Αύξηση εισφορών 50% για μη μισθωτούς το 2025: Ανάλυση νέου νόμου

Η αναμενόμενη σημαντική αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών για ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες, που προοριζόταν να ισχύσει το 2026, φαίνεται πως θα καθυστερήσει και πάλι. Η τροποποίηση στον τρόπο υπολογισμού της ετήσιας αναπροσαρμογής—από τον πληθωρισμό στον δείκτη μεταβολής μισθών—είχε ως αποτέλεσμα να εκτιμάται ότι οι αυξήσεις θα μπορούσαν να είναι διπλάσιες από τις φετινές.

Υπό το ισχύον καθεστώς, οι εισφορές προσαρμόζονται σύμφωνα με τον πληθωρισμό, ο οποίος για το 2026 αναμένεται να διαμορφωθεί στο 2,6%. Αντίθετα, η ανάπτυξη μισθών θα υποκινούσε ανώτερα ποσοστά αύξησης που θα κυμαίνονταν μεταξύ 5% και 5,5%. Η πρόσφατη αναβολή της εφαρμογής του νέου υπολογιστικού μοντέλου περιορίζει δραστικά τις επερχόμενες επιβαρύνσεις.

Το νέο σύστημα εισφορών εισήχθη το 2020 με το νόμο 4670 (νόμος Βρούτση), αντικαθιστώντας το σύστημα του νόμου Κατρούγκαλου. Σύμφωνα με το νόμο, οι αναπροσαρμογές θα έπρεπε να αρχίσουν από την 1η Ιανουαρίου 2025, όμως η εφαρμογή του μέτρου καθυστέρησε αρχικά έως το 2026 και τώρα φαίνεται να μετατίθεται για το 2027.

Η επιτροπή που είναι υπεύθυνη για τον υπολογισμό του δείκτη μισθών, η οποία δημιουργήθηκε τον Απρίλιο του 2024, δεν έχει ακόμη παρέχει ένα ολοκληρωμένο πόρισμα, με την προθεσμία να λήγει τον Δεκέμβριο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι η έναρξη του νέου συστήματος δεν είναι εφικτή εντός του 2026.

Η νέα προθεσμία σημαίνει ότι οι αυξήσεις θα κυμαίνονται από 6 έως 17 ευρώ το μήνα, ανάλογα με την ασφαλιστική κατηγορία. Για παράδειγμα, η πρώτη κατηγορία θα ανέλθει στα 251 ευρώ (από 245 ευρώ), ενώ η έκτη κατηγορία στα 676 ευρώ (από 659 ευρώ).

Αν εφαρμόζονταν εξ αρχής ο δείκτης μισθών, οι αυξήσεις θα καθορίζονταν από 14 ευρώ μηνιαίως για την πρώτη κατηγορία, με το ασφάλιστρο να ανέρχεται σε 259 ευρώ, φτάνοντας στα 39 ευρώ για την ανώτερη κατηγορία με μηνιαίες εισφορές 700 ευρώ.

Η πλειονότητα των ελευθέρων επαγγελματιών, που στηρίζεται στην πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, αφορά περίπου το 80% των μη μισθωτών. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΦΚΑ, από τους 1.258.211 ασφαλισμένους με άλλα από πέντε χρόνια δραστηριότητας, οι 972.261 (77,2%) ανήκουν στη συγκεκριμένη κατηγορία, που περιλαμβάνει 637.208 ελεύθερους επαγγελματίες και 335.053 αγρότες.

Η αναβολή προσφέρει σημαντική ανακούφιση σε εκατοντάδες χιλιάδες ασφαλισμένους, οι οποίοι αποφεύγουν προσωρινά μεγάλες αυξήσεις και διατηρούν μικρότερες επιβαρύνσεις μέχρι το 2027, οπότε και θα επαναξιολογηθεί συνολικά ο μηχανισμός αναπροσαρμογής.