
Το Ιράν βρίσκεται σε μια από τις πιο σοβαρές κρίσεις νερού των τελευταίων δεκαετιών, καθώς η ξηρασία που πλήττει τη χώρα απειλεί να κάνει την Τεχεράνη, με πληθυσμό άνω των δέκα εκατομμυρίων, ακατοίκητη. Ο πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιαν προειδοποίησε ότι αν δεν υπάρξουν βροχές μέχρι τον Δεκέμβριο, η κυβέρνηση θα είναι υποχρεωμένη να επιβάλει δελτίο νερού στην πρωτεύουσα. «Ακόμα κι αν το κάνουμε και δεν βρέξει, τότε δεν θα έχουμε καθόλου νερό. Οι πολίτες θα πρέπει να εκκενώσουν την Τεχεράνη», δήλωσε στις 6 Νοεμβρίου.
Αυτή η κρίση ενέχει σημαντικές πολιτικές συνέπειες για το θεοκρατικό καθεστώς, καθώς οι ελλείψεις νερού είχαν προκαλέσει μαζικές διαδηλώσεις στην επαρχία Χουζεστάν το 2021, ενώ παρόμοια επεισόδια είχαν σημειωθεί και το 2018, όταν αγρότες κατηγόρησαν την κυβέρνηση για κακή διαχείριση. Αν και προς το παρόν δεν έχουν σημειωθεί κινητοποιήσεις, η επιβαρυμένη οικονομία, υπό την πίεση διεθνών κυρώσεων λόγω του πυρηνικού προγράμματος, καθιστά τη ζωή των πολιτών όλο και πιο δύσκολη.
Η έλλειψη νερού δεν οφείλεται μόνο στην ελαχιστότατη βροχόπτωση, αλλά και σε δεκαετίες κακών πολιτικών διαχείρισης. Οι υπερβολικές κατασκευές φραγμάτων, η παράνομη διάνοιξη πηγαδιών και οι σπάταλες γεωργικές μέθοδοι έχουν εξαντλήσει τους διαθέσιμους πόρους. Η κυβέρνηση προσάπτει την κρίση σε προηγούμενες πολιτικές, στην κλιματική αλλαγή και στις υπερβολικές καταναλωτικές συνήθειες, ωστόσο ειδικοί επισημαίνουν ότι το πρόβλημα είναι πιο ριζικό και συνθέτο.
Στην Τεχεράνη, οι κάτοικοι καθημερινά βιώνουν τις συνέπειες αυτής της κατάστασης. Η Μαχνάζ, μια κάτοικος της ανατολικής Τεχεράνης, περιγράφει ότι έμεινε χωρίς νερό όλη τη νύχτα, χωρίς καμία προειδοποίηση ή εναλλακτική λύση. Η Εθνική Εταιρεία Ύδρευσης διαψεύδει την επιβολή επίσημου δελτίου, αν και παραδέχεται ότι η πίεση του νερού μειώνεται τη νύχτα, φτάνοντας σχεδόν στο μηδέν σε ορισμένες περιοχές. Πάνω από το 70% των κατοίκων καταναλώνει περισσότερα από 130 λίτρα νερού ημερησίως, που είναι το επιτρεπτό όριο.
Οι δεξαμενές που προμηθεύουν την Τεχεράνη είναι μόλις στο 50% της χωρητικότητάς τους. Από τα πέντε φράγματα που εξυπηρετούν την πόλη, η στάθμη των υδάτων έχει μειωθεί έως και 43% σε σχέση με πέρυσι. Το φράγμα Αμίρ Καμπίρ, για παράδειγμα, διαθέτει μόνο 14 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, δηλαδή περίπου το 8% της συνολικής του χωρητικότητας, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει πλήρη εξάντληση των αποθεμάτων σε δύο εβδομάδες αν η κατανάλωση παραμείνει στους σημερινούς ρυθμούς. Στην επικράτεια, συνολικά 19 μεγάλα φράγματα έχουν ήδη στερέψει.
Η κρίση αυτή έχει επεκταθεί σε ολόκληρη τη χώρα. Στη Μασχάντ, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του Ιράν, τα αποθέματα νερού έχουν πέσει κάτω από το 3%. Οι κάτοικοι сталкиπίζονται με σημαντική μείωση πίεσης και αναγκάζονται να χρησιμοποιούν δεξαμενές και αντλίες. Ο Ρεζά, επιχειρηματίας καθαρισμού χαλιών, δηλώνει ότι η κατάσταση έχει επηρεάσει και το εισόδημά του, δηλώνοντας: «Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε έτσι. Όλα είναι αποτέλεσμα κακής διαχείρισης».
Η κλιματική αλλαγή έχει επιδεινώσει την κρίση. Οι θερμοκρασίες καλοκαιριού έχουν ξεπεράσει τους 50 βαθμούς Κελσίου σε ορισμένες περιοχές, προκαλώντας αυξημένη εξάτμιση και μείωση των υπόγειων αποθεμάτων. Η κυβέρνηση χρειάστηκε να κηρύξει ημέρες αργίας για να ελέγξει την κατανάλωση ενέργειας και νερού. Εντωμεταξύ, οι εφημερίδες καταγγέλλουν τις αρχές για αναποτελεσματική περιβαλλοντική πολιτική και διορισμούς αναρμόδιων στελεχών, κατηγορίες που το καθεστώς απορρίπτει.
Εν μέσω προσπαθειών της κυβέρνησης να εφαρμόσει πρόχειρες λύσεις, όπως μείωση πίεσης και μεταφορά νερού από άλλες πηγές, οι πολίτες καλούνται να εγκαταστήσουν δεξαμενές και αντλίες για να αποφύγουν σοβαρές ελλείψεις. Ωστόσο, πολλοί θεωρούν αυτές τις λύσεις ανεπαρκείς. Μια πανεπιστημιακός από το Ισφαχάν επισημαίνει: «Πολύ λίγα, πολύ αργά. Όλο υποσχέσεις και καμία πράξη». Η κρίση του νερού στο Ιράν αποκαλύπτει μια χώρα εγκλωβισμένη ανάμεσα στην κλιματική αλλαγή και τη χρόνια κακοδιοίκηση, απειλώντας την επιβίωση του έθνους.