Εκτάκτως σε κρίση η Πάτμος και η Λέρος, στο στόχαστρο η Αττική

Σήμερα, η Ολομέλεια Υδάτων της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) θα εξετάσει το αίτημα κήρυξης της Αττικής σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, εξαιτίας της σοβαρής λειψυδρίας. Ήδη, οι κίνδυνοι είναι αυξημένοι και στα νησιά Πάτμος και Λέρος, τα οποία έχουν τεθεί σε κατάσταση «κόκκινου συναγερμού», με πληροφορίες από το energygame.gr να κάνουν λόγο για πιθανές παρόμοιες ενέργειες σε άλλα νησιά. Το αίτημα αυτό, που προέρχεται από την ΕΥΔΑΠ, υποβλήθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας στα τέλη Οκτωβρίου και αφορά τη χρήση συγκεκριμένων ρυθμίσεων της νομοθεσίας, προκειμένου να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για έργα υδροδότησης υπό συνθήκες έκτακτης ανάγκης.

Η urgent γνωμοδότηση της Αρχής είναι σημαντική, αφού έχουν ήδη εγκριθεί παρόμοια αιτήματα από τους δήμους Λέρου και Πάτμου, οι οποίοι βρίσκονται σε πίεση λόγω των υδρολογικών συνθηκών. Όπως ανέφεραν οι πηγές, «Η απόφαση είχε βγει από τις 14 Νοεμβρίου για τη Λέρο και την Πάτμο».

Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η κήρυξη σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα διευκολύνει τη χρηματοδότηση έργων μέσω δημόσιων πόρων, παρά την έλλειψη διαχειριστικής ικανότητας από τους τοπικούς φορείς. «Αυτοί δεν έχουν διαχειριστική επάρκεια. Σημαίνει ότι δεν μπορούν να χρηματοδοτηθούν με δημόσιο χρήμα. Αν βγουν όμως σε έκτακτη ανάγκη, τότε μπορούν να χρηματοδοτηθούν με δημόσιο χρήμα λόγω της ανάγκης να γίνουν επειγόντως κάποια έργα».

Για την Αττική, όμως, η προσέγγιση είναι διαφορετική. Με την υποβολή του αιτήματος από την ΕΥΔΑΠ, επιδιώκεται να ισχύσουν οι «ευκολίες» που προβλέπει η νομοθεσία για τις περιοχές που κηρύσσονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αυτό θα επιτρέψει την επιτάχυνση κάποιων διαδικασιών, κρίσιμων για την υδροδότηση της πρωτεύουσας. Σύμφωνα με πηγές από το energygame.gr, η ενεργοποίηση αυτού του μηχανισμού δεν θα έχει άμεσες συνέπειες για τους πολίτες. «Είναι ένα διαχειριστικό εργαλείο, για τις μελέτες και τα έργα, με στόχο τη διευκόλυνση χρηματοδότησης και να προχωρήσουν έργα διαχείρισης νερού».

Αφού έλαβε το αίτημα της ΕΥΔΑΠ, το Υπουργείο Περιβάλλοντος το διαβίβασε στη ΡΑΑΕΥ για αξιολόγηση. Η Αρχή ανέθεσε τη στήριξη αξιολόγησης στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και αξιοποιεί υδρολογικά δεδομένα από διάφορους επιστημονικούς φορείς. Αν η ΡΑΑΕΥ εκδώσει γνωμοδότηση σήμερα, αυτή θα περάσει άμεσα στον αρμόδιο υπουργό, ο οποίος συνήθως δέχεται τις προτάσεις της Αρχής. «Ο υπουργός έρχεται και πιστοποιεί όποια γνώμη έχει η ΡΑΑΕΥ», ενώ η επόμενη υπουργική απόφαση είναι «απλή» και εφόσον είναι θετική, αναμένεται να εκδοθεί γρήγορα.

Η ΕΥΔΑΠ στηρίζει την τεκμηρίωση για τα μεγάλα έργα διαχείρισης της λειψυδρίας στην Αττική σε μελέτη από την Ακαδημία Αθηνών, που δεν έχει δημοσιοποιηθεί. Έτσι, η δημόσια συζήτηση για την υποχρεωτική εκτροπή δύο ποταμών της Ευρυτανίας προς τον ταμιευτήρα του Ευήνου, έργο που εκτιμάται γύρω στα 500 εκατ. ευρώ, στηρίζεται μέχρι στιγμής κυρίως στις πληροφορίες για τα μειωμένα αποθέματα των αθηναϊκών ταμιευτήρων.

Το φθινόπωρο του 2025 αναγνωρίζεται ως ένα από τα πιο ξηρά των τελευταίων δεκαετιών, με τους υδρολογικούς δείκτες να συνεχίζουν να μειώνονται, παρά τις πρόσφατες βροχοπτώσεις. Σύμφωνα με μετρήσεις της ΕΥΔΑΠ, οι διαθέσιμες πόροι στους κύριους ταμιευτήρες της Αττικής είναι πλέον 30% μειωμένοι σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, ενώ οι επιφάνειες των ταμιευτήρων υποχωρούν σταθερά.

Αυτή η εικόνα επιβεβαιώνεται και από δορυφορικά δεδομένα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, τα οποία δείχνουν σταθερή μείωση της υδάτινης επιφάνειας στους βασικούς ταμιευτήρες. Παράλληλα, οι αναλύσεις του Πολυτεχνείου δείχνουν ότι η χώρα βιώνει ένα από τα σοβαρότερα επεισόδια παρατεταμένης ξηρασίας των τελευταίων 40 ετών, μια κατάσταση που φαίνεται να μην είναι παροδική, αλλά να αντικατοπτρίζει την πίεση που ασκεί η κλιματική κρίση στα υδραυλικά συστήματα της χώρας.

Είναι προφανές ότι η κατάσταση αυτή εισέρχεται σε φάση ταχείας εξέλιξης: τα πρώτα νησιά έχουν ήδη κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, και άλλα αναμένονται να ακολουθήσουν, ενώ η Αττική βρίσκεται κοντά σε μια θεσμική ενεργοποίηση που αποσκοπεί στην επιτάχυνση αναγκαίων έργων.

Διαβάστε ακόμη