Μετά τη Σουβέιντα: Το δίλημμα της Δαμασκού και η εύθραυστος εκεχειρία

ΚΟΣΜΟΣ20 Ιουλίου, 2025

Οι πρόσφατες βίαιες συγκρούσεις μεταξύ Δρούζων και σουνιτών Βεδουίνων στην επαρχία Σουβέιντα της Συρίας αναδεικνύουν την αστάθεια της περιοχής, καθώς και τις διακυμάνσεις στις διακοινοτικές σχέσεις. Η αδυναμία της μεταβατικής κυβέρνησης να διατηρήσει τον έλεγχο, οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές και η εμφάνιση τοπικών πολιτοφυλακών δημιουργούν ένα θολό και επικίνδυνο τοπίο.

Το κύριο ερώτημα που προκύπτει είναι «ποιος θα εξασφαλίσει τη σταθερότητα στη Σουβέιντα και σε ολόκληρη τη Συρία;»

Η κλιμάκωση της βίας

Η βία ξέσπασε κοντά στο χωριό αλ Τιρά στις 13 Ιουλίου, όταν πολιτοφύλακες των Βεδουίνων επιτέθηκαν και απήγαγαν έναν Δρούζο στη Μασμίγια. Οι συγκρούσεις, που επεκτάθηκαν γρήγορα σε όλη την επαρχία, οδήγησαν σε δεκάδες απαγωγές.

Στην πρώτη ημέρα, τουλάχιστον 30 άτομα σκοτώθηκαν και 80 τραυματίστηκαν. Στην προσπάθεια τερματισμού των συγκρούσεων, το υπουργείο Άμυνας της Συρίας έστειλε κυβερνητικές δυνάμεις, οι οποίες, ωστόσο, προχώρησαν σε εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά των Δρούζων, αντί να επιβάλουν την τάξη.

Η ένταση αυτή πιέζει ακόμη περισσότερο τις σχέσεις των συριακών κοινοτήτων με την κυβέρνηση της Δαμασκού, με τις διακοινοτικές σχέσεις μεταξύ Δρούζων και σουνιτών Βεδουίνων να φθίνουν.

Την περίοδο αρχές 2025, η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ, με τον πρόεδρο Αχμέντ αλ Σάρα, υπογράμμισε την καταδίωξη των Δρούζων, ενώ η συριακή κυβέρνηση διαπραγματεύτηκε συμφωνίες με τους Δρούζους για τη διαχείριση της ασφάλειάς τους.

Στις 17 Ιουλίου, Βεδουίνοι μαχητές κατέλαβαν εδάφη των Δρούζων, με τον Σεΐχη Χικμάτ αλ Χίτζρι να καλεί τους Δρούζους μαχητές να μην πλήττουν ειρηνικούς Βεδουίνους. Ωστόσο, ένας Βεδουίνος στρατιωτικός διοικητής δήλωσε ότι η εκεχειρία αφορά μόνο τις κυβερνητικές δυνάμεις.

Η κατάσταση είναι τεταμένη, καθώς ούτε οι Βεδουίνοι ούτε οι Δρούζοι έχουν αποδείξει ότι μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλεια στη Σουβέιντα, δεδομένου ότι και οι δύο συμμετέχουν σε κύκλους βίας.

Ισραηλινή παρέμβαση

Στις 14 Ιουλίου, οι ισραηλινές δυνάμεις προχώρησαν σε μια σειρά αεροπορικών επιδρομών κατά της Συριακής κυβέρνησης, κατόπιν αιτήματος του Χικμάτ αλ Χίτζρι για «διεθνή προστασία» των Δρούζων. Οι επιδρομές του Ισραήλ περιλάμβαναν επιθέσεις σε κρίσιμες κυβερνητικές εγκαταστάσεις στη Δαμασκό, με περισσότερες από 160 επιθέσεις συνολικά.

Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Ισραήλ Κατζ, δήλωσε ότι οι IDF θα συνεχίσουν να επιβάλουν πολιτική αποστρατιωτικοποίησης στην περιοχή, προκειμένου να αποσυρθούν οι κυβερνητικές δυνάμεις. Από την πλευρά του, ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου τόνισε ότι οι IDF εργάζονται για την προστασία των Δρούζων.

Η πρόσφατη εκεχειρία

Μέχρι την Τετάρτη, εγκρίθηκε μια εκεχειρία με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, με την αποχώρηση των κυβερνητικών δυνάμεων. Ο πρόεδρος Άχμαντ αλ-Σάρα ανακοίνωσε ότι οι τοπικές παρατάξεις και οι Δρούζοι θρησκευτικοί ηγέτες θα αναλάβουν την ευθύνη για την ασφάλεια.

