Αθήνα και Βρυξέλλες σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης μετά την αμερικανική επιχείρηση στο Ιράν

Σε κατάσταση επαγρύπνησης και αναμονής βρίσκονται τόσο η κυβέρνηση όσο και οι ευρωπαϊκές αρχές, όπως ανέφεραν εχθές κοινοτικές πηγές, τονίζοντας ότι «Αθήνα και Βρυξέλλες δρουν συντονισμένα». Οι αρμόδιοι παρακολουθούν στενά τις αγορές, αξιολογούν τα καύσιμα, κόστος και τουρίστες. Στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης προσπαθούν να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους, επισημαίνοντας ότι «είμαστε σε εγρήγορση» και καταγράφουν τις εξελίξεις λεπτό προς λεπτό.

Η Ελλάδα αντιμετωπίζει μια νέα σημαντική πρόκληση, η οποία ξεπερνά τα συνηθισμένα όρια της γεωπολιτικής έντασης. Οι υπουργοί Ενέργειας και Οικονομικών διατηρούν «ανοιχτή γραμμή» για επιχειρησιακές ανάγκες, ενώ πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό, ακολουθώντας το μήνυμα της «διατήρησης ψυχραιμίας και προετοιμασίας αντίδοτων».

Η ανησυχία μεταφέρεται άμεσα στην Οικονομία. Η ένταση που ξεκίνησε προ σχεδόν δύο χρόνων από την Ανατολική Μεσόγειο και την Εγγύς Ανατολή έχει γίνει πλέον παντού αισθητή, με το Ιράν και τις ΗΠΑ να αναμετρώνται στρατηγικά, αυξάνοντας την πίεση στη διεθνή κοινότητα για την αντίδραση της Τεχεράνης. Μετά τις αεροπορικές επιθέσεις των ΗΠΑ το περασμένο Σαββατοκύριακο, η πιθανότητα μιας απάντησης από την Τεχεράνη που θα περιλαμβάνει το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ, σημείο διέλευσης του 20% του παγκόσμιου πετρελαίου, θεωρείται πιο πιθανή από ποτέ. Αυτό το σενάριο αποτελεί μάλλον την πιο «ήπια» εκδοχή σε έναν πόλεμο που ενδεχομένως εμπλέκει και πυρηνικά όπλα.

Αλλαγές στην οικονομία

Ο υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ, Θανάσης Κοντογεώργης, δήλωσε στην ΕΡΤ1 ότι «η χώρα μας δεν θα εμπλακεί στις εχθροπραξίες», προσθέτοντας ότι υπάρχει ετοιμότητα στο οικονομικό επιτελείο για τον πληθωρισμό, τη ναυτιλία και τον τουρισμό. Η συγκρατημένη αισιοδοξία διατηρείται, καθώς παρόλο που οι τιμές του πετρελαίου Brent έχουν αναρριχηθεί, παραμένουν χαμηλότερες σε σύγκριση με πέρυσι.

Ωστόσο, οι εξελίξεις μπορεί να αλλάξουν, ειδικά μετά την επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν. Η προσοχή στις αγορές και τα χρηματιστήρια παραμένει σε υψηλά επίπεδα.

Στο Χρηματιστήριο Αθηνών, οι επενδυτές εστιάζουν στις ενεργειακές και ναυτιλιακές μετοχές καθώς η ΕΚΤ παρακολουθεί τις εξελίξεις.

Παραγωγή σε κίνδυνο

Τα σενάρια είναι πολλά και κυρίως ανησυχητικά. Περιλαμβάνουν την πιθανότητα κλεισίματος των Στενών του Ορμούζ και της Ερυθράς Θάλασσας, ρήτρα εμπάργκο πετρελαίου, ή διακοπή του διαμετακομιστικού εμπορίου από την Ασία προς τη Σουέζ και τον Πειραιά.

Αυτοί οι κίνδυνοι δεν είναι άγνωστοι για τη χώρα μας και την περιοχή. Τα τελευταία χρόνια, η Ανατολική Ευρώπη και η Μεσόγειος έχουν βρεθεί στη δίνη: πόλεμος στην Ουκρανία, σύγκρουση στη Γάζα, και περιορισμοί στην διώρυγα του Σουέζ, έχουν δημιουργήσει δραματικές εξελίξεις.

Ένα επιπλέον πλήγμα για την Ελλάδα είναι η ενεργειακή της εξάρτηση, που ανέρχεται στο 80%. Για κάθε αύξηση 10 δολαρίων ανά βαρέλι, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η ελληνική οικονομία μπορεί να χάσει 0,2% του ΑΕΠ. Αν οι τιμές παραμείνουν υψηλές, αυτό ενδέχεται να σαμποτάρει τους στόχους του πληθωρισμού για το 2025.

Η ΕΕ διαθέτει αρκετά στρατηγικά αποθέματα και είναι έτοιμη να ενεργοποιήσει το REPowerEU αν το Ιράν προχωρήσει σε ενέργειες που θα κλείσουν τα Στενά. Παράλληλα, συζητείται ένα πακέτο φοροελαφρύνσεων για τα καύσιμα.

Ένα άλλο σημείο ανησυχίας είναι οι μεταφορές μέσω του Πειραιά, ο οποίος είναι κεντρικός κόμβος για ναυτιλία. Οποιαδήποτε πρόκληση στις θαλάσσιες οδούς μπορεί να επηρεάσει την ασφαλιστική αγορά και τις μεταφορές.

Αν το σενάριο μιας τρίμηνης έντασης πραγματοποιηθεί, οι συνέπειες θα μπορούσαν να κοστίσουν έως 1% του ΑΕΠ, με επιπλέον αύξηση 1 μονάδας στον πληθωρισμό. Η Τράπεζα της Ελλάδος αποδίδει την γεωπολιτική αστάθεια σε σημαντικούς κινδύνους για την οικονομία, με εκτιμήσεις απώλειας 0,7–1% του ΑΕΠ στις τρέχουσες συγκρούσεις.

Ο τουρισμός επίσης αρχίζει από νωρίς να καταγράφει τις πρώτες επιπτώσεις, καθώς οι Ισραηλινοί φιλοξενούν την 5η μεγαλύτερη αγορά του ελληνικού τουρισμού, και μια μείωση 50% στις αφίξεις μπορεί να έχει σοβαρές οικονομικές συνέπειες.

Η κατάσταση είναι ρευστή και οι επόμενες ώρες θα είναι κρίσιμες για την πλήρη εκτίμηση των επιπτώσεων. Ήδη, Ελλάδα και ΕΕ προετοιμάζονται να αντιμετωπίσουν ενδεχόμενες αναταραχές, με την ελπίδα ότι η διπλωματία θα επαναφέρει την σταθερότητα στην περιοχή.

Διαβάστε επίσης:

Ανατροπή στα κίνητρα για πληρωμές με κάρτα

Ανεβαίνει το δολάριο, πέφτει ο χρυσός: Γιατί η κρίση στη Μέση Ανατολή δεν έδωσε ώθηση στο «ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο» (γραφήματα)

Δάνεια σε ελβετικό φράγκο: Προκρίνεται η λύση επιδότησης στην ισοτιμία μετατροπής σε ευρώ

Για όλες τις άλλες ειδήσεις επισκεφθείτε το Πρώτο Θέμα.