Νέο κληρονομικό δίκαιο σε εφαρμογή το πρώτο εξάμηνο του 2026
Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, και ο υφυπουργός Ιωάννης Μπούγας παρουσίασαν το νέο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του κληρονομικού δικαίου, το οποίο προωθεί σημαντικές αλλαγές 80 χρόνια μετά την αρχική του εφαρμογή. Με επικεφαλής τον ομότιμο καθηγητή Απόστολο Γεωργιάδη, η ειδική επιτροπή εργάστηκε συστηματικά για την εκπόνηση των νέων διατάξεων, οι οποίες θα τύχουν δημόσιας διαβούλευσης έως το τέλος του έτους, με εφαρμογή να ξεκινά το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Η μεταρρύθμιση εγκλείει πολλές εκσυγχρονιστικές ρυθμίσεις για το κληρονομικό δίκαιο. Ο κ. Φλωρίδης υπογράμμισε ότι «πρόκειται για άρτιο επιστημονικό πόνημα» ενώ ο κ. Μπούγας τόνισε τη σημασία του νέου πλαισίου που θα επηρεάσει θετικά τις κοινωνικές σχέσεις και την οικονομία.
Μεταξύ των καινοτομιών περιλαμβάνονται οι εξής:
Κληρονομικές συμβάσεις: Σημαντικές αλλαγές εισάγουν δύο τύπους κληρονομικών συμβάσεων. Η πρώτη επιτρέπει στον διαθέτη να διαχειρίζεται τα περιουσιακά του στοιχεία όσο ζει, ενώ η δεύτερη δίνει τη δυνατότητα σε εκείνους με κληρονομικό δικαίωμα να παραιτηθούν από την κληρονομιά εν ζωή.
Εξ αδιαθέτου διαδοχή: Αυξάνεται το ποσοστό κληρονομιάς του επιζώντος συζύγου σε 33% αν υπάρχει μόνο ένα παιδί, και 25% αν είναι δύο ή περισσότερα. Ο επιζών σύζυγος τώρα κληρονομεί πριν από άλλους συγγενείς εάν δεν υπάρχουν παιδιά.
Σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης: Οι προνομιακές διατάξεις του νέου νομοσχεδίου επεκτείνονται και στους συντρόφους που έχουν συνάψει συμφωνία ελεύθερης συμβίωσης. Αν ο θάνατος του διαθέτη αφήνει την περιουσία αβέβαιη, ο επιζών σύντροφος μπορεί να διεκδικήσει κληρονομικά δικαιώματα αν έχει συμβιώσει τουλάχιστον τρία χρόνια.
Διαθήκες: Οι ιδιόγραφες διαθήκες διατηρούν την ισχύ τους με όρους γνησιότητας και θα μπορούν να συντάσσονται και από άτομα άνω των 16 ετών, επιτρέποντας στους νέους να εκφράσουν τις επιθυμίες τους. Προβλέπεται και η δυνατότητα υποστήριξης για άτομα με αναπηρίες.
Αποποιήσεις κληρονομιάς: Εισάγεται καινοτομία στον τομέα των αποποιήσεων, όπου οι κληρονόμοι δεν θα ευθύνονται για τα χρέη του κληρονομουμένου από την ατομική τους περιουσία. Αυτή η αλλαγή αναμένεται να περιορίσει τις αποποιήσεις που συμβαίνουν σήμερα.
Ο Γιώργος Φλωρίδης ανέφερε: «Αυτό το έργο υπερβαίνει τον χαρακτηρισμό του ως σημαντικού. Είναι αποτέλεσμα επιστημονικής δουλειάς που θα εξυπηρετήσει την ελληνική κοινωνία και οικονομία για τις επόμενες δεκαετίες» ενώ ο Ιωάννης Μπούγας επισήμανε τη σπουδαιότητα των μεταρρυθμίσεων που στοχεύουν στην κανονιστική προσαρμογή στο σύγχρονο κοινωνικό τοπίο.