Ωστόσο, ο Χικμάτ αλ Χίτζρι απέρριψε την εκεχειρία και κάλεσε για «άνευ όρων απελευθέρωση» της επαρχίας. Να σημειωθεί ότι ο Χίτζρι αντιπροσωπεύει μόνο ένα τμήμα της Δρούζικης κοινότητας, καθώς υπάρχουν και άλλοι ηγέτες που επιθυμούν συνεργασία με την κυβέρνηση.

Στις 18 Ιουλίου, Ισραήλ και Συρία συμφώνησαν ξανά για εκεχειρία, που φαίνεται ότι επιστρέφει τον έλεγχο της Σουβέιντα στη συριακή κυβέρνηση, με τη στήριξη ΗΠΑ και Τουρκίας. Δυνάμεις έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή στο πλαίσιο της συμφωνίας.

Ο Χίτζι, παρά την απόρριψη συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός, κάλεσε τους υποστηρικτές του να τηρήσουν τη νέα συμφωνία, που υποστηρίχθηκε από διάφορες ομάδες Δρούζων και Βεδουίνων.

Οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις

Ακόμη και με την εκεχειρία, οι συγκρούσεις συνεχίζουν, με σουνίτες Βεδουίνους και Δρούζους να διεκδικούν περιοχές στα βόρεια και δυτικά της Σουβέιντα. Σύμφωνα με αναφορές, οι μαχητές Δρούζοι κατάφεραν να ανακτήσουν έλεγχο στην πρωτεύουσα, με σημαντικό μέρος των απωλειών να εγγράφεται στην κοινότητα των Δρούζων, που μετρά τουλάχιστον 940 θυσίες.

Οι ρίζες των συγκρούσεων στη Σουβέιντα

Οι εντάσεις Ιουλίου προκαλούνται από παλιές τριβές μεταξύ Βεδουίνων και Δρούζων, με τους Δρούζους να θεωρούνται ουδέτεροι απέναντι στο καθεστώς Άσαντ και τους Βεδουίνους να συμμετέχουν σε κυβερνητικές δυνάμεις. Ο Βρετανο-Ιρακινός ιστορικός Αϊμέν αλ-Ταμίμι επισημαίνει ότι η ανασφάλεια στη νότια Συρία έχει αυξηθεί από τον πόλεμο, με την εγκληματικότητα να καλπάζει.

Οι περιοχές αυτές έχουν γίνει κέντρα λαθρεμπορίου, με επιθέσεις και αντεκδικήσεις μεταξύ ομάδων. Μετά την πτώση του Άσαντ, κυβερνητικές δυνάμεις απαγορεύτηκαν να εισέρχονται στην επαρχία, αναθέτοντας την ασφάλεια στους Δρούζους, αλλά οι πολιτοφυλακές τους απέτυχαν να επεκτείνουν την ασφάλεια στις γειτονικές κοινότητες των Βεδουίνων.

Οι Βεδουίνες πλέον διαβιούν σε υψηλή ανασφάλεια και η εγκληματικότητα αυξάνεται, γεγονός που έχει εντείνει τις συγκρούσεις και τις κρίσεις ασφάλειας.

Η αδυναμία της μεταβατικής κυβέρνησης

Ο Αλ-Ταμίμι υπογραμμίζει ότι «η κατάσταση της συριακής κυβέρνησης είναι εύθραυστη, καθώς έχει υποστεί σοβαρές στρατιωτικές ήττες». Με την αποχώρηση των κυβερνητικών δυνάμεων, το Ισραήλ πιθανόν να έχει πλέον τον πρώτο λόγο στη νότια Συρία, διαμορφώνοντας τις εξελίξεις στην περιοχή.

Η έστω και πρόσκαιρη εκεχειρία ενδέχεται να επιστρέψει την κατάσταση στην προγενέστερη ισορροπία, η οποία είχε προέλθει από διπλωματικές διαπραγματεύσεις και όχι από στρατιωτική παρέμβαση.

*Ο Βασίλης Γιαννακόπουλος είναι ταξίαρχος ε.α. της Π.Α. και γεωστρατηγικός αναλυτής

Διαβάστε επίσης:

Shein και Temu: «Σοκαρισμένος» ο Επίτροπος της ΕΕ από την τοξικότητα κάποιων προϊόντων – Καλλυντικά με απαγορευμένες ουσίες και παιδικά προϊόντα «παγίδες»

Προκαλεί η Άγκυρα: «Έντιμη επιχείρηση» η εισβολή στην Κύπρο

Κρεμλίνο: Έτοιμος να συζητήσει για ειρήνη στην Ουκρανία ο Πούτιν