Η Ελλάδα μπροστά σε κρίσιμες επιλογές: Παίκτες, μπλοκ και προκλήσεις.

Σε μια περίοδο όπου οι γεωπολιτικές προκλήσεις είναι καθημερινές και οι κινήσεις προς την αποCarbonization επιταχύνονται, η Ευρώπη επαναλαμβάνει τη στρατηγική της στον τομέα των υδρογονανθράκων. Η ανακάλυψη του μεγαλύτερου κοιτάσματος υδρογονανθράκων στην Πολωνία, οι κοινές γεωτρήσεις στη Μαύρη Θάλασσα από την OMV Petrom και την ισραηλινή NewMed Energy, η πρωτοβουλία της Ιταλίας με το έργο Argo Cassiopea, καθώς και η επανέναρξη ερευνών στην Κροατία, αποκαλύπτουν μια νέα στρατηγική ενεργειακής ανεξαρτησίας που εκπορεύεται από την ευρωπαϊκή ήπειρο.

Η Ελλάδα πρωτοστατεί σε αυτή την κίνηση, με τον διαγωνισμό για την παραχώρηση τεσσάρων θαλάσσιων περιοχών στο Ιόνιο και την Κρήτη. Η Chevron έχει ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον για τρία blocks, ανανεώνοντας την εθνική στρατηγική της για τους υδρογονάνθρακες. Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου δήλωσε: «Δεν θα ζητήσουμε την άδεια κανενός», υπογραμμίζοντας την αποφασιστικότητα της χώρας να ασκήσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα με υψηλό δείκτη ευθύνης και συγκρότησης.

Η ελληνική αγορά προσελκύει το ενδιαφέρον όχι μόνο από αμερικανικές ενεργειακές κολοσσούς, αλλά και από διεθνείς επιχειρήσεις που αναγνωρίζουν τις δυνατότητές της και τη σταθερότητα του θεσμικού της πλαισίου. Το Νοέμβριο, η Αθήνα θα φιλοξενήσει τη συνέλευση της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια, όπου θα συμμετάσχουν 20 χώρες και πολυεθνικές εταιρείες, γεγονός που αναμένεται να ενδυναμώσει την παρουσία της Ελλάδας στον τομέα αυτό.

Παράλληλα, επικρατεί μια δυναμική αναδιανομή στην ελληνική αγορά, με ξένες εταιρείες, όπως η Chevron, να αναζητούν στρατηγικούς συμμάχους εντός της χώρας, ενώ οι εγχώριοι όμιλοι συμμετέχουν σε συνομιλίες για τη διαχείριση κινδύνων και κόστους. Ο Υπουργός Σταύρος Παπασταύρου, σε σχετική συνέντευξή του, διατύπωσε την πεποίθηση ότι οι υπάρχουσες ενδείξεις στα θαλάσσια οικόπεδα της Ελλάδας μπορούν να προσφέρουν μια νέα προοπτική οικονομικής ανάπτυξης.

Μέχρι την καταληκτική ημερομηνία προσφορών στις 10 Σεπτεμβρίου, η ανταγωνιστική αυτή σκακιέρα αναμένεται να παρουσιάσει πολλές εξελίξεις. Η Chevron, αν και είναι η πρώτη που έδειξε ενδιαφέρον για τα blocks της Κρήτης και της Νότιας Πελοποννήσου, δεν μπορεί να θεωρηθεί αυτόματα νικήτρια, καθώς ύπαρξη πιο ελκυστικών προσφορών μπορεί να ανακατανείμει τα δικαιώματα.

Τα τέσσερα αναφερόμενα οικόπεδα καλύπτουν συνολικά 47.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα, διπλασιάζοντας τις περιοχές που είναι διαθέσιμες για έρευνες στην Ελλάδα, γεγονός που βελτιώνει τις προοπτικές για την ανίχνευση εμπορικά βιώσιμων κοιτασμάτων.

Τα νέα μπλοκ περιλαμβάνουν:

• Το «Ν. Πελοπόννησος», έκτασης 11.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, με ενδιαφέρον από την Chevron.
• Το «A2», έκτασης 826 τετραγωνικών χιλιομέτρων, νότια της Πελοποννήσου, στο οποίο ενδιαφέρεται η Helleniq Energy.
• Τα μπλοκ «Νότια της Κρήτης Ι» και «Νότια της Κρήτης ΙΙ», συνολικής έκτασης 35.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, επίσης με ενδιαφέρον από την Chevron.

