Αναζητώντας ευθύνες στη στεγαστική κρίση: 2,2 εκατ. άδεια σπίτια, όχι τα Airbnb

Καθώς η κυβέρνηση και η κοινωνία αναζητούν υπαίτιους για την αύξηση της ακρίβειας στα ενοίκια και την κρίση στέγης, μια πρόσφατη μελέτη του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών επισημαίνει ότι η Airbnb δεν ευθύνεται για το πρόβλημα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι κατοικίες που διατίθενται αποκλειστικά για βραχυχρόνιες μισθώσεις (STR) συνιστούν μόλις το 0,4% του συνολικού διαθέσιμου στεγαστικού αποθέματος της χώρας, ένα ποσοστό που φαίνεται αμελητέο για την αγορά. Αντίστοιχα, πάνω από 2,28 εκατομμύρια ακίνητα στην Ελλάδα, δηλαδή το 34,5% του συνολικού αποθέματος, παραμένουν ανενεργά ως κύριες κατοικίες.

Η διαθεσιμότητα αυτών των «κενών κατοικιών» περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα ακινήτων: δευτερεύουσες ή εξοχικές κατοικίες, ακίνητα προς πώληση ή ενοικίαση, καθώς και εγκαταλειμμένα ή υπό κατασκευή ακίνητα. Συνεπώς, το ότι υπάρχουν «2,2 εκατ. κενά σπίτια» δεν σημαίνει ότι είναι όλα διαθέσιμα για ενοικίαση· αντίθετα, αποτυπώνουν την αναποτελεσματικότητα του στεγαστικού συστήματος στη αξιοποίηση του υπάρχοντος αποθέματος.

Η συγκεκριμένη μελέτη δημοσιεύεται σε μια περίοδο που έχει επιβληθεί προσωρινό πάγωμα στην έκδοση νέων Αριθμών Μητρώου Ακινήτων (ΑΜΑ) στις τρεις μεγαλύτερες περιοχές του Δήμου Αθηναίων, δηλαδή σε Πλάκα, Κολωνάκι, Κουκάκι, Σύνταγμα, Ομόνοια, Μοναστηράκι, Εξάρχεια, Ιλίσια, Νεάπολη, Μετς, Νέο Κόσμο, Άγιο Αρτέμιο, Παγκράτι, Βοτανικό, Μεταξουργείο, Γκάζι, Πετράλωνα και Ρουφ, με δυνατότητα παράτασης έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026 κατόπιν κοινής υπουργικής απόφασης.

Ενδέχεται, μάλιστα, το μέτρο να επεκταθεί σε άλλες περιοχές, ανάλογα με την έκταση του προβλήματος. Πότε όμως θα ενεργοποιηθεί ο περιορισμός; Θα καθοριστεί μια αναλογία ανάμεσα στις βραχυχρόνιες και τις μακροχρόνιες μισθώσεις, και εφόσον αυτή η αναλογία κλίνει υπέρ των βραχυχρόνιων, θα σταματήσει η έγκριση νέων ΑΜΑ για τις Airbnb. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι περιορισμοί θα είναι τοπικοί και εξειδικευμένοι, καθώς η αποτύπωση των ακίνητων μισθώσεων έχει γίνει έως το επίπεδο των ταχυδρομικών κωδικών.

Ωστόσο, η μελέτη του ΟΠΑ ανατρέπει την κυρίαρχη αφήγηση ότι η Airbnb είναι η αιτία πίσω από την κρίση στέγης. Στο κέντρο της Αθήνας, το ποσοστό των κατοικιών που διατίθενται μέσω βραχυχρόνιων μισθώσεων ανέρχεται μόλις στο 1,1%, ενώ τα κενά σπίτια ξεπερνούν το 25%. Πέρα από αυτό, το 98% των ιδιοκτητών που νοικιάζουν ακίνητα μέσω Airbnb είναι ατομικοί εκμεταλλευτές με μέσο καθαρό εισόδημα 628 ευρώ ανά μήνα, αντίθετα με την εικόνα που δημιουργείται για ισχυρούς επενδυτές.

Υπάρχει, πάντως, σημαντική πτώση στην προσφορά κατοικιών προς ενοικίαση, ακόμα και σε περιοχές όπου η παρουσία της Airbnb είναι περιορισμένη ή ανύπαρκτη. Στο Περιστέρι, για παράδειγμα, τα διαμερίσματα έως 80 τ.μ. έχουν μειωθεί κατά 38,5% μέσα σε έναν χρόνο, με τις τιμές ενοικίασης να ανεβαίνουν κατά 7,7%. Στη Νέα Ιωνία, η προσφορά μικρών σπιτιών εμφανίζει πτώση 29,3% με αύξηση των ενοικίων κατά 6,5%. Ακόμα και σε περιοχές με φοιτητικά διαμερίσματα, όπως ο Ζωγράφος, η διαθεσιμότητα έχει περιοριστεί κατά 20% και οι τιμές έχουν εκτιναχθεί κατά 7,4%.

Αυτή η κατάσταση παρατηρείται σε εθνικό επίπεδο και πλήττει πρωτίστως περιοχές που στο παρελθόν ήταν προσιτές για ενοικίαση. Οι υποψήφιοι ενοικιαστές βρίσκονται πλέον ενώπιον της επιλογής να πληρώσουν υπερβολικά ενοίκια για τα ίδια διαμερίσματα ή να μετακομίσουν σε περιοχές με χαμηλότερη ποιότητα υποδομών και λιγότερη πρόσβαση σε δημόσιες συγκοινωνίες.

Όλα αυτά συμβαίνουν σε εποχή που σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία το 98% των ιδιοκτητών Airbnb στην Ελλάδα διαχειρίζονται ένα ή δύο ακίνητα, με μέσο εισόδημα κάτω από 650 ευρώ τον μήνα.

Διαβάστε ακόμη

Εκκαθαριστικά ΕΦΚΑ 2024: Προθεσμία έως 31 Ιουλίου για πληρωμή ή ρύθμιση σε 6 δόσεις

Στροφή της Ελλάδας στο Safe: Τι θα διεκδικήσει με τα €1,2 δισ. – Πόσες εταιρείες δήλωσαν συμμετοχή

Soukos Robots: Απειλείται με «καταιγίδα» σφυριών από το φθινόπωρο (pics)

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφθείτε το Πρώτο Θέμα