Απειλούνται τα θαλάσσια οικοσυστήματα της Κύπρου: Μια επείγουσα προειδοποίηση
Μια νέα επιστημονική αποστολή, χρηματοδοτούμενη από το Ηνωμένο Βασίλειο, έχει αναδείξει για πρώτη φορά τα άγνωστα μεσοφωτικά οικοσυστήματα στα βάθη του Ακρωτηρίου και της Δεκέλειας στην Κύπρο. Αυτή η έρευνα αποκάλυψε ευαίσθητους βιότοπους που ήδη επηρεάζονται από ανθρώπινες δραστηριότητες. Οι συγκεκριμένοι οικοτόποι βρίσκονται στα depths των 50 έως 200 μέτρων, όπου οι συνθήκες φωτισμού επιτρέπουν την ύπαρξη οργανισμών που εξαρτώνται από το φως, αν και δεν επαρκούν για τη φωτοσύνθεση.
Η έρευνα, μέρος του έργου MESOPHOS και με την επιστημονική καθοδήγηση του εργαστηρίου Marine & Environmental Research (MER), περιλάμβανε την εξερεύνηση σε περισσότερα από 32 σημεία με τη βοήθεια τηλεχειριζόμενων οχημάτων. Οι επιστήμονες κατέγραψαν εκτενείς σχηματισμούς που περιλάμβαναν σπόγγους, κοράλλια και ανεμώνες, δημιουργώντας έτσι πολύπλοκους υποβρύχιους βιότοπους που υποστηρίζουν πλούσια θαλάσσια ζωή. Πάνω από 200 είδη καταγράφηκαν, αρκετά από τα οποία είναι νέα για την Κύπρο, όπως ευαίσθητα κοράλλια και φυτά όπως οι γοργόνιες και οι θαλάσσιες πένες, πολλά από τα οποία είναι απειλούμενα.
Αν και τα βάθη είναι μεγάλα, η ανθρώπινη παρέμβαση ήταν προφανής. Εντοπίστηκαν απορρίμματα, όπως κουτάκια αναψυκτικών και εγκαταλελειμμένος αλιευτικός εξοπλισμός («ghost gear»), καθώς και ίχνη από μηχανότρατες. Ορισμένα κοράλλια παρουσίασαν σημάδια θνησιμότητας, πιθανώς λόγω της ανόδου της θερμοκρασίας της θάλασσας και της παρουσίας ξενικών ειδών. Όπως δήλωσε η θαλάσσια βιολόγος Χριστίνα Μιχαήλ από το MER Lab, «η παρουσία ανθρώπινων επιπτώσεων σε αυτά τα βάθη είναι ιδιαίτερα ανησυχητική, καθώς τα οικοσυστήματα όπως οι σπόγγοι, τα κοράλλια και τα μαργαριταροειδή φύκη αναπτύσσονται εξαιρετικά αργά και είναι ιδιαίτερα ευάλωτα».
Αυτή η αποστολή αναδεικνύει ότι ακόμη και τα πιο απομακρυσμένα θαλάσσια οικοσυστήματα επηρεάζονται από τη δραστηριότητα του ανθρώπου, λειτουργώντας ταυτόχρονα ως καταφύγια βιοποικιλότητας και στηρίζοντας έμμεσα τη βιώσιμη αλιεία. Για αυτό, οι ειδικοί προτείνουν την άμεση προστασία αυτών των ευαίσθητων βιότοπων μέσω μέτρων όπως η απαγόρευση καταστροφικών αλιευτικών πρακτικών και η συστηματική παρακολούθηση των οικοσυστημάτων για την ανάπτυξη αποδοτικών στρατηγικών διαχείρισης.
Σύμφωνα με την ερευνητική ομάδα, τα ευρήματα θα πρέπει να χρησιμεύσουν ως βάση για περαιτέρω μελέτες γύρω από την Κύπρο, προκειμένου να αποκτηθεί μια πλήρης εικόνα της κατάστασης και της ευαλωτότητας των μεσοφωτικών οικοσυστημάτων.