Πριν φτάσουμε στην τελική φάση, απαιτούνται σημαντικές θεσμικές κινήσεις. Αρχικά, η ΕΔΕΥΕΠ θα υποβάλει προτάσεις προς το ΥΠΕΝ για την επιλογή των επικρατέστερων επενδυτών ανά περιοχή, ακολουθούμενες από διαπραγματεύσεις για τις Συμβάσεις Μίσθωσης, τον προσυμβατικό έλεγχο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, και τελικά την έγκριση από τη Βουλή των Ελλήνων.

Η τήρηση αυτών των χρονοδιαγραμμάτων είναι κρίσιμη για την κυβέρνηση, προκειμένου να δείξει τη δέσμευσή της να προχωρήσει παρά τις πιέσεις από την Τουρκία και τις αντιδράσεις της Λιβύης. Οι ελληνικές αρχές επιθυμούν να ολοκληρώσουν επιτυχώς τον διαγωνισμό συμμετοχής, κάτι που θεωρούν δύσκολο χωρίς τη συμμετοχή της Chevron, μιας και αυτή ήταν η κυρίαρχη δύναμη που ενθάρρυνε αυτή τη διαδικασία.

Εάν η Chevron αποφασίσει να συμμετάσχει στον διαγωνισμό, αυτό θα έχει σημασία ως δείγμα υποστήριξης από τις Ηνωμένες Πολιτείες απέναντι στις τουρκικές βλέψεις στην περιοχή. Ο Υπουργός έκανε επίσης λόγο για τις ανησυχίες που προκύπτουν από την Λιβύη, η οποία αναγκάστηκε να καταθέσει μια ρηματική διακοίνωση για τις παραχωρήσεις νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης. Ανέφερε, «η ρητορική της Λιβύης δεν αντικατοπτρίζεται στις ενέργειες του Εθνικού Οργανισμού Πετρελαίου της. Αντιθέτως, οι προκηρύξεις σε θαλάσσια οικόπεδα σέβονται πλήρως τη μέση γραμμή». Περαιτέρω, δήλωσε ότι «δεν θα ζητήσουμε την άδεια κανενός για να επιτελέσουμε το χρέος μας απέναντι στις επόμενες γενιές». Με αυτό υπογράμμισε την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να προχωρήσει στο πρόγραμμα γεωτρήσεων.

Παρά την ανανεωμένη διπλωματική στρατηγική για τους υδρογονάνθρακες, πολλά μέτωπα παραμένουν ανοιχτά. Ο τομέας συνεχίζει να απαιτεί κατάλληλες υποδομές, τυποποιημένους κανονισμούς και τη διευθέτηση θεσμικών ζητημάτων.

Αναφορικά με έρευνες που κλείνουν οριστικά, το παράδειγμα του Κατακόλου στην Ηλεία είναι ενδεικτικό. Με την ανακοίνωση της ίδρυσης του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ιονίου, η περιοχή αυτή φτάνει στο τέλος της προοπτικής εκμετάλλευσής της, καθώς δεν υπήρξαν ποτέ έγκριτοι περιβαλλοντικοί όροι.

Αυτή είναι η πέμπτη παραχώρηση που επιστρέφει στο Δημόσιο χωρίς να ολοκληρωθεί η φάση ανάπτυξης, έπειτα από την Ήπειρο, την Άρτα – Πρέβεζα, τη Βορειοδυτική Πελοπόννησο και τα Ιωάννινα.

Αν και η Ελλάδα προσπαθεί να ανασυντάξει τη στρατηγική της στους υδρογονάνθρακες, άλλες χώρες της Ευρώπης προχωρούν γρήγορα και αποφασιστικά. Στη Βαλτική, η Πολωνία ανακοίνωσε την ανακάλυψη του μεγαλύτερου κοιτάσματος πετρελαίου στην ιστορία της, ενώ στη Βουλγαρία γίνεται συνεργασία μεταξύ της OMV Petrom και της NewMed Energy για γεωτρήσεις στη Μαύρη Θάλασσα. Η Ρουμανία, εξάλλου, αδειοδοτεί υποδομές για το έργο Neptun Deep. Η Κροατία υπογράφει νέες συμβάσεις για την κατανομή παραγωγής, ενώ η Ιταλία εγκαινιάζει το Argo Cassiopea. Στην Τουρκία, η ανακοίνωση για την απόκτηση δύο νέων γεωτρύπανων επιβεβαιώνει την επιθετική της πολιτική στην περιοχή. Η Ελλάδα θα πρέπει να κινηθεί γρήγορα για να ολοκληρώσει τις δικές της εκκρεμότητες.

Διαβάστε ακόμη