Ελλάδα: Ανάκαμψη με επενδυτικό έλλειμμα 18 δισ. ευρώ ετησίως από την Ευρώπη

Η Ελλάδα καταγράφει εντυπωσιακή επενδυτική πορεία, με αύξηση 45% τα τελευταία πέντε χρόνια, καθώς ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου ανέρχεται στο 16% του ΑΕΠ το 2024, σε σύγκριση με το 11% του 2019. Παρά αυτή τη θετική εξέλιξη, το επενδυτικό χάσμα σε σχέση με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο παραμένει σημαντικό, δεδομένου ότι οι επενδύσεις στην Ευρωζώνη αγγίζουν το 23% του ΑΕΠ.

Επιπλέον, οι επενδύσεις στην Ελλάδα είναι πιθανό να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο μεταξύ 2025 και 2026, φτάνοντας το 17,5% του ΑΕΠ το 2025 και ενδεχομένως πάνω από 18% το 2026, κυρίως λόγω της αξιοποίησης κονδυλίων από το ελληνικό Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Η στρατηγική αυτή θα συνεχιστεί και μετά το 2026, με προγραμματισμένη αύξηση του εθνικού Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων κατά 500 εκατ. ευρώ ετησίως, αν και αυτό θα παραμείνει ανεπαρκές για την κάλυψη του κεφαλαιακού κενού που υφίσταται.

Οι προκλήσεις των χαμηλών επιδοτήσεων

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα σχετίζεται με την αποτελεσματικότητα του νέου χρηματοδοτικού μοντέλου της χώρας, όπως ανέφερε στη Βουλή ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας Θεόδωρος Σκυλακάκης. Το ΤΑΑ προσφέρει χαμηλές επιδοτήσεις, με μέση ενίσχυση κάτω από 8% μέσω επιδότησης επιτοκίου, αντίθετα με τις παραδοσιακές πρακτικές που περιλάμβαναν κρατικές επιχορηγήσεις 40%-60%.
Παρά τις περιορισμένες επιδοτήσεις, το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό, καθώς έχει προσελκύσει επενδυτικά κεφάλαια 31 δισεκατομμυρίων ευρώ μέσα σε μόλις δύο χρόνια, με 17 δισ. ευρώ ήδη σε εξέλιξη και 14 δισ. ευρώ υπό αξιολόγηση.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι ότι αυτό το νέο μοντέλο χρηματοδότησης ενσωματώνει αυστηρά πιστοληπτικά κριτήρια, συμβάλλοντας στην αποφυγή των «θαλασσοδανείων» και των καταχρήσεων του παρελθόντος, όπως η πρόσφατη υπόθεση κατάχρησης αγροτικών επιδοτήσεων του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Διαρκές επενδυτικό κενό 18 δισ.

Ωστόσο, η Ελλάδα χρειάζεται 17-18 δισεκατομμύρια ευρώ επιπλέον κάθε χρόνο για να επιτύχει πραγματική σύγκλιση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που σημαίνει αύξηση 50% σε σχέση με τα σημερινά επίπεδα. Παρά τη μείωση του επενδυτικού κενού ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σχέση με άλλες χώρες, η απόλυτη αξία του παραμένει υψηλή, φτάνοντας τα 18 δισ. ευρώ κάθε χρόνο.

Το σωρευτικό κενό, αποτέλεσμα της περιόδου αποεπένδυσης 2011-2020, ξεπερνά τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ και μελλοντικά η αύξηση των επενδύσεων ήταν και θα παραμείνει κρίσιμη για την παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας.

Ποιοτική αναβάθμιση

Ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας Νίκος Παπαθανάσης τονίζει τη σημασία της αύξησης των επενδύσεων, ειδικά καθώς η προθεσμία για την αξιοποίηση των κονδυλίων λήγει τον Δεκέμβριο του 2026. Στην πρόσφατη εκδήλωση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας, ανέφερε ότι 31,5 δισ. ευρώ αναμένεται να επενδυθούν το 2025 και το 2026, επιβεβαιώνοντας την κυβερνητική δέσμευση για στήριξη υγιών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και υποδομών.

