Στρατηγικές ενίσχυσης της ασφάλειας στα Ιόνια Νησιά

Η κλιματική αλλαγή πλέον δεν αποτελεί ένα μελλοντικό ενδεχόμενο, αλλά είναι κρίσιμη μέριμνα για τον περιφερειακό σχεδιασμό στα Ιόνια Νησιά. Η έγκριση του Περιφερειακού Σχεδίου Προσαρμογής από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δίνει στη Περιφέρεια Ιονίων Νήσων ένα δεσμευτικό πλαίσιο που θα καθορίζει τη στρατηγική και τα έργα που θα υλοποιούνται από εδώ και στο εξής στην Κέρκυρα, τη Ζάκυνθο, την Κεφαλονιά, τη Λευκάδα και την Ιθάκη, προσαρμοσμένα στις νέες κλιματικές συνθήκες.

Από την ανάλυση στη δράση

Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που συνοδεύει την έγκριση επικεντρώνεται στις αναμενόμενες κλιματικές μεταβολές στην περιοχή. Καταγράφεται η αύξηση της θερμοκρασίας, οι αλλαγές στην κατανομή και ένταση των βροχοπτώσεων, καθώς και η συχνότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων, στοιχεία που ενισχύουν τους κινδύνους για τα νησιωτικά οικοσυστήματα, τις υποδομές και τις οικονομικές δραστηριότητες.

Αξιοσημείωτο είναι ότι αυτή η ανάλυση δεν παραμένει αφηρημένη. Συνδέει τις κλιματικές πιέσεις με τομείς πολιτικής, όπως οι υδάτινοι πόροι και οι παράκτιες ζώνες, βοηθώντας στον εντοπισμό περιοχών με αυξημένη ευαλωτότητα και προσδιορίζοντας τις προτεραιότητες για τα μέτρα προσαρμογής.

Στοχοθεσία και όχι γενικευμένες λύσεις

Το ΠεΣΠΚΑ εντοπίζει συγκεκριμένα τους τομείς που πλήττονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή στα Ιόνια Νησιά. Οι υδάτινοι πόροι υποφέρουν από μειωμένη διαθεσιμότητα και εποχιακή υπερφόρτιση, γεγονός που καθιστά απαραίτητη την ένταξη της κλιματικής μεταβλητότητας στον σχεδιασμό για την ύδρευση. Αντίστοιχα, οι παράκτιες περιοχές παρουσιάζουν υψηλό κίνδυνο από τη διάβρωση και την άνοδο της στάθμης της θάλασσας, mentre οι υποδομές και το δομημένο περιβάλλον υποδεικνύονται ως τομείς όπου η απουσία ανθεκτικότητας μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπτώσεις.

Κέρκυρα: προκλήσεις σε νερό, ακτές και υποδομές

Στην Κέρκυρα, το σχέδιο αναδεικνύει την αλληλεπίδραση μεταξύ των κλιματικών πιέσεων και της εντονότερης τουριστικής δραστηριότητας. Η αυξημένη ζήτηση για νερό, οι συγκεντρωμένες δραστηριότητες σε παράκτιες ζώνες και η πίεση στο δομημένο περιβάλλον απαιτούν τη συμπερίληψη προσαρμοστικών στρατηγικών στον χωρικό και αναπτυξιακό σχεδιασμό. Το ΠεΣΠΚΑ τονίζει την ανάγκη να ληφθούν υπόψη οι ανθεκτικές κατασκευές και να αποφευχθούν οι σωρευτικές αρνητικές συνέπειες, ιδίως σε περιβαλλοντικά ευαίσθητες περιοχές.

