FT: Η Ελλάδα από την κρίση στην αναγέννηση – Μνημόνια και πλεονάσματα του 2015

Σε πρόσφατο άρθρο τους, οι Financial Times αναλύουν την κρίση δημόσιου χρέους που αντιμετώπισε η Ελλάδα, με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα ετών από το γεγονός που ταρακούνησε τις διεθνείς χρηματοπιστωτικές αγορές και αμφισβήτησε τη σταθερότητα της ευρωζώνης.

Το καλοκαίρι του 2015, οι Έλληνες εκφράστηκαν σε δημοψήφισμα και απέρριψαν το διεθνές σχέδιο διάσωσης, ακολουθώντας την παρότρυνση της τότε ακροαριστερής κυβέρνησης. Ο Αλέξης Τσίπρας, που ανέλαβε την εξουσία τον Ιανουάριο της ίδιας χρονιάς, σε συνεργασία με τον υπουργό Οικονομικών Γιάνη Βαρουφάκη, επιδίωκαν καλύτερους όρους από τους Ευρωπαίους και τους πιστωτές της χώρας.

«Αν η Ελλάδα είχε αποχωρήσει από το ευρώ, θα σήμαινε το τέλος του ευρώ», δηλώνει ο Πιερ Μοσκοβισί, πρώην Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικής Πολιτικής. «Αυτό θα αποδείκνυε ότι το ενιαίο νόμισμα δεν είναι μόνιμο, αλλά απλώς μια ζώνη σταθερών ισοτιμιών».

Η στρατηγική τους, που χαρακτηρίζεται από την ιδέα του «παιχνιδιού στο χείλος του γκρεμού», οδήγησε τη χώρα σε ένα κρίσιμο σημείο μεταξύ της εξόδου από το ευρώ και της οικονομικής κατάρρευσης. Αν και η αρχική τους προσέγγιση είχε πικρές συνέπειες, ο Τσίπρας τελικά υποχώρησε και ο Βαρουφάκης αποχώρησε.

Η «κωλοτούμπα» του Τσίπρα, όπως την αποκάλεσαν οι Έλληνες, θεωρήθηκε ως μια δαπανηρή στρατηγική που καθυστέρησε την οικονομική ανασυγκρότηση και έπληξε την αξιοπιστία της κυβέρνησης απέναντι στους Ευρωπαίους εταίρους. Ωστόσο, αποτέλεσε ένα σημείο καμπής, οδηγώντας τη χώρα σε νέα μονοπάτια συμμόρφωσης και θέτοντας τις βάσεις για την οικονομική αναγέννηση.

Τα τελευταία δέκα χρόνια, η Ελλάδα κατάφερε να σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο, βγαίνοντας από το πρόγραμμα διάσωσης και διατηρώντας τη δημοσιονομική της πειθαρχία, ενώ οι ρυθμοί ανάπτυξης ξεπέρασαν αυτούς πλουσιότερων χωρών.

«Χάσαμε σχεδόν το 25% του ΑΕΠ μας και βρεθήκαμε πολύ κοντά σε μια πλήρη κοινωνική κατάρρευση αν έπρεπε να αποδεσμευτούμε από την Ευρωζώνη», αναφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος ηγήθηκε της Νέας Δημοκρατίας μετά τις εκλογές του 2019. «Αυτό αποδεικνύει την ανθεκτικότητα της ελληνικής κοινωνίας και του πολιτικού μας συστήματος».

Οι μεταρρυθμίσεις που ακολούθησαν την κρίση έφεραν ουσιαστικές αλλαγές, τόσο στη χώρα όσο και στην ευρωζώνη, ενισχύοντας την ασφάλεια του ευρώ μέσω νέων θεσμικών αρχών. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρές προκλήσεις που αφορούν την παραγωγικότητα και την οικονομική ανάπτυξη, με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας να είναι μόλις στο 70% του ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, εξάλλου, παραμένει χωρίς μια σταθερή τραπεζική ένωση και ισχυρό προϋπολογισμό. Ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, προειδοποίησε για την ανάγκη ετήσιων επενδύσεων έως 800 δισ. ευρώ σε υποδομές και καινοτομίες.

Η κρίση της ελληνικής οικονομίας ξεκίνησε το 2010 όταν η χώρα αποκλείστηκε από τις αγορές λόγω υπερβολικών ελλειμμάτων. Ακολούθησαν τρία πακέτα διάσωσης με σφοδρά μέτρα λιτότητας, πολιτική αστάθεια και κοινωνικές αναταραχές. Το 2015, οι υποσχέσεις της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ περί αναδιάρθρωσης δεν απέφεραν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα και οι παραιτήσεις αξιωματούχων επιδείνωσαν την κατάσταση.

Η χώρα επανήλθε στις αγορές το 2017, και η Νέα Δημοκρατία ανανέωσε τη δέσμευσή της για μεταρρυθμίσεις, βελτίωση του φορολογικού συστήματος και εξυγίανση του τραπεζικού τομέα. Ταυτόχρονα, οι εξαγωγές της χώρας σημείωσαν δυναμική αύξηση.

Η ελληνική κρίση εδραίωσε τη σχέση της με την ΕΕ, συμβάλλοντας στη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και επιταχύνοντας την ανάγκη για κοινές διαδικασίες. Όλοι αυτοί οι μηχανισμοί, ωστόσο, δεν είναι χωρίς αδυναμίες, καθώς η ΕΕ παραμένει ευάλωτη χωρίς μόνιμα μέτρα ανθεκτικότητας και στερείται βασικών εργαλείων ασφάλειας για την τραπεζική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα.

Διαβάστε επίσης

• Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών: Πώς θα αντιμετωπίσει το greenwashing
• Η Lidl επενδύει στην τεχνητή νοημοσύνη – Το σχέδιο για AI Gigafactory
• Δασμοί Τραμπ: Από τις 200 συμφωνίες, στις… 3+1

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφθείτε το Πρώτο Θέμα.