Η ποιοτική μετατροπή των επενδύσεων είναι επίσης διαφορετική: ενώ στο παρελθόν σχεδόν οι μισές ιδιωτικές επενδύσεις αφορούσαν κατοικίες, σήμερα οι περισσότερες κατευθύνονται στην ανάπτυξη παραγωγικών κεφαλαίων. Σημαντική είναι και η αύξηση των Αμεσων Ξένων Επενδύσεων, οι οποίες ανήλθαν στα 7,23 δισ. ευρώ το 2022, με το συνολικό κεφάλαιο από το 2019 να ξεπερνά τα 25 δισ. ευρώ.

Δημόσιο και επενδυτική κινητοποίηση

Το Δημόσιο έχει επίσης διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην επενδυτική ανάκαμψη, αυξάνοντας τις επενδύσεις του από 5,6 δισ. το 2019 σε 13,2 δισ. το 2024. Ωστόσο, η Ελλάδα δεν έχει τη δυνατότητα να παρέχει τεράστιες επιδοτήσεις όπως άλλες χώρες, λόγω δημοσιονομικών περιορισμών.

Εδώ έρχεται η ανάγκη για κινητοποίηση της ιδιωτικής επενδυτικής δραστηριότητας, η οποία είναι κρίσιμη για την μελλοντική οικονομική ανάπτυξη της χώρας, με τη βοήθεια του Νέου Αναπτυξιακού Νόμου και ενός φιλικού φορολογικού περιβάλλοντος.

Διαρκείς προκλήσεις

Πρωτογενή προβλήματα όπως η γραφειοκρατία και οι πολύπλοκες διαδικασίες παραμένουν, συνεχίζοντας να αναβάλλουν τις επενδυτικές επιλογές και να αποθαρρύνουν την επιχειρηματικότητα. Ωστόσο, το παράδειγμα του ΤΑΑ αποδεικνύει ότι ακόμα και οι περιορισμένες κρατικές επιδοτήσεις μπορούν να προσελκύσουν σημαντικά ιδιωτικά κεφάλαια, αμφισβητώντας παλιές αντιλήψεις για την ανάγκη υψηλών επιχορηγήσεων.

Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος (Ν.5293/2.6.2025) εισάγει σημαντικές καινοτομίες, όπως παρουσίασε στη Βουλή ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος. Η χρηματοδότηση διευρύνεται με ανώτατο ποσό ενίσχυσης 20 εκατ. ευρώ ανά επενδυτικό σχέδιο, ενώ προβλέπεται και αυστηρό πλαίσιο για την υλοποίηση των εγκεκριμένων επενδύσεων.

Οι βασικές προσθήκες περιλαμβάνουν:

• Προτεραιότητα στις παραμεθόριες περιοχές, καθώς και σε περιοχές που έχουν πληγεί από φυσικές καταστροφές.
• Ειδική μέριμνα για την Τεχνητή Νοημοσύνη και την ψηφιακή μετάβαση των ΜΜΕ.
• Στήριξη επιχειρήσεων όλων των μεγεθών.

Η εμπειρία του ΤΑΑ αποδεικνύει ότι η άρση εμποδίων και η αποδοτικότητα είναι δυνατό να κατακτήσουν αποτελέσματα ακόμη και χωρίς τις παραδοσιακές υψηλές επιδοτήσεις. Ήδη έχουν προγραμματιστεί επενδύσεις συνολικού ύψους 17 δισ. ευρώ, με το ΤΑΑ να καλύπτει 7 δισ. ευρώ και τα υπόλοιπα να χρηματοδοτούνται από ιδιώτες και τράπεζες.

Διαβάστε περισσότερα:

Grecotel Filoxenia Kalamata: Νέα εποχή για το ιστορικό ξενοδοχείο της Καλαμάτας

Οι Έλληνες εγκαταλείπουν τα μετρητά και προτιμούν ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών

Αντώνης Καραδελόγλου (ΣΙΔΜΑ Μεταλλουργική): Ηγετική θέση στον τομέα του χάλυβα με ιστορία ενός αιώνα

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφθείτε το Πρώτο Θέμα.