Τραπεζικές μεταφορές και φορολογία: Πότε επιβαρύνονται οι δωρεές και οι γονικές παροχές

Διερεύνηση υποχρεωτικών επιπτώσεων δωρεών και γονικών παροχών

Σε ποια περίπτωση μια τραπεζική μεταφορά χρημάτων μπορεί να θεωρηθεί ως δωρεά ή γονική παροχή; Όλες οι χρηματικές μεταφορές μέσω τραπεζών είναι επιλέξιμες για φορολόγηση με έναν συντελεστή 10%, εφόσον προηγηθεί η αφαίρεση του ενιαίου αφορολόγητου των 800.000 ευρώ.

Οι μεταφορές αυτές, αν γίνονται μεταξύ στενών συγγενών – όπως γονείς, παιδιά, σύζυγοι, παππούδες και εγγόνια – είναι απαλλαγμένες από φόρους εφόσον το ποσό κατατεθεί μέσω τράπεζας και δηλωθεί κανονικά. Ωστόσο, η απλή κατάθεση σε κοινό λογαριασμό δε θεωρείται δωρεά, εκτός αν ο συνδικαιούχος, χωρίς να έχει κάνει καμία κατάθεση, χρησιμοποιήσει τα χρήματα. Κάποιες μικρές μεταφορές, όπως τα χρήματα που στέλνονται σε φοιτητές του εξωτερικού, εξαιρούνται από τη φορολογία.

Μετά την υποβολή των σχετικών δηλώσεων γονικών παροχών, η ΑΑΔΕ θα εξετάσει τις πληροφορίες με βάση τα τραπεζικά στοιχεία. Αν δεν υπάρξει επιβεβαίωση και ο φορολογούμενος δεν παραδώσει αποδεικτικά στοιχεία, τότε ο φόρος επιβάλλεται από το πρώτο ευρώ με κλιμάκωση από 10% έως 40%, ανάλογα με την συγγένεια. Ειδικά για μετρητά, τα οποία δεν περνούν από τράπεζα, ο φόρος ανέρχεται σε 10% χωρίς καμία απαλλαγή.

Επιπλέον προσοχή απαιτείται στις λεγόμενες διαδοχικές δωρεές. Όταν ποσά μεταφέρονται μέσω τρίτων για να φτάσουν σε πρόσωπο που δεν ανήκει στην άμεση οικογένεια, τότε επιβάλλεται φόρος 20%, χωρίς καμία απαλλαγή. Αν οι σχετικές συναλλαγές πραγματοποιηθούν εντός έξι μηνών, ενεργοποιείται άμεσα διαδικασία ελέγχου.

Η οικονομική ικανότητα του δωρητή δεν εξετάζεται κατά την υποβολή δήλωσης, αλλά μόνο κατά τη διάρκεια του ελέγχου. Όταν, επίσης, το ποσό καταλήγει σε κοινό λογαριασμό του τέκνου με τρίτο πρόσωπο, απαιτείται αποδεικτικό ότι τα χρήματα χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά από τον δωρεοδόχο· αλλιώς επιβάλλεται φόρος δωρεάς.

Σύμφωνα με τον Νόμο 4972/2022, ο οποίος δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α 181/23.09.2022, διευκρινίζεται η διαδικασία γονικών παροχών και δωρεών χρημάτων μέσω τραπεζών, προκειμένου να ισχύει το αφορολόγητο όριο. Η νέα ρύθμιση αναφέρει ότι η μεταφορά χρημάτων πρέπει να γίνεται με ανάληψη από τον λογαριασμό του δωρητή ή γονέα και η κατάθεση του ίδιου ποσού εντός τριών εργάσιμων ημερών στον λογαριασμό του δωρεοδόχου ή σε κοινό λογαριασμό.

Με τον Νόμο 4839/2021, το αφορολόγητο όριο για δωρεές και γονικές παροχές ανέβηκε στα 800.000 ευρώ από 150.000 ευρώ για συγκεκριμένες κατηγορίες δικαιούχων, όπως ο σύζυγος του κληρονομούμενου και οι πρώτοι και δεύτεροι κατιόντες.

Ο Νόμος 4839/2021, που δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ Α 181/02.10.2021, αφορά την κύρωση τροποποιήσεων στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος για την ενίσχυση υγειονομικών υποδομών, συγχρόνως με άλλες επείγουσες διατάξεις σχετικές με την πανδημία.

Ειδικά άρθρα του νόμου αυτού ανανεώνουν διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Κληρονομιών, Δωρεών και Γονικών Παροχών, επιφέροντας αλλαγές στους τρόπους φορολόγησης και προσδιορίζοντας ρητά τις διαδικασίες που απαιτούνται για την ίδρυση, τη χρήση λογαριασμών, καθώς και τους συντελεστές φορολογίας για δωρεές ανάλογα με την κατηγορία των δικαιούχων, με ισχύ από 1.10.2021, χωρίς αναδρομική εφαρμογή.