ΔΕΘ: Νέα μέτρα για την ενίσχυση της μεσαίας τάξης

ΔΕΘ 2023: Στρατηγικές Παρεμβάσεις για τη Μεσαία Τάξη

Η φετινή διοργάνωση της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) αποκτά ιδιαίτερη σημασία για τη μεσαία τάξη, καθώς η κυβέρνηση παραδέχεται δημοσίως ότι αυτή η κοινωνική ομάδα υπήρξε η πιο αδικημένη κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Ο πρωθυπουργός θα ανακοινώσει ένα ολοκληρωμένο πακέτο μέτρων με προϋπολογισμό που ξεπερνά το 1,5 δισ. ευρώ, το οποίο επικεντρώνεται σε τρεις βασικές κατηγορίες: τις οικογένειες με παιδιά, τους μισθωτούς μεσαίων εισοδημάτων και τους ιδιοκτήτες ακινήτων που δηλώνουν έσοδα από ενοίκια.

Ο πρώτος άξονας παρέμβασης εστιάζει στη φορολογική ελάφρυνση για τις οικογένειες με παιδιά. Η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις χώρες με την υψηλότερη επιβάρυνση για οικογένειες, καθώς οι φόροι σε αυτές σχεδόν ισούνται με εκείνους των άτεκνων νοικοκυριών. Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, η χώρα κατατάσσεται δεύτερη χειρότερα στην ευρωπαϊκή νότια ζώνη, με αποτέλεσμα ζευγάρια με δύο παιδιά και ετήσιο εισόδημα 30 έως 35 χιλιάδες ευρώ να πληρώνουν σχεδόν ίσα ποσά με νοικοκυριά χωρίς παιδιά. Πρόσφατη μελέτη της Eurobank υπενθυμίζει αυτή την αδικία, η οποία αναμένεται να αποκατασταθεί με νέα κλίμακα ή ενδιάμεσους συντελεστές.

Ακολουθούν οι ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι επιβαρύνονται με φορολογία από τα ενοίκια, με το υπάρχον σύστημα να θεωρείται σφοδρά επιβαρυντικό: 15% για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ, 35% για καθαρά κέρδη του επόμενου κλιμακίου και 45% για ποσά άνω των 35.000 ευρώ. Η επιβολή αυτών των συντελεστών έχει δημιουργήσει άμεσες αντιδράσεις από τους μικροϊδιοκτήτες, και στο πλαίσιο της ΔΕΘ προγραμματίζεται η εισαγωγή ενός ενδιάμεσου συντελεστή, ώστε να γίνει το σύστημα πιο δίκαιο.

Τρίτος άξονας αναφοράς είναι οι μισθωτοί με εισοδήματα από 20.000 έως 40.000 ευρώ. Αυτή η κατηγορία εργαζομένων δεν δικαιούται επιδομάτων, αλλά πληρώνει υψηλούς φόρους, φτάνοντας τον συντελεστή 44% ήδη από τα 40.000 ευρώ. Σε σύγκριση με άλλες χώρες, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, όπου οι αντίστοιχοι υψηλοί φόροι επιβάλλονται σε πολύ μεγαλύτερα επίπεδα εισοδήματος, οι Έλληνες μισθωτοί βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Η κυβέρνηση αναζητά τρόπους για να ελαφρύνει αυτή την καθοριστική για τη μεσαία τάξη κατηγορία.

Αξιοσημείωτο είναι και το ζήτημα της στέγασης, το οποίο έχει μετατραπεί σε σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα, με τις υψηλές ενοικιαστικές τιμές να απορροφούν μεγάλο ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματος. Η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε ενίσχυση της προσφοράς κατοικιών μέσω κοινοτικών πόρων, επενδύοντας σε νέες κατασκευές και αξιοποιώντας υπάρχοντα ακίνητα, ώστε να συγκρατηθούν οι τιμές και να διευκολυνθεί η πρόσβαση των νοικοκυριών στη στέγαση.

Στο στρατηγικό αυτό σχέδιο περιλαμβάνονται και άλλες παρέμβασεις, όπως μόνιμη ενίσχυση στους χαμηλοσυνταξιούχους, αυξήσεις στους ένστολους και κίνητρα για την εργασία. Ωστόσο, το βασικό βάρος της πολιτικής κατεύθυνσης επικεντρώνεται στη φορολογία, η οποία καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τις ανισότητες που βιώνει η πλειονότητα των πολιτών.

Η προοπτική της τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας, αν και είχε συζητηθεί, απορρίφθηκε, καθώς θεωρείται ότι θα προκαλούσε «δημοσιονομική βόμβα». Σήμερα, με τον πληθωρισμό στο 2,4%, το κόστος της θα ήταν μόλις 350 εκατ. ευρώ, προσφέροντας 24 ευρώ ελάφρυνση σε φορολογούμενο με εισόδημα 20.000 ευρώ. Ωστόσο, σε περιόδους αυξανόμενου πληθωρισμού, το κόστος θα εκτοξευόταν σε 1,5 δισ. ευρώ, επηρεάζοντας αρνητικά τις δημόσιες οικονομικές συνθήκες. Έτσι, προτιμήθηκαν στοχευμένα μέτρα που μπορούν να διορθώσουν τις αδικίες χωρίς να εγκλωβίζουν τη χώρα σε μελλοντικούς κινδύνους.

Το μήνυμα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη αναμένεται να είναι σαφές: «Μετά από χρόνια που η μεσαία τάξη θεωρούνταν ο «σπόνσορας» του προϋπολογισμού, έρχεται η ώρα να λάβει ελαφρύνσεις και στήριξη». Οι εξαγγελίες της ΔΕΘ παρουσιάζονται ως αναγκαίες διορθωτικές κινήσεις σε ένα σύστημα που έχει πληγώσει άδικα τις οικογένειες με παιδιά, τους μισθωτούς μεσαίων εισοδημάτων και τους ιδιοκτήτες ενοικίων. Θα φανεί στους επόμενους μήνες αν αυτές οι παρεμβάσεις θα προσφέρουν ανακούφιση στην καθημερινότητα των πολιτών, αλλά είναι η πρώτη φορά που το κέντρο βάρους μετατοπίζεται με σαφή προτίμηση στους αδικημένους της μεσαίας τάξης.