ΕΕ και ΗΠΑ: Ανάλυση των επιβαρύνσεων και των προστατευόμενων εξαγωγών της εμπορικής συμφωνίας

Η επιμέλεια και η κριτική γύρω από τη συμφωνία-πλαίσιο μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και ΗΠΑ επικεντρώνονται κυρίως στον κανονισμό δασμών ύψους 15% που θα ισχύσει για τις περισσότερες εξαγωγές των 27 κρατών-μελών. Εκτιμάται ότι αυτός ο δασμός καλύπτει γύρω στο 70% της συνολικής αξίας των εξαγωγών τους.

Η συγκεκριμένη τιμή είναι σημαντικά υψηλότερη από τον μέσο δασμό 2,5% που ίσχυε στο παρελθόν, πριν από την απόφαση του Αμερικανού Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να τροποποιήσει το διεθνές εμπορικό σύστημα, επικαλούμενος το αυξανόμενο εμπορικό έλλειμμα και την αποβιομηχάνιση της χώρας. Εντούτοις, συγκριτικά με το καθεστώτος που ίσχυε από τις 9 Απριλίου —όταν ανεστάλη ο προηγούμενος δασμός 20% και επιβλήθηκε ένας επιπλέον δασμός 10%— η διακύμανση δεν είναι τόσο δραματική, καθώς ο 15% περιλαμβάνει ήδη υπάρχοντες δασμούς (που υπολογίζονται περίπου στο 2,5%). Ο καινούργιος δασμός είναι επίσης πιο ήπιος από το 20% και 30% που είχε προτείνει ο Τραμπ νωρίτερα τον Ιούλιο, αν και αυτά τα ποσοστά ανήκαν σε διαπραγματευτική στρατηγική.

Αυτή η νέα δασμολογική πολιτική ενδέχεται να μειώσει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών προϊόντων στις ΗΠΑ, κάτι που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την υποχώρηση των εξαγωγών ή την περιστολή κερδών, ειδικά αν οι επιχειρήσεις αδυνατούν να απορροφήσουν το αυξημένο κόστος. Η ανατίμηση του ευρώ το τελευταίο εξάμηνο —παρόλο που έχει περιοριστεί μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας— ενδέχεται να επιδεινώσει περαιτέρω την ανταγωνιστικότητα των Ευρωπαίων παραγωγών.

Παρά τις ανησυχίες αυτές, υπάρχουν κι άλλες σημαντικές πτυχές της εμπορικής συμφωνίας που μπορεί να ωφελήσουν τις ευρωπαϊκές οικονομίες, ωστόσο παραμένουν ασαφείς μέχρι στιγμής. Οι πρώτες πληροφορίες από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τον Λευκό Οίκο επισημαίνουν αποκλίσεις, με τις δύο πλευρές να αναγνωρίζουν την ανάγκη για συνέχιση των διαπραγματεύσεων προκειμένου να φωτιστούν οι σκόπιμες λεπτομέρειες.

Μια βασική πτυχή της συμφωνίας είναι το άνοιγμα της ευρωπαϊκής αγοράς στα αμερικανικά προϊόντα, προσδοκία που επεξεργάζεται η Ουάσιγκτον. Αξιοσημείωτο είναι ότι η Ε.Ε. θα καταργήσει και τους υπάρχοντες χαμηλούς δασμούς —έως 1%— σε βιομηχανικά προϊόντα των ΗΠΑ.

Η κατάσταση όμως εμφανίζεται πιο θολή όσον αφορά τις εισαγωγές αγροτικών προϊόντων από τις ΗΠΑ. Η ανακοίνωση της Κομισιόν αναφέρεται σε βελτιωμένη πρόσβαση για συγκεκριμένες ποσότητες αμερικανικών αλιευτικών προϊόντων, όπως ο μπακαλιάρος από την Αλάσκα και ο σολωμός από τον Ειρηνικό, με δυνητικό όφελος για την ευρωπαϊκή βιομηχανία.

Επιπλέον, σημειώνεται ότι θα υπάρξει καλύτερη πρόσβαση για μη ευαίσθητες αγροτικές εξαγωγές αξίας 7,5 δισεκατομμυρίων ευρώ, περιλαμβάνοντας σόγια και κατεργασμένα τρόφιμα, όπου οι ποσοστώσεις θα μειώσουν το κόστος για τους ευρωπαίους αγρότες. Παράλληλα, η Κομισιόν εκφράζει απόλυτο σεβασμό στους ευαίσθητους τομείς της γεωργίας της Ε.Ε.

Μια άλλη κεντρική πτυχή της συμφωνίας αφορά τα μη δασμολογικά εμπόδια, όπως οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν οι προϊόντα τρίτων χωρών για να εισέλθουν στην αγορά της Ε.Ε. Στο ζήτημα αυτό επικρατεί ασάφεια ως προς τις μελλοντικές ρυθμίσεις.

Η Κομισιόν αναλύει ότι οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. αποβλέπουν σε συνεργασία ώστε να μειωθούν οι μη δασμολογικοί περιορισμοί, με αναφορά στην απλοποίηση των απαιτήσεων για υγειονομικά πιστοποιητικά για προϊόντα όπως το χοιρινό. Ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ επισημαίνει ότι η Κομισιόν δείχνει ιδιαίτερη μέριμνα για την προστασία του αγροτικού τομέα, καθώς και για τους τομείς φαρμάκων και ημιαγωγών κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων.

Ιδιαίτερη αξία έχει το κομμάτι της συμφωνίας που αφορά τα προϊόντα που θα εξαιρούνται από τον συντελεστή 15%. Υπάρχουν ενδείξεις ότι από την 1η Αυγούστου, οι δασμοί για αεροπλάνα, σερισμένα χημικά και ορισμένα γενόσημα φάρμακα από τις ΗΠΑ θα αποκατασταθούν στα προ του Ιανουαρίου επίπεδα. Αυτό θα ανακουφίσει ορισμένους βιομηχανικούς τομείς της Ε.Ε., με τις δύο πλευρές να επιθυμούν να εντάξουν και άλλα προϊόντα στη λίστα των εξαιρέσεων.

Σύμφωνα με τις τελευταίες ενημερώσεις από την Κομισιόν, υπάρχουν διαβουλεύσεις για την εξαίρεση ορισμένων αγροτικών προϊόντων και ποτών από τον δασμό 15%, αλλά δεν έχει υπάρξει ακόμη οριστική συμφωνία.

Διαβάστε επίσης:

• Αγώνας δρόμου στις Βρυξέλλες για να εξαιρεθούν τα ελληνικά προϊόντα από τους δασμούς 15%
• Δικαστική θηλιά «σφίγγει» την Elbisco και την οικογένεια Φιλίππου
• Ο Τραμπ κλιμακώνει τις επιθέσεις κατά Πάουελ: «Θα έπρεπε να παραιτηθεί όπως η Κούγκλερ»

Για όλες τις άλλες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα.