Αναγέννηση των Μελετών: Αμερικανικές Στρατηγικές και Υποκείμενα Ζητήματα

Η τελευταία εβδομάδα έχει φέρει σημαντικές εξελίξεις στο ζήτημα του Great Sea Interconnector (GSI), που συνδέει την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ. Από τη στιγμή που οι προβληματισμοί και οι αβεβαιότητες κυριαρχούσαν, συνέβη μια ανατροπή που άλλαξε τα δεδομένα. Αντί για τις συνεχείς διαβεβαιώσεις ότι το έργο είναι βιώσιμο και ότι όλα θα προχωρήσουν ομαλά, οι ηγέτες Κυριάκος Μητσοτάκης και Νίκος Χριστοδουλίδης αποφάσισαν να επικαιροποιήσουν τις τεχνικές και οικονομικές πτυχές του GSI, όπως ανακοινώθηκε από τις Βρυξέλλες κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Ενέργειας, Νταν Γιόργκενσεν.

Αυτή η κίνηση, που ουσιαστικά σηματοδοτεί την επανεκκίνηση των μελετών του έργου, προκαλεί ποικιλία αντιδράσεων στην αγορά. Υπογραμμίζεται ότι η επικαιροποίηση ενδέχεται να οδηγήσει σε νέα Μελέτη Κόστους – Οφέλους (CBA), επανεξετάζοντας παράλληλα κρίσιμες παραδοχές για το κόστος, την απόδοση της επένδυσης και τη χρηματοδότηση. Ο Υπουργός Ενέργειας Κύπρου, Γιώργος Παπαναστασίου, ανέφερε ότι το επόμενο βήμα αποτελεί η ταχύτερη ανάθεση της μελέτης σε αναγνωρισμένο διεθνή οίκο.

Στο παρασκήνιο, οι δηλώσεις μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη οδήγησαν σε φήμες σχετικά με το ενδεχόμενο αμερικανικής εμπλοκής που θα μπορούσε να επηρεάσει τον φορέα υλοποίησης του έργου. Ο ρόλος της κινεζικής State Grid στον ΑΔΜΗΕ και η αμερικανική στρατηγική να περιορίσουν αυτή την επιρροή ενδέχεται να εμφανίσουν νέες εναλλακτικές προσεγγίσεις αναφορικά με το ποιος αναλαμβάνει το έργο. Για την πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, «Η Ελλάδα είναι από τους πιο σημαντικούς συμμάχους των ΗΠΑ», προαναγγέλλοντας νέες συμφωνίες και συνεργασίες.

Εν τω μεταξύ, ενώ τα πιο αισιόδοξα σενάρια ακολουθούν μια προοπτική επιστροφής των ΗΠΑ στο ενεργειακό τοπίο της περιοχής, η πραγματικότητα του GSI φέρνει αμφιβολίες. Το ενδιαφέρον της Development Finance Corporation (DFC) των ΗΠΑ παραμένει, και ο Υπουργός Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου επιβεβαίωσε ότι η διαδικασία είναι ακόμη διερευνητική, χωρίς να αποκλείεται η προώθηση του έργου με τους υπάρχοντες όρους.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η δήλωση του Ισραηλινού Υπουργού Ενέργειας, Ελί Κοέν, ο οποίος άνοιξε μια νέα διάσταση στην υλοποίηση του GSI, προτείνοντας αλλαγές στη σειρά των τμημάτων του έργου. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στην ανάγκη ίσως να προηγηθεί η διασύνδεση Ισραήλ-Κύπρου, δεδομένου ότι το σκέλος αυτό είναι θεσμικά πιο ανώριμο.

Η Κομισιόν επιβεβαιώνει τη στήριξή της στον GSI

Σε αυτό το συνθετικό σκηνικό, η Κομισιόν δείχνει ξεκάθαρα τη στήριξή της, με τον Ευρωπαίο Επίτροπο Ενέργειας, Νταν Γιόργκενσεν, να διαβεβαιώνει τη συνέχιση της υποστήριξης στο έργο, θεωρώντας το κρίσιμο κομμάτι της στρατηγικής «Ενεργειακές Λεωφόροι». Όμως η καθυστέρηση στην εκκίνηση νέων μελετών προκαλεί νέες προκλήσεις, με την Nexans να περιμένει επιβεβαίωση πληρωμών για τις προηγούμενες εργασίες της, χωρίς την οποία η συνέχιση του έργου παραμένει επισφαλής.

Επιπλέον, όσο κι αν οι νέες μελέτες μπορούν να προσφέρουν κατεύθυνση, η αβεβαιότητα παραμένει, ιδίως με τη διαρκή παρουσία της Τουρκίας, που καθορίζει την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Η απόφαση της Αθήνας και της Λευκωσίας να καθυστερήσουν την έκδοση NAVTEX για τις βυθομετρήσεις προσφέρει σημαντικό χρόνο για διαπραγματεύσεις στην περιοχή. Αυτή η περίοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να ανοίξει η συζήτηση για νέες συνεργασίες στην περιοχή, στις οποίες μπορεί να περιλαμβάνεται και μια πενταμερής συνάντηση για τις θαλάσσιες ζώνες.

Τέλος, το μέλλον του GSI παραμένει αβέβαιο, καθώς τυχόν καθυστερήσεις στις μελέτες θα μπορούσαν να μπλέξουν το έργο σε έναν ακόμη κύκλο αβεβαιότητας και καθυστερήσεων, με τις προοπτικές στραμμένες σε Βρυξέλλες, Λευκωσία και Ουάσινγκτον.

Διαβάστε ακόμη