Έξι στους δέκα ευρώ εισπράττονται μέσω καρτών και e-banking

Η Ελλάδα βιώνει ταχύτατη στροφή προς τις ηλεκτρονικές πληρωμές. Σε ένα τοπίο που παλαιότερα κυριαρχούσαν τα μετρητά, σήμερα οι ψηφιακές συναλλαγές με κάρτες και smartphones έχουν γίνει ο κανόνας. Αυτή η μετάβαση, που αποτελεί μια από τις πιο αξιοσημείωτες αλλαγές στις καταναλωτικές συνήθειες της τελευταίας δεκαετίας, επηρεάζει σε βάθος τις οικονομικές δραστηριότητες.

Τα ποσοστά που παρουσίασε πρόσφατα ο πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης Τραπεζών (ΕΕΕ), Γκίκας Χαρδούβελης, αποκαλύπτουν την εντυπωσιακή αυτή εξέλιξη: οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται με μετρητά έχουν μειωθεί δραματικά από το 88% το 2016, φτάνοντας στο 54% το 2024. Αυτή η δυσαναλογία σημαίνει ότι αντί για 9 στις 10, μόλις 5 από τις 10 συναλλαγές γίνονται με μετρητά.

Αν εξετάσουμε την αξία των συναλλαγών, η μείωση της χρήσης μετρητών είναι ακόμα πιο εντυπωσιακή: από το 75% το 2016, έχει κατεβεί στο 42% το 2024. Σημαίνει ότι σχεδόν 6 στα 10 ευρώ πληρώνονται πλέον ηλεκτρονικά, ένα ξεπερασμένο προηγούμενο που φαινόταν αδιανόητο πριν από μια δεκαετία.

Ρεκόρ Ευρώπης

Η πτώση κατά 33 ποσοστιαίες μονάδες (από 75% σε 42%) ξεπερνά κατά πολύ τον μέσο όρο της Ευρωζώνης, όπου η αντίστοιχη μείωση ήταν μόλις 15 μονάδες, από 54% το 2016 σε 39% το 2024. Έτσι, η Ελλάδα δεν μόνον έχει προλάβει το χαμένο έδαφος στη χρήση ηλεκτρονικών πληρωμών, αλλά φτάνει σε επίπεδα συγκρίσιμα με τις πιο προηγμένες ψηφιακά οικονομίες παγκοσμίως. Από έναν παραδοσιακό παίκτη των μετρητών, μετατρέπεται σε ηγέτη των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Επίσης, η επικείμενη σύνδεση του IRIS με τα εθνικά συστήματα άλλων 10 ευρωπαϊκών χωρών αναμένεται να ενισχύσει ακόμη περισσότερο τη χρήση του.

Η τεχνολογία γεμίζει τα ταμεία

Αυτή η ψηφιακή στροφή δεν αφορά μόνο την ευκολία, αλλά αποκτά σημασία ως κρίσιμη παράμετρος για τη χάραξη οικονομικής πολιτικής στη χώρα. Σύμφωνα με την ΕΕΕ και τον Χαρδούβελη, η μείωση της χρήσης μετρητών συμβάλλει στην καλύτερη συμμόρφωση με τον ΦΠΑ. Το χάσμα συμμόρφωσης ΦΠΑ μεταξύ Ελλάδας και ΕΕ μειώνεται συνεχώς, με άμεσες θετικές συνέπειες στα δημόσια έσοδα. Κάθε ηλεκτρονική συναλλαγή δημιουργεί ψηφιακό ίχνος, καθιστώντας σχεδόν αδύνατη την απόκρυψη εσόδων. Η τεχνολογία κλείνει τα κενά στη φοροδιαφυγή που κόστισαν στο κράτος και τους συνεπείς πολίτες δισεκατομμύρια ευρώ.

