Δύσκολη πρόσβαση στη στέγη για το 1/3 των Ελλήνων σύμφωνα με πρόσφατα διαγράμματα

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο 61ο οικονομικό δελτίο της Τράπεζας της Ελλάδος τονίζει την ανάγκη αναθεώρησης των εισοδηματικών κριτηρίων ώστε να ενισχυθεί η πολιτική στέγασης στη χώρα. Η μελέτη αναφέρει ότι το 33% των Ελλήνων δαπανούν το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για τις στεγαστικές τους ανάγκες, με το πρόβλημα να εντείνεται ιδιαίτερα σε αστικές περιοχές, γεγονός που περιορίζει την ικανότητα των νοικοκυριών να αποταμιεύουν και να τροποποιούν τις καταναλωτικές τους συνήθειες.

Ποιες είναι οι προτάσεις;

Η έρευνα με τίτλο «Η προσιτότητα της στέγασης για τα ελληνικά νοικοκυριά» επιμελείται ένας συντονισμένος επιστημονικός φορέας, μεταξύ των οποίων οι κ.κ. Νικόλαος Βέττας, Γιώργος Γατόπουλος, Αλέξανδρος Λουκά, Αντώνης Μαυρόπουλος και Σωτήριος Σαπέρας.

Η έννοια της προσιτότητας στέγασης εξετάζεται εν συντομία ως το ποσοστό νοικοκυριών που δαπανούν περισσότερον από 40% του εισοδήματός τους για τις στεγαστικές τους ανάγκες.

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, η Ελλάδα φαίνεται να κατέχει τη χειρότερη θέση στην Ε.Ε. όσον αφορά την προσιτότητα στέγασης. Σχεδόν το 1/3 των νοικοκυριών στις αστικές περιοχές ξοδεύει περισσότερα από 40% του διαθέσιμου εισοδήματος για τη στέγασή του, καλύπτοντας τις δαπάνες όπως ενοίκια, δάνεια και λογαριασμούς κοινής ωφέλειας. Μέσα σε ένα πλαίσιο αυξανόμενων τιμών ακινήτων και ενεργειακού κόστους, οι αυξανόμενες δαπάνες καθιστούν τη στέγαση ακόμη λιγότερο προσιτή, ειδικά όταν οι κρατικές δαπάνες για στέγαση παραμένουν από τις χαμηλότερες στην Ε.Ε.

Η έλλειψη αποταμίευσης

Τα νοικοκυριά αντιμετωπίζουν προκλήσεις προσαρμογής των καταναλωτικών τους προτύπων λόγω της σταθερής ζήτησης στέγασης. Ως αποτέλεσμα, η δυνατότητα συσσώρευσης πλούτου μέσω αποταμιεύσεων περιορίζεται, επηρεάζοντας αρνητικά τις επενδύσεις και το τραπεζικό σύστημα. Η κατάσταση της προσιτότητας στέγασης αναδεικνύει την ανάγκη λήψης αποφάσεων, καθώς αναφέρεται ότι είναι μεγαλύτερη πρόκληση στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με δεδομένα της EU-SILC.

Η μελέτη αποκαλύπτει ότι το πρόβλημα της μη προσιτής στέγης επιδεινώνεται με την έλλειψη πρόσβασης σε επαρκείς κατοικίες, καθώς τα νοικοκυριά δαπανούν αυξανόμενο ποσοστό του εισοδήματός τους στη στέγαση. Ο υψηλός δείκτης υπερβολικού στεγαστικού κόστους υποδεικνύει δομικές αλλαγές στο στεγαστικό πεδίο και απεικονίζει κοινωνικές ανισότητες.

Ποιους πλήττει το πρόβλημα

Οι ομάδες που πλήττονται περισσότερο περιλαμβάνουν τους ενοικιαστές, τους άνεργους, τη νεολαία, καθώς και τα νοικοκυριά με χαμηλότερη εκπαίδευση και μικρότερο μέγεθος. Η έρευνα αναδεικνύει ότι η αστικοποίηση έχει άμεση επίδραση στην προσιτότητα: σε μεγάλες πόλεις όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη, οι περισσότεροι κατοίκοι αντιμετωπίζουν σημαντικότερο στεγαστικό κόστος σε σύγκριση με άλλες περιοχές.

Προτάσεις πολιτικής

Η μελέτη καλεί σε διάλογο που εξετάζει διάφορες πολιτικές προτάσεις για την αντιμετώπιση της προσιτής στέγασης, όπως:

• στοχευμένη στήριξη για ευάλωτα νοικοκυριά μέσω επιδομάτων στέγασης και κίνητρα ιδιοκατοίκησης,
• επέκταση κοινωνικών προγραμμάτων στέγασης,
• ρύθμιση της αγοράς ακινήτων για τη σταθεροποίηση των ενοικίων,
• αύξηση της προσφοράς κατοικιών.

Η πολιτική κοινωνικής στέγασης στην Ελλάδα επαφίεται κυρίως σε επιδόματα, απαιτώντας την αναθεώρηση των κριτηρίων για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Μια διαφορετική προσέγγιση θα μπορούσε να είναι η κανονικοποίηση της αγοράς μέσω ενισχυμένης προστασίας ενοικιαστών, όπως παρατηρείται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Σχετικά με την προσφορά, προτείνονται:

• διαφάνεια στους πολεοδομικούς κανονισμούς και τις ρυθμίσεις γης,
• απλοποίηση διαδικασιών μεταβίβασης,
• περιορισμός αρνητικών επιπτώσεων κενών κατοικιών και βραχυχρόνιων μισθώσεων,
• επανεξέταση του προγράμματος Golden Visa.

Επιπλέον, προτείνονται:

• συστηματική παρακολούθηση δεδομένων ενοικίασης για τη βελτίωση των πολιτικών,
• φορολογικά κίνητρα για την καταγραφή κενών κατοικιών,
• στοχευμένες φορολογικές μεταρρυθμίσεις που θα ενισχύσουν τις επενδύσεις ενοικίων.

Η στέγαση στην Ελλάδα εμφανίζεται ως κρίσιμο οικονομικό βάρος για πολλά νοικοκυριά, επηρεάζοντας καταναλωτικές συμπεριφορές και τη δυνατότητα αποταμίευσης. Είναι επιτακτική ανάγκη μια ολοκληρωμένη πολιτική προσέγγιση για να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα αυτά.

Διαβάστε επίσης

Παρατεταμένοι καύσωνες στην Ευρώπη: Πόλεις σε κίνδυνο και προκλήσεις για τη δημόσια υγεία

Aegean: Στα 4 δισ. η νέα αξία του στόλου με 60 αεροσκάφη που θα προστεθούν έως το 2031 (pics)

Υδρογονάνθρακες: Δράσεις ΥΠΕΝ κατά των «λεονταρισμών» της Λιβύης

Για όλες τις σημαντικές ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφθείτε το Πρώτο Θέμα.