Ζάκυνθος: προστασία παράκτιων οικοσυστημάτων

Για τη Ζάκυνθο, το σχέδιο εστιάζει στη ευαλωτότητα των παράκτιων περιοχών και των οικοσυστημάτων, ιδίως σε σχέση με την τουριστική ανάπτυξη. Η ΣΜΠΕ αναγνωρίζει ότι οι κλιματικές αλλαγές σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες χρήσεις γης εντείνουν τον κίνδυνο διάβρωσης και υποβάθμισης ευαίσθητων περιοχών. Οι κατευθύνσεις του σχεδίου απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή στον προγραμματισμό έργων ώστε να αποφεύγονται irreversibles impacts σε προστατευμένες ζώνες.

Κεφαλονιά: προσαρμογή υποδομών και πρόληψη ακραίων φαινομένων

Η Κεφαλονιά χαρακτηρίζεται ως νησί με γεωμορφολογία που ενισχύει την έκθεση σε ακραία καιρικά φαινόμενα. Το ΠεΣΠΚΑ τονίζει την ανάγκη ενίσχυσης της ανθεκτικότητας των οδικών δικτύων και των τεχνικών υποδομών, με έμφαση στους κινδύνους πλημμυρών και την κλιματική μεταβλητότητα. Οι προγραμματισμένες παρεμβάσεις καλούνται να ενσωματώνουν μέτρα «climate proofing», για τη μείωση της ευαλωτότητας σε ακραία συμβάντα.

Λευκάδα: σωρευτικές πιέσεις στο παράκτιο και δομημένο περιβάλλον

Για τη Λευκάδα, το σχέδιο αναδεικνύει την αυξημένη ευαισθησία λόγω της εγγύτητας μεγάλου μέρους του δομημένου περιβάλλοντος στις ακτές, καθώς και της εποχιακής αύξησης του πληθυσμού. Οι κατευθύνσεις του ΠεΣΠΚΑ προτείνουν την αποφυγή σωρευτικών παρεμβάσεων σε παράκτιες περιοχές και την ανάγκη καλύτερου χωρικού σχεδιασμού, προκειμένου οι κλιματικές πιέσεις να μην μετατραπούν σε δομικούς κινδύνους για το νησί.

Ιθάκη: μικρές αλλά σημαντικές προκλήσεις

Η Ιθάκη περιγράφεται ως νησί όπου οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής μπορεί να είναι δυσανάλογες σε σχέση με το μέγεθός της. Το σχέδιο υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης των υποδομών που αφορούν την ύδρευση και την προσβασιμότητα, με προτάσεις που λαμβάνουν υπόψη τους περιορισμούς σε κλίμακα και πόρους.

Το ΠεΣΠΚΑ προσφέρει όχι μόνο κατευθυντήριες γραμμές, αλλά συνοδεύεται και από συγκεκριμένες υποχρεώσεις εφαρμογής. Αυτές περιλαμβάνουν τη συμμόρφωση με την αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής ζημίας στο περιβάλλον και την ενσωμάτωση της ανθεκτικότητας στις υποδομές στο σχεδιασμό. Προβλέπεται επιπλέον η αποφυγή σωρευτικών αρνητικών επιπτώσεων και η συμβατότητα κάθε παρέμβασης με την περιβαλλοντική νομοθεσία και τους στόχους διατήρησης των προστατευόμενων περιοχών.

Με τη έγκριση του Περιφερειακού Σχεδίου Προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, τα Ιόνια Νησιά αποκτούν έναν σημαντικό «οδικό χάρτη» για την αντιμετώπιση των κλιματικών κινδύνων σε περιφερειακό επίπεδο. Το σχέδιο μετατρέπει την κλιματική κρίση σε συγκεκριμένες πολιτικές κατευθύνσεις και όρους σχεδιασμού. Το εάν αυτή η αναπτυξιακή προσέγγιση θα αποδειχθεί επιτυχής θα αποσαφηνιστεί στην επόμενη φάση, συνδέοντας την εφαρμογή των κατευθύνσεων του σχεδίου με τα αντίστοιχα έργα και τις αποφάσεις που θα ακολουθήσουν.

Διαβάστε ακόμη