Απειλές που μπορούν να προκαλέσουν “βραχυκύκλωμα” στο ηλεκτρικό δίκτυο.

Η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) παρουσίασε ένα ανανεωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση κινδύνων, στοχεύοντας να αναδείξει τους κινδύνους που απειλούν την ακεραιότητα και την αποτελεσματικότητα του ηλεκτρικού δικτύου της χώρας. Το εν λόγω σχέδιο είναι ήδη διαθέσιμο για δημόσια διαβούλευση.

Η ΡΑΑΕΥ επισημαίνει ότι το ηλεκτρικό σύστημα υπόκειται σε διαρκή πίεση εξαιτίας μίας σειράς συνθηκών, περιλαμβάνοντας ακραία καιρικά φαινόμενα που έχουν εμφανιστεί τα τελευταία χρόνια, όπως διαρκείς καύσωνες και ξηρασίες, καθώς και έντονες βροχοπτώσεις που οδηγούν σε πλημμύρες, όπως αυτές του τύπου «Ντάνιελ». Επιπλέον, ανθρωπογενείς παράγοντες, όπως κυβερνοεπιθέσεις σε κρίσιμες υποδομές, συνθέτουν μία αυξανόμενη απειλή.

Αναφορικά με τις κατηγορίες των κινδύνων, η ΡΑΑΕΥ διαπιστώνει ότι φαινόμενα όπως οι καύσωνες – που αυξάνουν τη ζήτηση ηλεκτρισμού και μειώνουν τις υδροηλεκτρικές εφεδρείες – κυβερνοεπιθέσεις υψηλής κλίμακας, και ακραίες καταιγίδες, που ενδέχεται να επιφέρουν αστοχίες στο δίκτυο μεταφοράς, ανήκουν στα πιο πιθανά σενάρια.

Φυσικές καταστροφές και κυβερνοαπειλές

Εκτός από τις φυσικές αλλαγές, εξίσου επικίνδυνες είναι και οι “ασύμμετρες” απειλές. Η ΡΑΑΕΥ τονίζει ότι κυβερνοεπιθέσεις, στοχευμένες ενέργειες κατά κρίσιμων υποδομών, καθώς και η πιθανή διακοπή της φυσικής αεριοδότησης για γεωπολιτικούς λόγους, μπορεί να δημιουργήσουν σημαντικά προβλήματα στην ενεργειακή ασφάλεια.

Η ΡΑΑΕΥ δεν αποκλείει, μάλιστα, το ενδεχόμενο ενός εθνικού μπλακ άουτ, εφόσον υπάρξει οργανωμένη κυβερνοεπίθεση στα συστήματα του ΑΔΜΗΕ, του ΔΕΔΔΗΕ ή μονάδων ΑΠΕ.

Δεκαπέντε σενάρια κινδύνου

Στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών υποχρεώσεων για περιοδική αναθεώρηση του σχεδίου αντιμετώπισης κινδύνων, η ΡΑΑΕΥ ανέλυσε 15 διαφορετικά σενάρια. Για την εκτίμηση της αξιοπιστίας των σεναρίων χρησιμοποιήθηκαν πραγματικά στοιχεία από το ελληνικό ενεργειακό σύστημα, συμπεριλαμβανομένων φορτίων και παραγωγής. Ανάλογα με την περίπτωση, οι κρίσεις μπορεί να διαρκέσουν από λίγες ώρες έως και έναν μήνα, με σοβαρές επιπτώσεις στη λειτουργία του δικτύου.

Ο παρατεταμένος καύσωνας: πιθανότερο και πιο επικίνδυνο σενάριο

Η ΡΑΑΕΥ περιγράφει το σενάριο ενός διαρκούς καύσωνα – παρόμοιου με αυτόν που έπληξε τη Νοτιοανατολική Ευρώπη το προηγούμενο καλοκαίρι – στο οποίο η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας προσεγγίζει τα υψηλά επίπεδα, ενώ η παραγωγή από ΑΠΕ και η αποδοτικότητα των θερμικών μονάδων υποβαθμίζονται. Αυτό οδηγεί σε πρόσθετη πίεση στο σύστημα και ενδεχόμενη αύξηση των τιμών του ηλεκτρισμού, όπως συνέβη το καλοκαίρι του 2024. Το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θεωρεί επιτακτική ανάγκη να ενταχθεί η διαχείριση τέτοιων κινδύνων στην ατζέντα του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της ΕΕ στις 16 Ιουνίου.

Η έκθεση της ΡΑΑΕΥ επισημαίνει ότι καύσωνες μπορεί να ακολουθούνται από καταιγίδες και πλημμύρες, δημιουργώντας σοβαρές ζημιές σε κρίσιμες υποδομές και αναγκαία προληπτικά μέτρα.

Συνδυασμένα σενάρια κρίσης

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η πιθανότητα ταυτόχρονης εκδήλωσης δύο ή περισσοτέρων κρίσεων. Για παράδειγμα, μία κυβερνοεπίθεση σε συνδυασμό με καταιγίδα μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στο δίκτυο και να θέσει σε κίνδυνο την σταθερότητα του συστήματος. Τα αποτελέσματα μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με την κλίμακα, δημιουργώντας κρίσιμες καταστάσεις στον τομέα της ασφάλειας της ενέργειας.

Το “Σχέδιο Άμυνας” και η παροχή λύσεων

Το σχέδιο της ΡΑΑΕΥ περιγράφει τις απαραίτητες ενέργειες και εργαλεία για την διαχείριση κάθε κρίσης:

• Ενεργοποίηση εφεδρειών
• Συντονισμός με τους διαχειριστές του δικτύου
• Προληπτικές ενέργειες και συντηρήσεις
• Διαχείριση φορτίων, περιλαμβάνοντας περικοπές αν χρειαστεί
• Επιβολή πλαφόν στην αγορά σε κρίσιμες περιπτώσεις

Κεντρικό ρόλο διαδραματίζει το “Σχέδιο Άμυνας” του ΑΔΜΗΕ, το οποίο ενεργοποιείται όταν οι υπόλοιπες λύσεις έχουν αποτύχει. Περιλαμβάνει χειροκίνητες ενέργειες για τη διασφάλιση της ευστάθειας του συστήματος και την αποφυγή ενός γενικευμένου μπλακ άουτ.

Υψηλή προτεραιότητα στην ενεργειακή ασφάλεια

Με την Ε.Ε. σε κατάσταση συναγερμού λόγω των συνεχών κυβερνοεπιθέσεων και των γεωπολιτικών εντάσεων, το ελληνικό ενεργειακό σύστημα καλείται να αναθεωρήσει την προσέγγισή του, αναπτύσσοντας στρατηγικές για την προσαρμογή σε ένα περίπλοκο περιβάλλον κινδύνων. Το σχέδιο της ΡΑΑΕΥ προσδοκά να αναδειχθεί σε καίριο εργαλείο για την προάσπιση της ενεργειακής ασφάλειας σε μία εποχή όπου οι εξελίξεις είναι απρόβλεπτες.

Διαβάστε ακόμη