Πρόσπερα: Η “μελλοντική πόλη” που υπόσχεται ζωή χωρίς φορολογίες και… θάνατο (βίντεο)
Σε ένα απομονωμένο νησί της Ονδούρας χτίζεται η Prospera: μια ιδιωτική, ημιαυτόνομη «πόλη ελευθερίας», σχεδιασμένη για όσους θέλουν να αποφύγουν γραφειοκρατία, φόρους και τον θάνατο.
Η Próspera, μια ιδιωτική ζώνη με αυτόνομο νομικό και φορολογικό καθεστώς στο νησί Ροατάν, παρουσιάζεται ως ένας επίγειος παράδεισος για τεχνολογικούς επενδυτές, ψηφιακούς νομάδες και επιχειρηματίες της biohacking κουλτούρας.
Εδώ, ο φόρος εισοδήματος είναι 5%, ο εταιρικός μόλις 1% και η ίδρυση εταιρείας μπορεί να γίνει μέσω smartphone μέσα σε λίγες ώρες.
Η Silicon Valley επενδύει στη «Ζωή χωρίς ρυθμίσεις»
Πίσω από την Próspera βρίσκεται χρηματοδότηση από τη Silicon Valley και φιλελεύθερους επενδυτές που επιδιώκουν ένα περιβάλλον χωρίς κρατικούς περιορισμούς. Η λειτουργία επιχειρήσεων βασίζεται είτε σε νομικούς κώδικες τρίτων χωρών είτε σε ιδιότυπο κανονισμό που οι ίδιες επιλέγουν.
Ο Bryan Johnson, ο γνωστός Αμερικανός επιχειρηματίας που επενδύει εκατομμύρια για να «νικήσει το γήρας», επισκέφθηκε την Próspera δύο φορές το 2023 για θεραπείες σε εταιρεία βιοτεχνολογίας. Ισχυρίζεται πως η βιολογική του ηλικία μειώθηκε τόσο ώστε «πλέον χρειάζεται να γιορτάζει γενέθλια κάθε 21 μήνες».
ZEDEs: Ο Νόμος που άνοιξε τον δρόμο
Η Próspera έγινε δυνατή χάρη σε έναν νόμο του 2013 που επέτρεπε τη δημιουργία ZEDEs – ζωνών με ειδικό οικονομικό και διοικητικό καθεστώς. Το μοντέλο ενέπνευσε και ο οικονομολόγος Paul Romer σε TED Talk του 2009, προτείνοντας πόλεις-πείραμα ως εργαλείο ανάπτυξης στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Οι αντίπαλοι του σχεδίου κάνουν λόγο για νεοαποικιοκρατία, όπου ξένοι επενδυτές αποκτούν γη και εξουσία σε φτωχές χώρες. Η Ονδούρα έχει ιδιαίτερη ευαισθησία, λόγω της ιστορίας της με αμερικανικές εταιρείες φρούτων και την ονομασία «μπανανία».
Η κυβέρνηση της Ονδούρας με την εκλογή της Xiomara Castro το 2021 δεσμεύτηκε να καταργήσει το καθεστώς των ZEDEs. Το 2023, νομοθετικά καταργήθηκε ο σχετικός νόμος.
Η Próspera και οι επενδυτές της, με επικεφαλής τον δισεκατομμυριούχο Peter Thiel, αντέδρασαν με αγωγή 10,7 δισ. δολαρίων κατά της Ονδούρας, επικαλούμενοι παραβίαση 50ετούς συμφωνίας σταθερότητας. Η υπόθεση εκδικάζεται από το Παγκόσμιο Δικαστήριο του World Bank Group.
Μια πόλη σε αναμονή – Μεταξύ ουτοπίας και σκανδάλου
Η Próspera υποσχόταν να γίνει η «νέα Ντουμπάι» της Καραϊβικής, όμως η ανάπτυξη έχει παγώσει. Το μόνο εντυπωσιακό κτίριο είναι ένας 14ώροφος πύργος πολυτελών διαμερισμάτων. Πέραν αυτού, λίγα έχουν υλοποιηθεί – με τα περισσότερα κεφάλαια να επενδύονται σε αγορά γηπέδων γκολφ και ξενοδοχείων.
Η Próspera δεν έχει επίσημα σύνορα, αλλά απαιτείται εγγραφή και QR κωδικός για πρόσβαση. Πέρα από τη ζώνη, στο Crawfish Rock, οι απόγονοι σκλάβων ζουν κάτω από τα δέντρα μάνγκο.
Μια τοπική κάτοικος δηλώνει αισιόδοξη: «Ίσως μια μέρα να βρω δουλειά εκεί μέσα», ενώ άλλοι αντιδρούν έντονα: «Ένας πρόεδρος δεν μπορεί να πουλάει κομμάτια της χώρας μας!»
Οι υποστηρικτές της υποστηρίζουν ότι τέτοια projects ξεφεύγουν από τις δυσλειτουργίες των παραδοσιακών κρατών. Όμως οι νομικές διαμάχες και η πολιτική πίεση φέρνουν το μέλλον της «πόλης του αύριο» πίσω… στη γη.
ΤΙ ΔΙΑΒΑΖΕΤΑΙ
