Εκτιμήσεις για 50 δισ. ευρώ του μαύρου χρήματος στην Ελλάδα
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), η Ελλάδα αντιμετωπίζει ένα σοβαρό πρόβλημα παραοικονομίας, το οποίο ανέρχεται σε 45 έως 50 δισεκατομμύρια ευρώ, δηλαδή περίπου το 20,9% του ΑΕΠ. Αυτό υποδηλώνει ότι σχεδόν 1 στα 5 ευρώ της οικονομίας διαφεύγει από την εποπτεία της Εφορίας, παρά τις σημαντικές προόδους στον τομέα της ψηφιακής διαχείρισης και τις στρατηγικές που έχουν αναπτυχθεί για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
Αξιοσημείωτο είναι πως, παρόλο που το ποσοστό της παραοικονομίας έχει μειωθεί κατά 7,3 μονάδες από το 2003, η κατάσταση στη χώρα παραμένει σχεδόν διπλάσια σε σύγκριση με επιτυχημένα παραδείγματα όπως η Γερμανία και η Ιρλανδία. Οι χαμένες πόροι για το Δημόσιο ισοδυναμούν με δύο ετήσιες δόσεις του επιδόματος θέρμανσης ή 1,7 δισεκατομμύρια ευρώ σε ελαφρύνσεις.
Η μελέτη του ΚΕΠΕ αποκαλύπτει επίσης την αρνητική επίδραση της φοροδιαφυγής στους συνεπείς φορολογούμενους, οι οποίοι καλούνται να συνεισφέρουν επιπλέον για υπηρεσίες όπως υγεία και παιδεία. Με δεδομένο ότι η παραοικονομία στην Ελλάδα είναι η υψηλότερη στην Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη, το 2022 καταγράφηκε στο 20,9% του ΑΕΠ, παραμένοντας πάνω από τις επιδόσεις χωρών με συγκρίσιμες συνθήκες, όπως η Ιταλία και η Ισπανία.
Αυτή η κατάσταση προέρχεται κυρίως από το υψηλό ποσοστό αυτοαπασχολούμενων, το οποίο φτάνει το 37,6% και ενισχύει την προοπτική μη δήλωσης εισοδημάτων. Παρά όμως αυτά τα προβλήματα, οι ψηφιακές μεταρρυθμίσεις από το 2018 και έπειτα έχουν οδηγήσει σε σημαντική μείωση της φοροδιαφυγής και αύξηση εσόδων μέσω της καθολικής εφαρμογής ηλεκτρονικών τιμολογίων και άλλων στρατηγικών.
Το ΚΕΠΕ επισημαίνει ότι οι προγραμματισμένες αλλαγές, που θα τεθούν σε εφαρμογή το 2026, θα στοχεύουν στη μείωση της παραοικονομίας κάτω από το 15% του ΑΕΠ, επιστρέφοντας τουλάχιστον 10 δισεκατομμύρια ευρώ στην επίσημη οικονομία. Οι ψηφιακές πληρωμές θεωρούνται ιδιαιτέρως αποτελεσματικό μέσο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, καθώς η αύξηση τους μπορεί να ενισχύσει τα δημόσια έσοδα.
Στο πλαίσιο αυτό, ο συνολικός στόχος είναι να επιτευχθεί μια σταθερή και ελεγχόμενη οικονομική ανάπτυξη, μέσω της ενίσχυσης των ψηφιακών μεταρρυθμίσεων και των ηλεκτρονικών πληρωμών, ενώ τα μετρητά εξακολουθούν να διαδραματίζουν κυρίαρχο ρόλο στην ελληνική οικονομία, αντιπροσωπεύοντας σημαντικό ποσοστό των συναλλαγών.
