Αυξήσεις στους φόρους τσιγάρων: Κίνδυνοι για την οικονομική σταθερότητα

Η νέα ευρωπαϊκή οδηγία για τους φόρους στα καπνικά προϊόντα αναμένεται να προκαλέσει σοβαρές οικονομικές συνέπειες στην Ελλάδα, καθώς οι τιμές των τσιγάρων μπορεί να υπερδιπλασιαστούν, φθάνοντας μέχρι και 570%. Όπως αποκαλύπτει ειδική έκθεση του ΚΕΠΕ, οι προτεινόμενες αλλαγές ενδέχεται να εκτοξεύσουν την τιμή κάθε πακέτου από 4,17 ευρώ σε όσο το 28 ευρώ, ανάλογα με τις αποφάσεις που θα ληφθούν για τους ειδικούς φόρους σε επίπεδο ΕΕ.

Η έκθεση βασίζεται σε προσχέδιο που κατατέθηκε στο Eurogroup τον Ιούλιο και εξετάζει διάφορα σενάρια εφαρμογής των νέων φορολογικών μέτρων. Ειδικότερα, ο «πάγιος φόρος» ανά 1.000 τσιγάρα προτείνεται να αυξηθεί από 82 ευρώ σε 130-215 ευρώ, ενώ ο «αναλογικός φόρος» θα μπορούσε να ανέλθει από 26% σε ποσοστά που κυμαίνονται από 30% έως 63%.

Σύμφωνα με τα σενάρια που εξετάστηκαν, η τιμή πώλησης ενός πακέτου θα μπορούσε να κυμανθεί:

– 5,91 ευρώ στο πλέον αισιόδοξο σενάριο,
– 6,37 ή 7,55 ευρώ σε ήπια σενάρια,
– 9,06 ή 9,73 ευρώ σε μέτρια σενάρια,
– 13,82 ευρώ σε αρνητικά σενάρια,
– και 18,29 έως 28 ευρώ σε ακραία αρνητικά σενάρια.

### Οικονομικοί Κίνδυνοι

Η έκθεση επισημαίνει επίσης τον κίνδυνο σοβαρών απωλειών στα κρατικά έσοδα από φόρους καπνού, που ανέρχονται σε 2,4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, καθώς η κατανάλωση στα νόμιμα τσιγάρα μπορεί να μειωθεί κατά 13% έως 89,8%. Επιπλέον, ενδέχεται μέρος των νέων φόρων να κατευθυνθεί απευθείας στα ευρωπαϊκά ταμεία, αντί για τον ελληνικό προϋπολογισμό, οδηγώντας σε ακόμα μεγαλύτερες απώλειες εσόδων.

### Κίνδυνοι στη Βιομηχανία

Η ελληνική καπνοβιομηχανία, που συνεισφέρει πάνω από 1,5% στο ΑΕΠ, είναι επίσης σε κίνδυνο, καθώς οι πολυεθνικές μπορεί να μεταφέρουν την παραγωγή τους σε άλλες χώρες. Οι απώλειες αυτές θα επηρεάσουν κυρίως περιφέρειες με καπνοβιομηχανίες, επιτείνoντας τα δημογραφικά και κοινωνικά προβλήματα.

### Αντιφάσεις Σχετικά με τη Δημόσια Υγεία

Η υπερφορολόγηση μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα σε σχέση με τους στόχους της δημόσιας υγείας, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση της κατανάλωσης παράνομων προϊόντων, τα οποία δεν ελέγχονται από το κράτος.

### Προβλήματα Ευρωπαϊκής Συνοχής

Η κατάσταση αυτή αναδεικνύει επίσης την ανισότητα στην ΕΕ, καθώς η αύξηση των φόρων μπορεί να αποδυναμώσει τον ανταγωνισμό για τις χώρες με λιγότερες δυνατότητες. Η εφαρμογή της οδηγίας όπως προτείνεται θα μπορούσε να πλήξει καίρια τις χώρες με περιορισμένες διαπραγματευτικές ικανότητες.

Συνολικά, η πρόταση δεν φαίνεται να εξυπηρετεί τους μακροπρόθεσμους στόχους της ΕΕ για ανάπτυξη και οικονομική συνοχή, καθιστώντας επιτακτική τη συνεργασία της Αθήνας με άλλες ευρωπαϊκές χώρες για την πρόληψη αυτών των αρνητικών επιπτώσεων.