Δήμοι εκφράζουν ανησυχίες για το σχέδιο ΥΠΕΝ σχετικά με ενεργειακές μονάδες

Ένα νέο ζήτημα έχει προκύψει ανάμεσα στην κυβέρνηση και τους δημάρχους, εστιάζοντας στην καύση απορριμμάτων. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) προγραμματίζει τη δημιουργία έξι μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης (καύσης) Απορριμματογενών Ενεργειακών Πρώτων Υλών (ΑΕΠΥ) στην Ελλάδα, με στόχο την ολοκλήρωσή τους μέχρι το 2030. Αυτή η φιλόδοξη πρωτοβουλία εντάσσεται στο εθνικό σχέδιο για την κυκλική οικονομία και την αποτελεσματική διαχείριση των αστικών αποβλήτων. Το σχέδιο είχε παρουσιαστεί από τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, το 2019, αλλά δεν έχει προχωρήσει μέχρι σήμερα, αν και θεωρείται αναγκαίο για τον περιορισμό των σκουπιδιών που καταλήγουν σε χωματερές.

Με τις συζητήσεις για τον σχεδιασμό του ΥΠΕΝ να εντείνονται, η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση από τις αρχές Αυγούστου και έχει παραταθεί μέχρι τις 17 Οκτωβρίου. Στελέχη της αυτοδιοίκησης επισημαίνουν ότι η αναβολή της συζήτησης κρίθηκε απαραίτητη ώστε να διεξαχθεί ο διάλογος χωρίς καλοκαιρινές διακοπές. Πρόσφατα, η Επιτροπή Διαχείρισης Απορριμμάτων και Ενέργειας της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ) είχε συνάντηση σχετικά με το θέμα, όπου, αν και δεν είναι απόλυτα αντίθετη με το σχέδιο, εκφράζει ανησυχίες και επιφυλάξεις.

Στις τάξεις της αυτοδιοίκησης, η συζήτηση επικεντρώνεται σε τρεις κύριους άξονες: την χωροθέτηση των μονάδων και τις τοπικές αντιδράσεις, την οικονομική κατανομή των επενδύσεων, και τη διασφάλιση ότι η ανακύκλωση δεν θα απειληθεί από την επιλογή της καύσης. Οι ανησυχίες για τις τοποθεσίες που θα επιλεγούν προκαλούν μεγάλη ανησυχία. Όπως αναφέρουν πηγές, «μιλάνε για έξι μονάδες καύσης, αλλά δεν έχει γίνει λόγος για το που θα τοποθετηθούν. Ποιες περιοχές θα αναλάβουν αυτές τις μονάδες; Πρέπει να υπάρξει σοβαρός διάλογος με την τοπική κοινωνία». Κυβερνητικοί κύκλοι, ωστόσο, επισημαίνουν ότι η χωροθέτηση δεν είναι προς συζήτηση αυτή τη στιγμή, εστιάζοντας στη ΣΜΠΕ.

Η διαδικασία θα περιλαμβάνει δημόσιες διαβουλεύσεις για τα επιλεγμένα οικόπεδα, αφού η χωροθέτηση οριστεί, ενώ τα στελέχη του ΥΠΕΝ εκφράζουν τη θέση ότι «η μονάδα δεν μπορεί να βρίσκεται εντός αστικών περιοχών». Η συζήτηση γύρω από την ανακύκλωση και τη διασφάλιση λειτουργίας των νέων μονάδων αποκτά επίσης ένταση. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους των δήμων, «η τεχνολογία της καύσης οφείλει να διασφαλίσει ότι η ανακύκλωση δεν θα παραβλεφθεί», καθώς φοβούνται ότι η καύση μπορεί να υπονομεύσει τις ανακτητικές διαδικασίες.

Προβληματισμός υπάρχει και για τον μηχανισμό ελέγχου των μονάδων μετά την αδειοδότησή τους, με στελέχη της αυτοδιοίκησης να ρωτούν: «Ποιος θα αναλαμβάνει τους ελέγχους για τη λειτουργία αυτών των μονάδων;». Προτείνονται επίσης ανεξάρτητοι μηχανισμοί ελέγχου, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα και αξιοπιστία των υποδομών.

Κατά πληροφορίες, οι μονάδες έχουν σχεδιαστεί ώστε να εξυπηρετούν περίπου 1.200.000 τόνους απορριμμάτων, ενώ η συνολική ποσότητα φτάνει τα 5,5 εκατ. τόνους ετησίως. Κάθε έργο θα απαιτεί πλήρως διαμορφωμένες περιβαλλοντικές μελέτες και νέες συζητήσεις για να εξεταστούν ζητήματα ελέγχου και ασφάλειας. Το ΥΠΕΝ τάσσεται υπέρ της καύσης, υποστηρίζοντας ότι αυτή κερδίζει κατά κράτος σε σύγκριση με την ταφή.

Αξιολογώντας την καύση, οι ειδικοί αναφέρουν ότι η ταφή έχει σοβαρές περιβαλλοντικές συνέπειες και μακροχρόνιες υποχρεώσεις αποκατάστασης, γι’ αυτό είναι αναγκαία η μείωσή της. Προβλέπεται, μάλιστα, το υπόλειμμα επεξεργασίας των μονάδων να κατευθύνεται σε άλλες χρησιμότητες, ώστε να ελαχιστοποιείται η ανάγκη ταφής.

Στο οικονομικό πεδίο, η αυτοδιοίκηση εκφράζει αμφιβολίες σχετικά με τη βιωσιμότητα της προτεινόμενης οικονομικής εξίσωσης, καθώς φοβούνται ότι το κόστος ταφής θα μετατραπεί σε κόστος καύσης, επιβαρύνοντας ακόμα περισσότερο τους δήμους.

Διαβάστε επίσης