Βουλή: Πρωτογενές πλεόνασμα άνω του 4% του ΑΕΠ το 2025, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού

Σύμφωνα με την τριμηνιαία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (ΓΠΚΒ), οι εκτιμήσεις για το 2026 δείχνουν μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα από αυτό που αναμένεται στον κρατικό προϋπολογισμό, ενώ ταυτόχρονα οι επενδύσεις προβλέπεται ότι θα είναι λιγότερες.

Η έκθεση αναδεικνύει μια εικόνα ανθεκτικής ανάπτυξης για το 2026, με ρυθμό ανάπτυξης στο 2,1% (πεδίο 1,9%-2,6%), λιγότερο από το 2,4% που είναι η εκτίμηση του νέου κρατικού προϋπολογισμού.

Η δημοσιονομική εικόνα φαίνεται πιο θετική, με το πρωτογενές αποτέλεσμα να αναμένεται να υπερβεί το 4% του ΑΕΠ, σε αντίθεση με την πρόβλεψη της κυβέρνησης για 3,7% στον προϋπολογισμό.

Ωστόσο, το ΓΠΚΒ τονίζει ότι η πορεία των επενδύσεων θα είναι καθοριστική για την οικονομική πρόοδο. Οι μέχρι τώρα θετικές επιδόσεις έχουν κυρίως προέλθει από την ιδιωτική κατανάλωση, ενώ οι επενδύσεις παραμένουν σημαντικός παράγοντας για την ανάπτυξη το 2026.

Προβλέψεις

Για το 2025, η εκτίμηση ανάπτυξης παραμένει στο 2,2%, ενώ για το 2026, διαμορφώνεται στο 2,1%, με πιθανό εύρος 1,9%–2,6%, ανάλογα με την πορεία των επενδύσεων.

Από τα στοιχεία προκύπτει ότι το πρωτογενές πλεόνασμα για την περίοδο Ιανουαρίου–Οκτωβρίου 2025 φτάνει τα 18,5 δισ. ευρώ, με εκτιμήσεις που δείχνουν ότι θα υπάρξει υπέρβαση του 4% του ΑΕΠ, δίνοντας περισσότερο δημοσιονομικό περιθώριο και επιτρέποντας ταχύτερη αποκλιμάκωση του χρέους.

Διακυμάνσεις επενδύσεων και ανάπτυξης

Η έκθεση του ΓΠΚΒ υπογραμμίζει τη σπουδαιότητα των επενδύσεων ως κλειδί για τη βιωσιμότητα της οικονομικής ανάπτυξης, αν και υπάρχουν ανησυχίες για το μέλλον.

Στο γ’ τρίμηνο του 2025, οι επενδύσεις παγίου κεφαλαίου σημείωσαν ισχυρή αύξηση 12,8%, ενισχύοντας την ανάπτυξη παρά τη μείωση των αποθεμάτων.

Για το 2026, με την προοπτική ανάπτυξης στο 2,1%, το ΓΠΚΒ εκτιμά ότι οι επενδύσεις θα κυμανθούν γύρω στο 7%, σχεδόν μισή από αυτήν που αναμένει ο προϋπολογισμός. Εάν οι επενδύσεις ξεπεράσουν το 7%, τότε και η αύξηση του ΑΕΠ θα μπορούσε να φτάσει το 2,6%.

Το Γραφείο επισημαίνει ότι ο κύριος κίνδυνος για την επίτευξη των στόχων σχετίζεται με τις «πολλές και σημαντικές αβεβαιότητες στο διεθνές περιβάλλον» που επηρεάζουν τις ιδιωτικές επενδύσεις. Αυτές οι αβεβαιότητες δεν ακυρώνουν τα επενδυτικά σχέδια, αλλά καθυστερούν την εκτέλεσή τους. Για το 2026, οι προοπτικές ανάπτυξης φαίνονται περιορισμένες, κάτι που καθιστά επείγουσα τη ζητούμενη υλοποίηση των μεγάλων επενδυτικών σχεδίων.

Στην «μετά-ΤΑΑ εποχή», το ΓΠΚΒ αναγνωρίζει ότι τα ιδιωτικά επενδυτικά σχέδια μεγάλης κλίμακας θα πρέπει να είναι καθοριστικός παράγοντας για την οικονομική ανάπτυξη. Αυτό σχολιάζεται με βάσει την ιστορική πτώση των ιδιωτικών επενδύσεων κατά τη διάρκεια της κρίσης.

Εμπόδια και προκλήσεις

Στην έκθεση, επισημαίνονται τέσσερα σημαντικά εμπόδια για την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων: το κόστος ενέργειας, η απουσία ανθρώπινου δυναμικού με υψηλό επίπεδο προσόντων, οι αβεβαιότητες για το μέλλον και το ρυθμιστικό πλαίσιο. Θετική είναι η αναμενόμενη μείωση του κόστους δανεισμού για τις επιχειρήσεις, και τον Οκτώβριο του 2025 καταγράφηκε για πρώτη φορά θετικός ρυθμός αύξησης στα στεγαστικά δάνεια.

Στην αγορά εργασίας, η ανεργία αναμένεται να παραμείνει υψηλότερα από το 8% (με πρόβλεψη στο 8,8%) αν δεν υπάρξει σημαντική αύξηση της απασχόλησης στους νέους και στις γυναίκες. Η απασχόληση δείχνει στήριξη, προσθέτοντας περίπου 81.000 θέσεις εργασίας, ενώ οι κενές θέσεις μειώνονται κατά περίπου 6,9%, ενδείκνυοντας σταθεροποίηση στην αγορά.

Φοροδιαφυγή και φοροαπαλλαγές: Τα «κρυφά» βάρη

Θετικά είναι τα νέα σχετικά με τη μείωση του «κενό ΦΠΑ» στο 11% για το 2025, καθώς η Ελλάδα πλησιάζει στους ευρωπαϊκούς μέσους όρους (9,5%), υποδεικνύοντας έτσι περιορισμό της φοροδιαφυγής.

Ωστόσο, ανησυχία προκαλεί το ύψος των φορολογικών απαλλαγών, οι οποίες το 2024 ανήλθαν στα 22,88 δισ. ευρώ. Το ΓΠΚΒ εκφράζει προβληματισμό, επισημαίνοντας ότι δεν υπάρχει μηχανισμός αξιολόγησης για τις παραπάνω απαλλαγές, που μπορεί να επιβαρύνουν τους υπόλοιπους φορολογούμενους χωρίς αντίκρισμα.

Χρέος και παραγωγικότητα

Η έκθεση παραπέμπει στις διεθνείς πηγές, υποδεικνύοντας ότι όταν το δημόσιο χρέος ξεπερνά το 90% του ΑΕΠ, αυτό πιθανόν να επηρεάσει την παραγωγικότητα αρνητικά. Για επίπεδα πάνω από 105%, εκτιμάται ότι κάθε μονάδα αύξησης μπορεί να μειώσει την παραγωγικότητα κατά περίπου 0,6%.

Η χώρα χάνει παραγωγικότητα άνω του 13% λόγω υψηλών επιτοκίων και βαριάς φορολογίας. Υπογραμμίζεται η ανάγκη για ταχεία μείωση του χρέους ως προτεραιότητα οικονομικής πολιτικής, με θετική αναφορά στη πρόωρη αποπληρωμή δανείων GLF ύψους 5,9 δισ. ευρώ.

Διαβάστε ακόμη

Μια Αμερικανίδα στο τιμόνι της BP: Ποια είναι η πρώτη γυναίκα CEO σε πετρελαϊκό κολοσσό

Επέκταση με διεθνές αποτύπωμα από την Alpha Bank – Πιθανό το υψηλότερο μέρισμα για το 2025

Λονδίνο: Η επιτομή της πολυτέλειας σε ένα ρετιρέ στο Mayfair που πωλείται για 45 εκατ. ευρώ

Για όλες τις υπόλοιπες ειδήσεις της επικαιρότητας μπορείτε να επισκεφτείτε το Πρώτο Θέμα