισμένα αεροσκάφη θα έρθουν νωρίτερα, αλλά θα είναι παλαιότερης έκδοσης.