Ασφάλεια για τον καταναλωτή

Η ηλεκτρονική μετάβαση προσφέρει επίσης σημαντικά οφέλη στην ασφάλεια των συναλλαγών. Ο Χαρδούβελης παρουσίασε στοιχεία που καταδεικνύουν ότι η χώρα εμφανίζει εξαιρετικές επιδόσεις στην καταπολέμηση της απάτης: το πρώτο εξάμηνο του 2023, μόνο το 0,003% της αξίας των συναλλαγών με κάρτες σχετίζεται με απάτες, ποσοστό που είναι χαμηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Παρά την αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, οι δόλιες συναλλαγές μειώνονται. Συνολικά, οι δόλιες συναλλαγές ανήλθαν σε 398.723 με αξία 22,6 εκατ. ευρώ, ενώ το ποσοστό απάτης μειώθηκε ετησίως. Αυτό οφείλεται στη διάδοση της τριπαραγοντικής ταυτοποίησης για διαδικτυακές πληρωμές άνω των 1.000 ευρώ και στις ενημερωτικές καμπάνιες των τραπεζών κατά των phishing/smishing από το Σεπτέμβριο του 2023.

Για τον καταναλωτή το όφελος είναι διπλό: αφενός, η απώλεια σε μια τυπική συναλλαγή παραμένει εξαιρετικά χαμηλή και αφετέρου, στις ηλεκτρονικές πληρωμές υπάρχουν δικαιώματα επιστροφής χρημάτων και μηχανισμοί αμφισβήτησης, κάτι που δεν συμβαίνει με τα μετρητά.

Τα μετρητά δεν πέθαναν

Η στροφή προς τα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής συσχετίζεται και με κίνητρα και υποχρεώσεις που θέτει το κράτος. Ωστόσο, σε μεγάλο βαθμό αντανακλά και την ευκολία που προσφέρουν οι νέες μέθοδοι συναλλαγών: γρήγορες, ανέπαφες και ασφαλείς πληρωμές στο ταμείο και online αγορές έχουν γίνει καθημερινότητα για τους Έλληνες καταναλωτές.

Αυτή η μετάβαση δεν σημαίνει “τέλος στα μετρητά”. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα τονίζει τη σημασία των μετρητών, κυρίως σε μικροποσά, καθώς και το δικαίωμα επιλογής και προτίμησης που πρέπει να προστατεύεται. Επίσης, οι νέες διαδικασίες ασφαλείας στις ηλεκτρονικές πληρωμές καθιστούν λιγότερο κατανοητή τη χρήση τους για αρκετούς, κυρίως ηλικιωμένους, που δυσκολεύονται να προσαρμοστούν. Ωστόσο, η κατεύθυνση δείχνει μια σαφή ψηφιακή εξέλιξη: οι καταναλωτές που προηγουμένως αναζητούσαν ΑΤΜ τώρα πραγματοποιούν και στέλνουν χρήματα με το κινητό τους.

Αυτό οδηγεί σε μια λιγότερο ορατή αλλά σημαντική αλλαγή στην καθημερινότητα κάθε πολίτη: με τις ηλεκτρονικές συναλλαγές όλοι τηρούν τους ίδιους κανόνες, περιορίζοντας το «μαύρο χρήμα» και βελτιώνοντας τα έσοδα του κράτους, χωρίς πλέον να επιβαρύνουν μόνο τους συνήθεις φορολογούμενους. Σε μια χώρα που αναζητά συνεχώς τρόπους για σταδιακή μείωση των φόρων χωρίς να διαταράσσεται η δημοσιονομική ισορροπία, οι ψηφιακές πληρωμές αποτελούν ένα αναπτυξιακό εργαλείο με μεγαλύτερη συμμόρφωση, μειωμένο ρίσκο και μεγαλύτερη σταθερότητα στην αγορά και τη χώρα.

Διαβάστε επίσης:

Σαφάρι ελέγχων από τον Σεπτέμβριο για υποθέσεις που παραγράφονται τον Δεκέμβριο

Αναζητώντας το επόμενο μεγάλο deal για τις ελληνικές startups – Οι εννέα φετινές εξαγορές

Το νησί με τους 600 κατοίκους και τα 600 άλογα, που απαγορεύει τα αυτοκίνητα

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα.