Αγροτικά μπλόκα στην Ελλάδα: Επιπτώσεις στην οικονομία, εμπόριο και τιμές
Η κατάσταση στην ελληνική αγορά επιδεινώνεται καθώς τα αγροτικά μπλόκα επεκτείνονται σε κύριες οδικές αρτηρίες, τελωνεία και αεροδρόμια, ασκώντας πιέσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα. Ο κίνδυνος σοβαρών αναταράξεων στον εμπορικό τομέα γίνεται ολοένα πιο ορατός, κυρίως καθώς η περίοδος των γιορτών πλησιάζει και η ζήτηση για προϊόντα συνεχώς αυξάνεται, μειώνοντας τα διαθέσιμα αποθέματα.
Οι αγρότες και κτηνοτρόφοι βρίσκονται σε έναν επιτακτικό αγώνα επιβίωσης, καθώς η κατάσταση επιβαρύνεται από υψηλά κόστη παραγωγής, έντονο διεθνή ανταγωνισμό και ζημιές που προκαλούνται από κλιματικές αλλαγές, ενώ οι καθυστερήσεις στις πληρωμές και η ευλογιά των αιγοπροβάτων προσθέτουν περαιτέρω πίεση. Οι κινητοποιήσεις τους αναμένονται να εκραγούν και να προκαλέσουν ακόμη περισσότερες αναταράξεις στην αγορά.
Εμπειρίες από προηγούμενες κινητοποιήσεις
Η ιστορική εμπειρία δείχνει ότι οι κινητοποιήσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν παρατεταμένους αποκλεισμούς δρόμων και υποδομών, ασκούν έντονες πιέσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα. Οι αποκλεισμοί πλήττουν κυρίως τις εξαγωγές αγροτικών προϊόντων, αλλά και τις εισαγωγές.
Παρόλο που δεν υπάρχει ενημερωμένη ανάλυση για τις σημερινές συνέπειες, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιά έχει συγκεντρώσει στοιχεία από προηγούμενες κινητοποιήσεις, που ρίχνουν φως στους πιθανούς κινδύνους και κόστη.
Για παράδειγμα, το χειμώνα του 2016, οι αποκλεισμοί σε Τέμπη, Μαλιακό και Κόρινθο προκάλεσαν καθυστερήσεις μέχρι και 48 ωρών για τα φορτηγά, με τις μεταφορές μέσω αεροπορικών και θαλάσσιων δικτύων να κοστίζουν πολλαπλάσια.
Αντίστοιχα, το 2019, οι κινητοποιήσεις στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία οδήγησαν σε ημερήσιες απώλειες 1,5 εκατ. ευρώ για τους εξαγωγείς φρούτων εξαιτίας αλλοίωσης προϊόντων.
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα 2023–2024, οι κυλιόμενοι αποκλεισμοί δημιούργησαν καθυστερήσεις και στιγμιαίες ελλείψεις σε πατάτες, φρούτα, νωπά και γαλακτοκομικά.
Διαταραχές στην αγορά
Τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι οι οδικοί αποκλεισμοί αυξάνουν τους χρόνους μεταφοράς κατά 20% έως 80%, ανάλογα με την ανάπτυξη παράκαμψης. Οι αναδρομολόγησεις φορτηγών επιφέρουν συμφόρηση σε δευτερεύοντες δρόμους, επιβραδύνοντας την κίνηση στις εγχώριες και διεθνείς αποστολές.
Επιπλέον, το κόστος για τους μεταφορείς αυξάνεται κατά 10%–25% σε καύσιμα, ημερομίσθια και διόδια, με τις εταιρείες logistics να μετακυλίουν τις δαπάνες αυτές στους πελάτες μέσω πρόσθετων χρεώσεων. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος αφορά τα ευπαθή προϊόντα, όπως φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά, τα οποία μπορεί να αλλοιωθούν και να καταλήξουν σε ακυρωμένες παραγγελίες και απώλειες εξαγωγών.
Επιπτώσεις στο λιανεμπόριο και τη βιομηχανία
Στο λιανεμπόριο, οι ελλείψεις αρχίζουν να γίνονται εμφανείς μετά από πέντε ή έξι ημέρες αποκλεισμών. Κάποιες κατηγορίες προϊόντων καταγράφουν ανατιμήσεις μεταξύ 2%-7%, καθώς οι προμηθευτές αναγκάζονται να αναζητήσουν πιο ακριβές πηγές προμήθειας.
Στο χονδρικό εμπόριο, οι καθυστερήσεις πλήττουν προγραμματισμένες παραγγελίες για τρόφιμα, ζωοτροφές και πρώτες ύλες. Οι ψυκτικές αλυσίδες υφίστανται τις μεγαλύτερες επιπτώσεις, καθώς οι καθυστερήσεις υπονομεύουν τη λειτουργία τους.
Στη βιομηχανία και μεταποίηση, η ανεπάρκεια πρώτων υλών προκαλεί προσωρινές μειώσεις παραγωγής από 10%–15%. Στις προηγούμενες κινητοποιήσεις, οι ημερήσιες απώλειες για τις ελληνικές εξαγωγές αγροτικών προϊόντων ανήλθαν σε 4–5 εκατ. ευρώ.
Προβλήματα στην προοπτική των Χριστουγέννων
Συνολικά, τα αγροτικά μπλόκα προκαλούν πολυδιάστατη πίεση στην εφοδιαστική αλυσίδα: καθυστερήσεις, αυξημένα κόστη, απώλειες εμπορευμάτων και ανατιμήσεις. Οι σοβαρότερες επιπτώσεις εντοπίζονται σε νωπά προϊόντα, εξαγωγές, μεταφορές και επιχειρήσεις τροφίμων. Αποκλεισμοί που διαρκούν πάνω από πέντε ημέρες προκαλούν μετρήσιμες πιέσεις στην εφοδιαστική και τις εξαγωγές.
Εάν η κατάσταση δεν ομαλοποιηθεί σύντομα, η χριστουγεννιάτικη αγορά στην Ελλάδα ενδέχεται να αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις. Η δυνατότητα εμφάνισης νέων ανατιμήσεων, έστω και προσωρινών, επηρεάζει την αγορά, εντείνοντας την αβεβαιότητα σε μια κρίσιμη περίοδο για το εμπόριο.
Διαβαστε επίσης
Κίνδυνος με νοθευμένο μέλι από Τουρκία και Κίνα – Η απάτη που στήνεται
«Φακέλωμα» στα μεταχειρισμένα Ι.Χ: Υποχρεωτικό Μητρώο για όλους τους εμπόρους
27ο Annual Capital Link: Σημαντικά μηνύματα από διεθνείς επενδυτές στην Ελλάδα – Προϋποθέσεις για συνεχιζόμενη ανάπτυξη
Για περισσότερες ειδήσεις, μπορείτε να επισκεφθείτε το Πρώτο Θέμα.
