Σημαντικές επενδύσεις 6 δισ. ευρώ για τα αστικά λύματα προαναγγέλλει το ΥΠΕΝ

Τη μεταρρύθμιση της διαχείρισης των αστικών λυμάτων προγραμματίζει το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σχεδιάζοντας σειρά μεγάλων έργων ΣΔΙΤ, μια κίνηση που αποσκοπεί στην κάλυψη κρίσιμων αναγκών που για πολλές δεκαετίες παρέμειναν ανεκπλήρωτες. Ο Μανώλης Γραφάκος, Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ, δήλωσε ότι οι απαιτούμενες επενδύσεις για την επόμενη δεκαετία προσεγγίζουν τα 6 δισ. ευρώ, επισημαίνοντας ότι τέτοιες επενδύσεις δεν μπορούν να επιτευχθούν με απόσπασματικούς ή αργούς ρυθμούς.

Τα έργα διαχείρισης αστικών λυμάτων χαρακτηρίζονται από τον κ. Γραφάκο ως «τα πιο σημαντικά», καθώς η έλλειψη επαρκούς επεξεργασίας δημιουργεί σοβαρούς περιβαλλοντικούς και υγειονομικούς κινδύνους, ιδιαίτερα σε περιόδους αυξημένης τουριστικής δραστηριότητας και οικονομικής ανάπτυξης. «Αν το 2025 δεν μπορείς να διαχειριστείς με επάρκεια τα λύματα, καταλαβαίνετε όλοι πού καταλήγουν», ανέφερε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για συντονισμένες και βιώσιμες λύσεις με τον κατάλληλο δημόσιο χρηματοδοτικό πλάνο.

Ο Γενικός Γραμματέας ανακοίνωσε ότι το ΥΠΕΝ θα αναδείξει τις προτεραιότητες στον τομέα αυτό, ώστε να προκύψουν άμεσα μετρήσιμα αποτελέσματα, μεταφέροντας τον σχεδιασμό από ιδέες σε πρακτικές εφαρμογές από το επόμενο έτος.

Η Ελλάδα έχει αντιμετωπίσει επανειλημμένα καταδικαστικές αποφάσεις λόγω της μη συμμόρφωσης με την Οδηγία 91/271/ΕΟΚ, που αφορά την επεξεργασία των αστικών λυμάτων. Ειδικότερα, έχει καταγραφεί μια μακρά πορεία καθυστερήσεων, με την πρώτη καταδίκη να χρονολογείται από το 2007 και την επόμενη παραπομπή να λαμβάνει χώρα το 2013, με την τρίτη καταδίκη να επιβάλλεται το 2015, συνοδευόμενη από απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επιβολή προστίμου. Έως το 2018, το ΔΕΕ είχε επιβάλει πρόστιμο 5 εκατ. ευρώ και επιπλέον χρηματική ποινή ανά εξάμηνο, αναγνωρίζοντας μια καθυστέρηση περίπου 20 ετών στην υλοποίηση των απαραίτητων υποδομών.

Αν και αυτή η υπόθεση έχει κλείσει με την εξασφάλιση της επεξεργασίας λυμάτων στις εμπλεκόμενες περιοχές, 153 οικισμοί συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις συμμόρφωσης. Η Ελλάδα καλείται να υλοποιήσει συστήματα συλλογής λυμάτων και περιβαλλοντική προστασία, καθώς σε 143 περιοχές δεν παρέχεται δευτεροβάθμια επεξεργασία.

Η αναθεωρημένη ευρωπαϊκή οδηγία προστίθεται σε αυτή την αυστηρή κατάσταση, αυξάνοντας τις απαιτήσεις συμμόρφωσης και μικραίνοντας τα περιθώρια καθυστερήσεων. Ενώ η προηγούμενη οδηγία εστίαζε στην εκπλήρωση βασικών υποχρεώσεων, η νέα δίδει έμφαση στην ποιότητα των υπαρχουσών υποδομών. Συγκεκριμένα, επεκτείνει τις υποχρεώσεις σε μικρότερους οικισμούς και εισάγει δεσμευτικούς στόχους για την ενεργειακή ουδετερότητα έως το 2040.

Παράλληλα, οι απαιτήσεις περιλαμβάνουν την ανάκτηση θρεπτικών συστατικών και την αντιμετώπιση ρύπανσης με μικροπλαστικά και μικρορύπους, υπογραμμίζοντας ότι η συμμόρφωση δεν θα κριθεί μόνο από την ύπαρξη υποδομών, αλλά και από την αποτελεσματικότητά τους και το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.

Τα έργα

Η προσπάθεια για την αναβάθμιση της Ανατολικής Αττικής από την εξάρτηση από βόθρους είναι σε πλήρη εξέλιξη, με την ΕΥΔΑΠ να εφαρμόζει ένα εκτενές πρόγραμμα αποχέτευσης που στοχεύει στην κάλυψη ενός από τα μεγαλύτερα κενά υποδομών. Μέχρι το 2029, πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες αναμένεται να έχουν πρόσβαση σε οργανωμένο αποχετευτικό δίκτυο, σε μια περιοχή που ακόμα εξακολουθεί να χρησιμοποιεί βόθρους παρά την ανάπτυξή της.

Η έλλειψη υποδομών έχει δημιουργήσει περιβαλλοντικά προβλήματα και επιπλέον οικονομικά βάρη για τους κατοίκους, με πρόστιμα που έχουν επιβληθεί από την ΕΕ σε δήμους της περιοχής προς συμμόρφωση με τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις.

Το επενδυτικό πρόγραμμα της ΕΥΔΑΠ, συνολικού κόστους 2,1 δισ. ευρώ, επικεντρώνεται στην Ανατολική Αττική με έργα προϋπολογισμού 1 δισ. ευρώ, περιλαμβάνοντας την κατασκευή εκτενών δικτύων αγωγών και ειδικών εγκαταστάσεων σύνδεσης με κέντρα επεξεργασίας.

Ωστόσο, υπάρχουν καθυστερήσεις σε άλλα έργα, όπως για Γέρακα και Ανθούσα, τα οποία θα μεταφέρουν τα λύματα απευθείας στην Ψυττάλεια, χωρίς νέα κέντρα επεξεργασίας. Παράλληλα, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, συζήτησε τη δυνατότητα της νέας Ψυττάλειας να συμβάλει στη βελτίωση της διαχείρισης νερού και λυμάτων, τονίζοντας τη σημασία της επεξεργασίας των λύμάτων για αρδευτικούς και βιομηχανικούς σκοπούς, υπογραμμίζοντας τη σημασία του κόστους μεταφοράς.

Η Ψυττάλεια, η οποία εξελίσσεται στα τελευταία χρόνια, επεξεργάζεται καθημερινά περίπου 730.000 κυβικά μέτρα λυμάτων, εξυπηρετώντας πληθυσμό έως 5,6 εκατ. κατοίκων. Ο κ. Σαχίνης σημείωσε ότι μεγάλο ποσοστό νερού καταλήγει στη θάλασσα, κάτι που μπορεί στο μέλλον να αναστραφεί με σωστές υποδομές και διαδικασίες.

Στόχος είναι η Ψυττάλεια να γίνει ενεργειακά ουδέτερη, με το έργο Ψυττάλεια 3.0 να καλύπτει τις ανάγκες ανακύκλωσης και επαναχρησιμοποίησης, και προγραμματισμένος διαγωνισμός αναμένεται να συζητηθεί σύντομα.

Ο νέος επενδυτικός κύκλος περιλαμβάνει ενεργειακή αξιοποίηση και ανάκτηση θρεπτικών συστατικών, ακολουθώντας υψηλές προδιαγραφές συμμόρφωσης με τις νέες ευρωπαϊκές οδηγίες.

Διαβάστε επίσης