Ελλάδα: Ρήτρα διαφυγής εξασφαλίζει 500 εκατ. ευρώ για άμυνα και κοινωνικές παροχές

Η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει έναν επιπλέον δημοσιονομικό χώρο ύψους 500 εκατομμυρίων ευρώ για το 2026 και τις επόμενες χρονιές, ακολουθώντας την απόφαση του Ecofin να ενεργοποιήσει τη ρήτρα διαφυγής. Αυτή η εξέλιξη ανοίγει νέους δρόμους που ενισχύουν τόσο την εθνική άμυνα όσο και την υποστήριξη των πολιτών.

Στην πράξη, η ρήτρα διαφυγής επέτρεψε στη χώρα να επεκτείνει τις δημοσιονομικές της δυνατότητες, αποφεύγοντας ταυτόχρονα να θέσει σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα. Ουσιαστικά, δίνει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να αυξάνουν τις αμυντικές τους δαπάνες, χωρίς αυτές να υπολογίζονται στους δημοσιονομικούς στόχους που έχουν συμφωνήσει με τις Βρυξέλλες, γεγονός που επιτρέπει:

• Μεγαλύτερες επενδύσεις σε εξοπλισμούς και στρατιωτικές υποδομές για την Ελλάδα.
• Διατήρηση δημοσιονομικού χώρου για άλλες κοινωνικές πολιτικές.
• Απαλλαγή από κυρώσεις ή πρόστιμα από την ΕΕ για παραβίαση των δημοσιονομικών κανόνων.

Η αξία των αριθμών

Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, επισήμανε από τις Βρυξέλλες ότι «η σημερινή απόφαση του ECOFIN για την υιοθέτηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες αποτελεί μια στρατηγική νίκη για την Ελλάδα και μια στιγμή θεσμικής ωρίμανσης για την Ευρώπη».

Η απόφαση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για την Ελλάδα, καθώς έρχεται σε μια περίοδο που οι αμυντικές ανάγκες της χώρας είναι αυξημένες, κατατάσσοντας την σταθερά ανάμεσα στις χώρες με τις υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες στο ΝΑΤΟ. Ενώ πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες παραμένουν κάτω από τον στόχο του 2% του ΑΕΠ, η Ελλάδα συνεχίζει να ξοδεύει πάνω από 3%.

Η χώρα μας ήταν μία από τις πρώτες που προώθησαν την εξαίρεση μέρους των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς κανόνες. Επίσης, εξασφάλισε ότι το 2024 θα είναι το έτος βάσης για τις ελληνικές δαπάνες, αντί για το 2021, όπως ισχύει για τις άλλες χώρες.

Αυτή η διαφοροποίηση είναι καθοριστική, δεδομένου ότι το 2021 η Ελλάδα είχε ήδη σημαντικές αμυντικές δαπάνες λόγω των προκλήσεων στον Έβρο. Χωρίς αυτή την αλλαγή, η Ελλάδα δεν θα είχε κανένα περιθώριο ευελιξίας.

Συνοπτικά:

• Οι αμυντικές δαπάνες αναμένεται να φτάσουν το 2,2% του ΑΕΠ το 2024, 2,3% το 2025 και 2,5% το 2026, σύμφωνα με το νέο Μακροπρόθεσμο Πρόγραμμα Αμυντικού Εξοπλισμού που καλύπτει την περίοδο 2025-2036.
• Η ρήτρα έχει σαφή όρια και χρονικούς περιορισμούς, καλύπτοντας την περίοδο τεσσάρων ετών (2025-2028) με μέγιστη ευελιξία έως 1,5% του ΑΕΠ ετησίως.
• Ειδικά για την Ελλάδα, ως έτος βάσης ορίστηκε το 2024, έτσι ώστε η Ελλάδα να μην παρουσιάσει μείωση στις αμυντικές δαπάνες.

Η ρήτρα διαφυγής καλύπτει πλήρως το φάσμα των αμυντικών δαπανών:

• Στρατιωτικός εξοπλισμός: αναβάθμιση ή προμήθεια εξοπλιστικών συστημάτων.
• Στρατιωτικές υποδομές: ανέγερση νέων εγκαταστάσεων και στρατιωτικών νοσοκομείων.
• Ανθρώπινο δυναμικό: νέες προσλήψεις και εκπαίδευση.
• Έρευνα και ανάπτυξη: σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη και τα drones.

Το συνοδευτικό πακέτο της ΔΕΘ

Τα 500 εκατομμύρια ευρώ από τη ρήτρα διαφυγής θα προστεθούν στον υπάρχοντα «κουμπαρά» των 1 δισεκατομμυρίων ευρώ, που έχει συγκεντρωθεί από τη συγκράτηση των πρωτογενών δαπανών και των εσόδων από τα μέτρα κατά της φοροδιαφυγής.

Έτσι, το σύνολο παροχών ελαφρύνσεων για νοικοκυριά και επιχειρήσεις ανέρχεται σε 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ, με ανακοίνωση που αναμένεται από τον Πρωθυπουργό στη ΔΕΘ τον Σεπτέμβριο.

Η ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής ενισχύει την εθνική ασφάλεια και, όσο σκληρά κι αν ακούγεται, συμβάλλει και στην οικονομική ανάπτυξη, δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας, κυρίως στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Πιερρακάκης, «η εθνική κυριαρχία δεν χτίζεται με συνθήματα, αλλά με πρωτοβουλίες και αποφάσεις. Και σήμερα, αποδείξαμε ότι η Ελλάδα μπορεί να διεκδικεί και να πετυχαίνει».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πάντως, υπογραμμίζει ότι η ρήτρα διαφυγής δεν είναι «λευκή επιταγή». Αντίθετα, αποτελεί μια προσωρινή χαλάρωση που απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό για τη μετάβαση στην περίοδο μετά το 2028. Σύμφωνα με τις οδηγίες της Κομισιόν, η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει σε ετήσιες δημοσιονομικές παρεμβάσεις ύψους 0,2% του ΑΕΠ για τέσσερα χρόνια, ώστε να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη σταθερότητα. Έτσι, η περιοριστική πολιτική κατά της φοροδιαφυγής παραμένει ο κύριος μηχανισμός χρηματοδότησης των παροχών που θα ανακοινωθούν στη ΔΕΘ, εκμεταλλευόμενη τα νέα περιθώρια κρατικών δαπανών που προκύπτουν από την πρόσφατη απόφαση.

Διαβάστε επίσης:

Ελλάδα και Ιταλία βίοι αντίθετοι στην τραπεζική ενοποίηση (πίνακες)

Κώστας Γεράρδος: Οι νέες επενδύσεις που χτίζουν το «ΠΛΑΙΣΙΟ του μέλλοντος» και η υπέρβαση του μισού δισ.

Ανάσα για τους ενοικιαστές: Επιστροφή ενοικίου έως 800 ευρώ ακόμη και χωρίς τον κωδικό 081

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα