Αναμένοντας το market test για την αποθήκη CO2 στον Πρίνο τον Σεπτέμβριο

Τον Σεπτέμβριο του 2025, θα ξεκινήσει το market test για την υπόγεια αποθήκη διοξειδίου του άνθρακα στον Πρίνο, όπως ανακοίνωσε η Κατερίνα Σάρδη, Country Manager και Managing Director της Energean Greece, κατά τη διάρκεια του ετήσιου συνεδρίου της ΕΑΓΜΕ. Σκοπός της διαδικασίας αυτής είναι να αξιολογηθεί η εμπορική βιωσιμότητα της πρώτης γεωλογικής αποθήκης CO₂ στην Ελλάδα, με τη συμμετοχή βιομηχανικών σχημάτων που επιθυμούν να μεταφέρουν και να αποθηκεύσουν το παραγόμενο CO₂.

Η κα Σάρδη επισήμανε ότι το market test θα ανοίξει το δρόμο για την κατασκευή της αποθήκης μέσα στο 2026, εφόσον υπάρξει ικανοποιητικός αριθμός συμμετοχών και ένα ξεκάθαρο ρυθμιστικό πλαίσιο. Πρόσθεσε ότι η Energean έχει ολοκληρώσει τις τεχνικές μελέτες και συνεργάζεται με τις αρμόδιες αρχές για τον καθορισμό των κανόνων πρόσβασης και τιμολόγησης, τονίζοντας ότι ο στόχος είναι η αποθήκη να λειτουργήσει ως έργο ανοικτής πρόσβασης με δίκαιους και ανταγωνιστικούς όρους για όλους τους χρήστες. Ανακοίνωσε επίσης ότι έχουν υπογραφεί 15 επιστολές πρόθεσης συνεργασίας με φορείς και εταιρείες που ενδιαφέρονται να παραδώσουν CO₂ για αποθήκευση, επιβεβαιώνοντας την υπάρχουσα δυναμική και το έντονο ενδιαφέρον για το έργο.

Η αγορά της δέσμευσης και αποθήκευσης διοξειδίου του άνθρακα (CCS) στην Ελλάδα βρίσκεται σε κομβικό σημείο, καθώς προσπαθεί να συνδυάσει την τεχνική ετοιμότητα, τη βιομηχανική ζήτηση και τις ρυθμιστικές εκκρεμότητες. Οι ενδιαφερόμενοι φορείς ζητούν τη δημιουργία μιας αξιόπιστης αλυσίδας αξίας, που θα εξασφαλίσει ξεκάθαρους κανόνες πρόσβασης, σταθερές τιμές και μακροχρόνια οικονομική βιωσιμότητα για τα έργα.

Η ανάγκη ύπαρξης του κατάλληλου θεσμικού και οικονομικού πλαισίου είναι κρίσιμη προκειμένου να επιτευχθεί η μετάβαση από πιλοτικές σε πλήρως λειτουργικές εμπορικές εφαρμογές. Η αποθήκη στον Πρίνο, ως η πρώτη γεωλογική αποθήκη CO₂ στην Ελλάδα, θα δοκιμάσει την προοπτική της χώρας να ενεργοποιήσει αυτή την αλυσίδα αξίας, συνδυάζοντας τεχνική επάρκεια, εμπορική συμμετοχή και θεσμική σαφήνεια.

Η ΕΔΕΥΕΠ χαρτογραφεί τη στρατηγική για την αποθήκευση CO₂ στην Ελλάδα

Η ολοκλήρωση ενός ολιστικού ρυθμιστικού πλαισίου που θα διευκολύνει την αγορά αποθήκευσης CO₂ στην Ελλάδα έχει ήδη ξεκινήσει, σύμφωνα με τον Ευθύμιο Ταρτάρα, Επικεφαλής Γεωεπιστημών και Σύμβουλο Διοίκησης της ΕΔΕΥΕΠ. Ο ίδιος ενημέρωσε ότι τον Δεκέμβριο του 2024 υποβλήθηκε το πρώτο σχέδιο κανονισμού στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και από τότε υπάρχει άτυπη διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Ο στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2025 να υπάρξει έτοιμο θεσμικό πλαίσιο που θα επιτρέψει τη ανάπτυξη της υπόγειας αποθήκευσης CO₂ στην Ελλάδα.

Το πλαίσιο αυτό θα καταδείξει τη δυνατότητα για κατανομή της αποθηκευτικής χωρητικότητας και το χρονοδιάγραμμα χρήσης της, ενώ ιδιαίτερη προσοχή θα δοθεί και στη χορήγηση οικονομικών ενισχύσεων και στους μηχανισμούς που θα ενσωματωθούν, όπως τα συμβόλαια διαφοράς τιμής, σύμφωνα με τα πρότυπα της Ολλανδίας και της Δανίας. Παράλληλα, ο κ. Ταρτάρας επεσήμανε τη συνεχή συνεργασία της ΕΔΕΥΕΠ με το Υπουργείο και την ενεργό συμμετοχή της στο CCS Expert Group της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Κατά την ομιλία του, ο κ. Ταρτάρας αναφέρθηκε και στις εξελίξεις στην ευρωπαϊκή αγορά CCS, υπογραμμίζοντας την πρόοδο που έχει γίνει σε χώρες όπως η Δανία και η Ολλανδία, καθώς και η Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου υπάρχει επαρκής γεωλογικός σχηματισμός και εμπειρία που στηρίζει τέτοιες επενδύσεις. Σημείωσε επίσης τον ευρωπαϊκό στόχο της αποθήκευσης 50 εκατομμυρίων τόνων CO₂ έως το 2030 και 250 εκατομμυρίων έως το 2040, εστιάζοντας στην ανάγκη ανάπτυξης νέων θέσεων αποθήκευσης και στην Ελλάδα.

Στο πλαίσιο αυτό, εξετάζεται η δυνατότητα διασυνοριακής αποθήκευσης CO₂ εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, με την Αίγυπτο να είναι βασική επιλογή. Ο κ. Ταρτάρας εξήγησε ότι η κοντινότητα, οι εξαντλημένοι γεωλογικοί σχηματισμοί και οι τεχνικές δυνατότητες της Αιγύπτου δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη μεταφορά CO₂ μέσω θαλάσσιας οδού από την Ελλάδα στην Αίγυπτο.

Το σχέδιο βρίσκεται υπό διακρατική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, με κομβικό σημείο την ανάπτυξη ρυθμιστικού πλαισίου στην Αίγυπτο που να ευθυγραμμίζεται με την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Διαφορετικά, οι ελληνικές εταιρείες θα επιβαρύνονται για την αποθήκευση και τα δικαιώματα εκπομπών.

Ο Νίκος Μπόζος, Greece CCUS Manager του Ομίλου ΗΡΑΚΛΗΣ, εξέφρασε τη θέση της βιομηχανίας για ανάγκη σαφών κανόνων που θα εξασφαλίσουν την επενδυτική σταθερότητα. Αναφέρθηκε στην παραγωγή τσιμέντου, η οποία χαρακτηρίζεται ως “hard-to-abate” βιομηχανία λόγω των εκπομπών CO₂ που προκύπτουν από τη διαδικασία παραγωγής. Ο όμιλος ΗΡΑΚΛΗΣ ετοιμάζει το σχέδιο CCS με την ονομασία Olympus, που περιλαμβάνει τη δέσμευση CO₂ και τη μεταφορά του για αποθήκευση στον Πρίνο, με λειτουργία που αναμένεται να ξεκινήσει εντός του 2029.

Η επιτυχία του εγχειρήματος εξαρτάται από την πλήρη ενεργοποίηση όλων των κρίκων της αλυσίδας, από τη βιομηχανία μέχρι την αποθήκευση. Ο κ. Μπόζος τόνισε ότι για την βιωσιμότητά του έργου, είναι αναγκαίος ο συντονισμός και η συνεργασία όλων. Το κόστος της επένδυσης θα φτάσει τα 500 εκατομμύρια ευρώ, με διάρκεια δεσμεύσεων έως και 20 έτη. Αν υπάρξει διακοπή στη λειτουργία της αποθήκης ή της μεταφοράς, οι παραγωγοί CO₂ θα συνεχίζουν να πληρώνουν για τους ρύπους τους.

Ο κ. Μπόζος ζήτησε τη δημιουργία ενός μηχανισμού ασφάλειας, επισημαίνοντας την ανάγκη για σταθερές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς η τεχνολογία δέσμευσης CO₂ είναι ενεργοβόρα και θα απαιτήσει αύξηση στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο καθηγητής του ΕΜΠ, Βασίλειος Γαγάνης, επιβεβαίωσε την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός σταθερού ρυθμιστικού πλαισίου, που θα διασφαλίσει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και τις μακροχρόνιες επιτηρήσεις για γεωλογική αποθήκευση CO₂.

Η πρόσφατη έκθεση του Global CCS Institute επισημαίνει την ανάγκη για συνεχή στήριξη και σταθερότητα στον τομέα CCS στην Ευρώπη, προτείνοντας μηχανισμούς όπως τα CfD που θα μπορέσουν να λειτουργήσουν ως εργαλείο για την υποστήριξη τέτοιων έργων σε μεγάλη κλίμακα.

Διαβαστε επισης